Η εκλογή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Αθηναγόρα στον Οικουμενικό Θρόνο (1946-1948)

Abstract

Pavlos Serafeim’ s doctoral thesis in the Faculty of Theology of the Aristotle University of Thessaloniki, Greece, is about the election of the Archbishop of Northern and Southern America Athenagoras as Εcumenical Patriarch in 1948. Pavlos Serafeim believes that his research work in Athens, Istanbul, New York, Washington DC and London permits the exaggeration of safe conclusions about this election which, in his opinion, was a product of the Cold War Era. The topics of the doctoral thesis refer to the international framework of the Cold War in the region of Eastern and Southern Europe, the position of the Greek - Orthodox Church and especially of the Εcumenical Patriarchate in that framework, and the analysis of the backstage of the election of Athenagoras. This backstage is of special interest because three governments, the Greek, the Turkish and the American, favored Athenagoras to become an Εcumenical Patriarch as they thought he would be able to use the Εcumenical Patriarchate as a counterweight in the influence of the soviet dominated Russian Church in the orthodox world.

Η διδακτορική διατριβή του Παύλου Σεραφείμ στο τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. έχει τίτλο: «Η εκλογή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Αθηναγόρα στον Οικουμενικό Θρόνο (1946-1948)». Σε αυτήν εξετάζονται τα γεγονότα και οι εξελίξεις που συνέβησαν κατά κύριο λόγο τη διετία 1946 – 1948 και οδήγησαν στην άνοδο στον Οικουμενικό Θρόνο του Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής Αθηναγόρα Σπύρου. Κατά τον συγγραφέα, η έρευνά του σε Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Νέα Υόρκη, Ουάσινγκτον και Λονδίνο επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα για την εκλογή εκείνη, η οποία ήταν αποτέλεσμα του Ψυχρού Πολέμου. Τα επιμέρους θέματα της διδακτορικής διατριβής αναφέρονται στο διεθνές πλαίσιο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου ειδικά για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη θέση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας και ειδικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο πλαίσιο αυτό και στην ανάλυση του παρασκηνίου της συγκεκριμένης εκλογής. Το παρασκήνιο αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς τρεις κυβερνήσεις, η ελληνική, η τουρκική και η αμερικανική, αναμίχθηκαν στην εκλογική διαδικασία υποστηρίζοντας τον Αθηναγόρα, διότι θεωρούσαν ότι με εκείνον επικεφαλής το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα χρησίμευε ως αντίβαρο στην αύξηση της επιρροής της υπό σοβιετικό έλεγχο Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.