Η αγωγή και οι φορείς της στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: παιδαγωγική και ψυχολογική προσέγγιση

Abstract

This thesis attempts to demonstrate the presence and function of the phenomenon of education as it occurs throughout the Papadiamantis context. In particular, we bound the possible interaction context of literature and society relations at the level of literary work, the author-creator and readership, while respectively made detailed reference to the case of Papadiamantis, as a writer and also an integral member of a particular society. Also record the social, historical, political and cultural reality of the time Papadiamandis while describing and analyzing the related social, ideological views and attitudes of the author from Skiathos.A part of this thesis attempts to identify the basic pedagogical concepts of Papadiamandis, based on articles, publications and facts of life, while contributing to the organization of a robust and reliable interpretative framework, which helps better understanding and interpretation of research data.The "content analysis" both in qualitative and quantitative terms, is the scientific - research method used. This chapter describes in detail the classification system and the recording units were selected while, highlights the independent and dependent variables used and most importantly of all, the research questions formulated under which the overall research process proceeded.In the second part of this dissertation are presented and interpreted the data obtained from the application of quantitative analysis of the content of the text.Also presented, analyzed and interpreted the qualitative research data on the family environment as key pedagogical factor: family forms, parental roles, the subject of education, the educational functions of family life, the factors affecting the educational function of the family. Then, we search the educational function of other two major factors, the folk tradition and the natural environment, which in their effects secondarily enhance the educational role of the family.In the eleventh chapter is recorded and interpreted in detail all the quality data cataloged and classified in subclass school environment: the school, the educational functions, methods and means of school education, the personality of the teacher, the student as a subject in school education, the interaction between social and educational reality.In the last chapter we formulate the final results, which resulted from the overall procedure followed and attempted a comprehensive assessment of the research effort.To conclude in the work of Papadiamantis we could say that all the factors of the education is in interaction with affect each other. At the heart of this process is the family system, accepting varied and different intensity and quality effects at all levels.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρεί να αναδείξει την παρουσία και λειτουργία του φαινομένου της αγωγής, όπως αυτό συναντάται στο σύνολο του Παπαδιαμαντικού έργου. Ειδικότερα, οριοθετείται το πλαίσιο αλληλεπίδρασης των σχέσεων λογοτεχνίας και κοινωνίας, σε επίπεδο λογοτεχνικού έργου, συγγραφέα-δημιουργού και αναγνωστικού κοινού, ενώ αντίστοιχα γίνεται αναλυτική αναφορά στην περίπτωση του Παπαδιαμάντη, ως συγγραφέα και ταυτόχρονα αναπόσπαστου μέλους ενός συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου. Επίσης καταγράφεται η κοινωνική, ιστορική, πολιτική και πολιτισμική πραγματικότητα της εποχής του Παπαδιαμάντη, ενώ ταυτόχρονα περιγράφονται και αναλύονται οι αντίστοιχες κοινωνικές, ιδεολογικές απόψεις και στάσεις του Σκιαθίτη συγγραφέα.Ένα μέρος της διατριβής επιχειρεί να προσδιορίσει τις βασικές παιδαγωγικές αντιλήψεις του Παπαδιαμάντη, βασιζόμενο σε άρθρα, δημοσιεύσεις και περιστατικά της ζωής του, συμβάλλοντας συγχρόνως στην οργάνωση ενός στέρεου και αξιόπιστου ερμηνευτικού πλαισίου, το οποίο βοηθάει στην πληρέστερη κατανόηση και ερμηνεία των ερευνητικών δεδομένων.Η «ανάλυση περιεχομένου», τόσο σε ποιοτικό, όσο και σε ποσοτικό επίπεδο, είναι η επιστημονική – ερευνητική μέθοδος που εφαρμόζεται. Σε συγκεκριμένο κεφάλαιο περιγράφεται διεξοδικά το σύστημα ταξινόμησης και οι μονάδες καταγραφής που επιλέχθηκαν, ενώ παράλληλα, επισημαίνονται οι ανεξάρτητες και εξαρτημένες μεταβλητές, που χρησιμοποιήθηκαν, και το κυριότερο απ’ όλα, διατυπώνονται τα ερευνητικά ερωτήματα, βάσει των οποίων προχώρησε η συνολική ερευνητική διαδικασία.Στο Β΄ μέρος της παρούσας πραγματείας παρουσιάζονται και ερμηνεύονται τα δεδομένα που προέκυψαν από την εφαρμογή της ποσοτικής ανάλυσης του περιεχομένου του Ππδ. κειμένου.Επίσης, παρουσιάζονται, αναλύονται και ερμηνεύονται τα ποιοτικά δεδομένα της έρευνας σχετικά με το οικογενειακό περιβάλλον, ως βασικό παράγοντα αγωγής: Μορφές οικογένειας, γονεϊκοί ρόλοι, το υποκείμενο της αγωγής, οι παιδευτικές λειτουργίες της οικογενειακής ζωής, οι παράγοντες που επηρεάζουν την παιδευτική λειτουργία της οικογένειας.Στη συνέχεια διερευνάται η παιδευτική λειτουργία δύο σημαντικών επίσης φορέων της αγωγής, της λαϊκής παράδοσης και του φυσικού περιβάλλοντος, που με τις επιδράσεις τους ενισχύουν δευτερογενώς τον παιδαγωγικό ρόλο της οικογένειας.Στο ενδέκατο κεφάλαιο καταγράφεται και ερμηνεύεται αναλυτικά το σύνολο των ποιοτικών δεδομένων που αποδελτιώθηκαν και ταξινομήθηκαν στην υποκατηγορία σχολικό περιβάλλον: οι παιδαγωγικές λειτουργίες του σχολείου, οι μέθοδοι και τα μέσα της σχολικής αγωγής, το πρόσωπο του δασκάλου/ας, ο μαθητής ως υποκείμενο της σχολικής αγωγής, η σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ κοινωνικής και εκπαιδευτικής πραγματικότητας.Στο τελευταίο κεφάλαιο διατυπώνονται τα τελικά συμπεράσματα, τα οποία προέκυψαν από τη συνολική διαδικασία που ακολουθήθηκε, και επιχειρείται μια συνολική αποτίμηση της ερευνητικής προσπάθειας. Συμπερασματικά, στο έργο του Ππδ. θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύνολο των φορέων της αγωγής βρίσκεται σε μία σχέση αλληλεπίδρασης, με τον ένα φορέα να επηρεάζει τον άλλο. Στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας βρίσκεται το οικογενειακό σύστημα, δεχόμενο ποικίλες και διαφορετικής έντασης και ποιότητας επιδράσεις σε όλα τα επίπεδα.