Τεχνικές πολυκριτήριας ανάλυσης και περιβάλλουσας ανάλυσης δεδομένων για τον εξορθολογισμό των αγροτικών επιδοτήσεων

Abstract

The Common Agricultural Policy (CAP) is the unified Agricultural Policy of the European Union (EU) member states, whereby the income support is provided and the market as well as the rural development is regulated. The CAP suffered several reforms to the income support, which is nowadays provided in the form of area direct payment (1rst Pillar).In this thesis, a method is proposed as an evaluation tool to determine the financial aid, through which the productivity is enhanced. The purpose is to distribute more objectively and effectively the funds to the beneficiaries-producers, in accordance to the rules of the CAP. The lack of evaluation leads to dereliction of agricultural holdings, and the so-called "sofa-farmers" are often financially supported.The methodology, as a synergy of two methods, for assessing the agricultural units follows the principles of Analytic-Synthetic approach and consists of three phases. Initially, once the appropriate criteria capable of evaluating the agricultural holdings are selected, the first multicriteria method is applied; the model UTASTAR with input and output criteria. The Decision Maker (DM) provides the preference information, with the ranking evaluation on the representative sample, and he provides the estimated financial aid. In this context, post-optimality and stability analyses are applied to obtain the first estimation of the direct payment, with the implementation of the piecewise linear regression line based on the estimated financial aid. In the second phase, the prediction model is applied, which is a linear regression, leading to the second estimation of the direct payment. Substantially, through this model the criteria are correlated with the estimated payment. In the third and last phase of the methodology, two indicators are proposed to assess the application of the methodology; namely the transformed DEA model and the entropy model. The final direct payment is the revised linear combination of the two estimations, while the indicators assess cumulative the results of the methodology.This thesis also includes two case studies of the agricultural sector, both from the last two CAPs' reforms, the scheme of industrial tomato and the one for juicing citrus. The methodology is applied to evaluate the agricultural units and to assess their direct payment. The results are presented and thoroughly discussed. The rationalization of subsidies will clearly lead to enhanced productivity and competitiveness of the beneficiaries. The thesis concludes with a summary of key points and future work.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) αποτελεί την ενοποιημένη Αγροτική Πολιτική των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μέσω της οποίας παρέχεται η στήριξη του εισοδήματος, της αγοράς, και της ανάπτυξης της υπαίθρου. Η ΚΑΠ στη πορεία της υπέστη αρκετές μεταρρυθμίσεις με τη στήριξη του εισοδήματος να παρέχεται πλέον υπό μορφή άμεσης στρεμματικής ενίσχυσης (1ος Πυλώνας).Στην παρούσα διατριβή προτείνεται μία μέθοδος ως ένα εργαλείο αξιολόγησης για τον προσδιορισμό της οικονομικής ενίσχυσης, μέσω της οποίας ενισχύεται η παραγωγική ικανότητα και διανέμονται αντικειμενικότερα και αποτελεσματικότερα τα χρήματα προς τους δικαιούχους παραγωγούς, σύμφωνα με τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Η έλλειψη αξιολόγησης οδηγεί σε εγκατάλειψη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ενώ συχνά είναι και τα φαινόμενα οικονομικής ενίσχυσης σε αποκαλούμενους "αγρότες του καναπέ". Η μεθοδολογία, ως συνέργεια δύο μεθόδων, για την αξιολόγηση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ακολουθεί τις αρχές της Αναλυτικής-Συνθετικής προσέγγισης και αποτελείται από τρεις φάσεις. Αρχικά, αφού επιλεχθούν τα κατάλληλα κριτήρια ικανά για την αξιολόγηση των εκμεταλλεύσεων, εφαρμόζεται η πρώτη πολυκριτήρια μέθοδος, το μοντέλο της UTASTAR με κριτήρια εισροών και εκροών. Ο Αποφασίζων κατασκευάζει το μοντέλο προτίμησης, με ιεραρχία σε αντιπροσωπευτικό δείγμα ενώ παράλληλα παρέχει την εκτίμηση του ύψους της ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζονται τεχνικές βελτιστοποίησης και ανάλυσης ευστάθειας στα αποτελέσματα της μεθόδου για να προκύψει η πρώτη εκτίμηση του ύψους της ενίσχυσης με την εφαρμογή της κατά τμήματα ευθείας στις εκτιμώμενες ενισχύσεις. Στη δεύτερη φάση, εφαρμόζεται το μοντέλο πρόβλεψης, το οποίο στην ουσία είναι γραμμική παλινδρόμηση, μέσω του οποίου προκύπτει η δεύτερη εκτίμηση. Ουσιαστικά, μέσω του μοντέλου αυτού τα κριτήρια συσχετίζονται με το ύψος της εκτιμώμενης ενίσχυσης. Στην τρίτη και τελευταία φάσης της μεθοδολογίας περιλαμβάνονται δύο δείκτες για την αξιολόγηση της εφαρμογής της μεθοδολογίας, οι οποίοι είναι το μετασχηματισμένο μοντέλο της Περιβάλλουσας Ανάλυσης Δεδομένων (ΠΑΔ) και το μοντέλο της εντροπίας. Το ύψος της ενίσχυσης είναι ο γραμμικός συνδυασμός των δύο αναθεωρημένων εκτιμήσεων, ενώ οι δείκτες αξιολογούν συγκεντρωτικά τα αποτελέσματα τις μεθοδολογίας.Η παρούσα διατριβή περιλαμβάνει επίσης και δύο μελέτες περίπτωσης του αγροτικού τομέα από τις δύο πρόσφατες μεταρρυθμίσεις της ΚΑΠ, του καθεστώτος της βιομηχανικής ντομάτας και των εσπεριδοειδών προς χυμοποίηση. Η μεθοδολογία εφαρμόζεται ούτως ώστε να αξιολογηθούν οι εκμεταλλεύσεις και να υπολογιστεί το ύψος της ενίσχυσης. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής παρουσιάζονται και σχολιάζονται. Ο εξορθολογισμός των επιδοτήσεων θα οδηγήσει σαφώς στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των δικαιούχων. Η διατριβή ολοκληρώνεται με τη σύνοψη των βασικών σημείων της και με την αναφορά σε μελλοντικές προεκτάσεις.