Η στάση της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας (EKD) έναντι των παπικών εγκυκλίων και δογματικών κειμένων μετά το 1965

Abstract

In the present thesis, an Orthodox theologian comparatively assesses the Evangelical and Roman Catholic Churches in Germany in relation to the period after 1965. As such, the thesis first introduces the basic aspects of the relevant Churches and church organizations or coalitions. It then examines materials ranging from the time shortly before Vatican II until today, in the form of journal articles and other sources that are for the most part unknown to the wider Orthodox theological community. The relations between Protestants and Catholics in Germany are investigated and interpreted from the perspective of the stance held by the Evangelical Church in Germany to the encyclicals of the Pope of Rome and the dogmatic statements resulting from Vatican II (1965) and, subsequently, from the standpoint of the common declarations stemming from bilateral dialogues and, even more recently, the broader ecumenical movement in Germany. Accordingly, the thesis discusses the most current developments in the ecumenical movement in Germany, including the main subjects of dialogue, the theological fields of conflict and/or agreement between the two parties, the parties’ more general attitude towards social and ethical issues, as well as their response to contemporary developments in the evolution of the ecclesiastical landscape in Germany. After highlighting the present and potential future contributions of Orthodoxy in Germany, the thesis finally investigates the crystallization of an approach premised on the ecumenical broadcasting of distinctive profiles and its consequent impact in attenuating the conviction for an eventual substantive union of Churches.

Στην παρούσα εργασία γίνεται σύγκριση από έναν ορθόδοξο θεολόγο της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στη Γερμανία μετά το 1965. Παρουσιάζονται οι δομές των υπό εξέταση Εκκλησιών και εκκλησιαστικών οργανισμών ή συνασπισμών. Εξετάζονται κείμενα, κυρίως άρθρα περιοδικών και πηγές, άγνωστα εν πολλοίς στον ορθόδοξο θεολογικό χώρο σε μια χρονική περίοδο λίγο πριν την έναρξη της Β΄ Βατικάνειας Συνόδου, έως και σήμερα. Οι σχέσεις προτεσταντών και ρωμαιοκαθολικών της Γερμανίας ερευνώνται και ερμηνεύονται μέσα από τη στάση της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας στις εγκυκλίους του Πάπα Ρώμης και των δογματικών κειμένων από τη λήξη της Συνόδου του Βατικανού (1965) και έπειτα, μέσα από τα κοινά κείμενα των διμερών διαλόγων και τη νεώτερη οικουμενική κίνηση στη Γερμανία. Παρουσιάζεται η νεώτερη εξέλιξη της οικουμενικής κίνησης στη Γερμανία και τα κύρια θέματα διαλόγου, τα θεολογικά πεδία σύγκρουσης ή και συμφωνίας των δύο μερών με βάση τα κείμενα τους και η γενικότερη στάση τους σε κοινωνικοηθικά θέματα και οι νεώτερες εξελίξεις στη διαμόρφωση του εκκλησιαστικού τοπίου της Γερμανίας. Αναδεικνύεται παράλληλα η συμβολή της Ορθοδοξίας στη Γερμανία στο παρόν και στο μέλλον και τέλος ερευνάται η διαμόρφωση συνείδησης «οικουμενικής κίνησης των προφίλ» και η άμβλυνση της πεποίθησης για ουσιαστική ένωση των Εκκλησιών.