Η δημιουργική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση: το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη

Abstract

This doctoral thesis and pilot investigation addresses the meshing of literature - poetry with new technologies. Observing the current school reality, the researcher delineated her thoughts. Personal opinion is that in the context of a modern and constantly evolving technological literacy, the reconciliation is necessary as the requirements for familiarity with high technology are increasing and the knowledge, the sensitive teacher is required to hold, considered by stakeholders of education a prerequisite. Simultaneously, it is essential for a human to possess creative imagination and awareness on human values, which gave birth to humanism. With emphasis in primary education, while studying the curriculum, the researcher found that the literature remains part of the language course, so the promotion of reading culture gradually wears off, at the same period as the Information and Communication Technologies-ICT in education is included in the curriculum of students of Primary education.The awareness of the current situation has led to the need for investigation. Therefore, the first research questions regarding the proposed meshing were formed. The society of the future requires computer literacy and critical thinking. For the first goal, the Ministry of Education lays the foundation of a new digital school. However, for the second goal, one hour of reading culture is not enough to achieve the cultural transfusion, cultivate the moral and value systems within the child. In view of the above findings, the aim grew to become cultivating reading culture motives to students, through the creative use of high technology. Subsequently followed the formulation of the research hypothesis that it is possible to reconcile Literature - Poetry and high - technology providing a suitable way is found.The focus was on Odysseus Elytis and the project Axion Esti. The selection criteria for the poet and the project are under the curriculum, the Cross Unified Framework curriculum, the new curriculum for compulsory education and modern learning theories. Moreover, there was a search made for those software packages that would provide students with educational benefits, while at the same time they would have the support of the Ministry of Education. While on the effort of finding the most appropriate way, the researcher recruited her creative imagination with knowledge and proposed a pilot - multimedia application. The aim was to sensitize students to Axion Esti by Odysseus Elytis through proposed activities and digital games.In the initial research hypothesis, underlie the two phases of the pilot survey. Then, selected was the project method and with the appropriate research tools the first encouraging results were gathered. The students of the third, fifth and sixth grade of primary education who have grappled with the proposed model and participated in the pilot investigation, showed more interest in poetry compared with the traditional method of teaching. Furthermore, following their engagement with the pilot - multimedia application, some students were led by their own to the book. Τhe first findings confirmed the initial research hypothesis. To conclude, the pilot nature of the investigation leaves a lot of room for extensive future research.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή και πιλοτική διερεύνηση πραγματεύεται το συγκερασμό της λογοτεχνίας-ποίησης με τις νέες τεχνολογίες. Παρατηρώντας τη σημερινή σχολική πραγματικότητα η ερευνήτρια οριοθέτησε την προβληματική της. Έτσι η προσωπική γνώμη είναι πως στα πλαίσια μιας σύγχρονης και συνεχώς τεχνολογικά εξελισσόμενης παιδείας, ο συγκερασμός είναι αναγκαίος καθώς οι απαιτήσεις για εξοικείωση με την Υψηλή Τεχνολογία αυξάνουν και οι γνώσεις που οφείλει να κατέχει ο ευαισθητοποιημένος εκπαιδευτικός θεωρούνται από τους φορείς της εκπαίδευσης προαπαιτούμενες. Παράλληλα όμως είναι απαραίτητη στον άνθρωπο η δημιουργική φαντασία και η ευαισθητοποίηση στις ανθρώπινες αξίες που γέννησαν τον ουμανισμό. Επίσης μελετώντας η ερευνήτρια τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών-ΑΠΣ για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση-ΠΕ διαπίστωσε, πως η λογοτεχνία παραμένει μέρος του γλωσσικού μαθήματος με αποτέλεσμα η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας σταδιακά να εξασθενεί. Το παραπάνω συμβαίνει την ίδια χρονική περίοδο που οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην εκπαίδευση εντάσσονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθητών της ΠΕ.Η συνειδητοποίηση της υπάρχουσας κατάστασης οδήγησε στην αναγκαιότητα για διερεύνηση. Συνεπώς διατυπώθηκαν τα πρώτα ερευνητικά ερωτήματα αναφορικά με τον προτεινόμενο συγκερασμό. Η κοινωνία του μέλλοντος προϋποθέτει πληροφορικό αλφαβητισμό και κριτική σκέψη. Για τον πρώτο στόχο το Υπουργείο Παιδείας θέτει τα θεμέλια ενός νέου ψηφιακού σχολείου. Όμως για το δεύτερο στόχο η μία ώρα φιλαναγνωσίας δεν είναι αρκετή για να επιτευχθεί η πολιτισμική μετάγγιση, να καλλιεργηθεί το ήθος και τα αξιακά συστήματα στο παιδί. Κατόπιν των παραπάνω διαπιστώσεων στόχος έγινε η καλλιέργεια των φιλαναγνωστικών κινήτρων στους μαθητές, μέσα από τη δημιουργική αξιοποίηση της Υψηλής Τεχνολογίας. Ακολούθησε η διατύπωση της ερευνητικής υπόθεσης πως είναι εφικτός ο συγκερασμός Λογοτεχνίας-Ποίησης και Υψηλής Τεχνολογίας, αρκεί να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος. Το ενδιαφέρον εστιάστηκε στον Οδυσσέα Ελύτη και στο έργο Άξιον Εστί. Τα κριτήρια επιλογής για τον ποιητή και το έργο βρίσκουν σύμφωνα τα ΑΠΣ, το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών, το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση και τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Επιπλέον αναζητήθηκαν εκείνα τα λογισμικά πακέτα που θα παρείχαν στους μαθητές παιδαγωγικά οφέλη, ενώ παράλληλα θα είχαν την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας. Έπειτα στην προσπάθεια εύρεσης του καταλληλότερου τρόπου, η ερευνήτρια επιστράτευσε τη δημιουργική της φαντασία παράλληλα με τις γνώσεις της και πρότεινε μία πιλοτική-πολυμεσική εφαρμογή. Σκοπός έγινε η ευαισθητοποίηση των μαθητών στο Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη μέσα από προτεινόμενες δραστηριότητες και ψηφιακά παιχνίδια.Στην αρχική ερευνητική υπόθεση βασίστηκαν οι δύο φάσεις της πιλοτικής διερεύνησης. Έπειτα επιλέχθηκε η μέθοδος project και με τα κατάλληλα ερευνητικά εργαλεία συγκεντρώθηκαν τα πρώτα ενθαρρυντικά πορίσματα. Οι μαθητές της Γ΄, Ε΄ και Στ΄ δημοτικού που καταπιάστηκαν με το προτεινόμενο μοντέλο και συμμετείχαν στην πιλοτική διερεύνηση, έδειξαν περισσότερο ενδιαφέρον για την ποίηση συγκριτικά με την παραδοσιακή μέθοδο διδασκαλίας. Ακόμα κατόπιν ενασχόλησης με την πιλοτική-πολυμεσική εφαρμογή, κάποιοι μαθητές οδηγήθηκαν από μόνοι τους στο βιβλίο. Τα πρώτα πορίσματα επιβεβαίωσαν την αρχική ερευνητική υπόθεση. Τέλος ο πιλοτικός χαρακτήρας της διερεύνησης αφήνει πολλά περιθώρια για μελλοντική εκτενέστερη έρευνα.