Επίδραση της θεραπείας με στατίνη σε μεταβολικές παραμέτρους σε ασθενείς με πρωτοπαθή δυσλιπιδαιμία

Abstract

Objective: In this study we assessed the effect of rosuvastatin 10-20 mg/day on the serumlipid profile and metabolic variables considered as vascular risk predictors in patients withdyslipidemia.Material and methods: A hundred and fifty patients with dyslipidemia were randomized by2:1 to rosuvastatin 10 (RSV10 group) or 20 mg/day (RSV20 group). At baseline as well as 12weeks post-treatment the following parameters were determined: 1] the serum lipid profile, 2]the cholesterol concentration of different size and density lipoprotein [low density lipoproteins(LDL) and high density lipoproteins (HDL)] particles, 3] the mean LDL size, 4] the totalplasma enzyme activity of lipoprotein-associated phospholipase A2 (LpPLA2) or thatassociated with lipoprotein particles, 5] the enzyme activity of paraoxonase-1 (PON1), and, 6]the plasma visfatin levels.Results: One hundred and twenty four patients (80 in the RSV10 and 44 in the RSV20 group)completed the study protocol. Rosuvastatin effectively reduced total cholesterol (TC),triglycerides (TG), low density lipoprotein cholesterol (LDL-C) and apolipoprotein (apo)B,while raised high density lipoprotein cholesterol (HDL-C) and apoA1 levels. These changeswere dose-dependent. Also, rosuvastatin was associated with a dose-dependent effect on thecholesterol concentration of lipoprotein particles with different size and density. Namely,rosuvastatin 10 mg/day significantly reduced the cholesterol of all LDL particles in concert,thus, not affecting the mean LDL size. In contrast, rosuvastatin 20 mg/day predominantlydecreased the cholesterol mass of the atherogenic small-dense LDL (sdLDL), compared withthe large and buoyant LDL (lbLDL). In this context, a small though significant increase in themean LDL size was noted in the RSV20 group. The same was relevant among patients with baseline TG levels ≥ 120 and ≥ 150 mg/dl in the RSV10 and RSV20 group respectively.Furthermore, a dose-dependent effect of rosuvastatin on the cholesterol mass of HDLsubfractions was noted. Namely, rosuvastatin 10 mg/day significantly increased the cholesterolconcentration of the large and intermediate HDL, while 20 mg/day of only the large HDL. Thecholesterol mass of small HDL remained unchanged.Plasma LpPLA2 as well as the enzyme activity associated with apoB-rich lipoproteins wassignificantly reduced in a dose-dependent manner. In contrast, no significant effect ofrosuvastatin on LpPLA2 activity associated with HDL was noted. Likewise, rosuvastatininduced no relevant change in PON1 activity towards paraoxon and phenylacetate.Rosuvastatin 10 mg/day significantly reduced plasma visfatin levels independently of its lipidmodifying effects.Conclusion: Rosuvastatin not only beneficially changes the serum lipid profile, but also exertsvarious actions that could contribute to a better vascular risk profile of patients withdyslipidemia.

Σκοπός της μελέτης: Η εκτίμηση της επίδρασης της ροσουβαστατίνης σε δόσεις 10-20mg/ημέρα στο λιπιδαιμικό προφίλ, σε μεταβολικές παραμέτρους, καθώς και σε νεώτερουςπαράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου σε ασθενείς με πρωτοπαθή δυσλιπιδαιμία.Υλικό και μέθοδοι: Στη μελέτη συμμετείχαν 150 ασθενείς με πρωτοπαθή δυσλιπιδαιμία, οιοποίοι τυχαιοποιήθηκαν με αναλογία 2:1 σε ροσουβαστατίνη 10 mg/ημέρα (ομάδα RSV10, n= 100) ή 20 mg/ημέρα (ομάδα RSV20, n = 50). Πριν την έναρξη της θεραπείας, καθώς καιμετά από 12 εβδομάδες αγωγής προσδιορίσθηκαν: 1] το λιπιδαιμικό προφίλ, 2] ησυγκέντρωση της χοληστερόλης των υποκλασμάτων των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών(LDL) και των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL), 3] το μέσο μέγεθος των LDLσωματιδίων, 4] η ενεργότητα της συνδεδεμένης με λιποπρωτεΐνες φωσφολιπάσης Α2(LpPLA2), 5] η ενεργότητα της παραοξονάσης-1 (PON1), καθώς και 6] τα επίπεδα τηςβισφατίνης του πλάσματος.Αποτελέσματα: Συνολικά 124 ασθενείς (80 στην ομάδα RSV10 και 44 στην ομάδα RSV20)ολοκλήρωσαν τη μελέτη. Η χορήγηση ροσουβαστατίνης είχε ως αποτέλεσμα μία σημαντικήκαι δοσοεξαρτώμενη μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης (TC), τωντριγλυκεριδίων (TG), της χοληστερόλης των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL-C)και της απολιποπρωτεΐνης (apo) B, ταυτόχρονα με σημαντικές αυξήσεις των επιπέδων τηςχοληστερόλης των HDL (HDL-C) και της apoA1. Παρατηρήθηκε μία δοσοεξαρτώμενηεπίδραση της ροσουβαστατίνης στο φαινότυπο των LDL. Συγκεκριμένα, η ροσουβαστατίνη10 mg/ημέρα μείωσε τη χοληστερόλη όλων των LDL υποκλασμάτων. Έτσι, δενπαρατηρήθηκε σημαντική μεταβολή του μέσου μεγέθους των LDL σωματιδίων. Αντίθετα, ηροσουβαστατίνη 20 mg/ημέρα είχε ως αποτέλεσμα μία μεταβολή της σχετικής κατανομής της χοληστερόλης από τα μικρά-πυκνά LDL (sdLDL) στα μεγάλα και αραιά LDL (lbLDL)υποκλάσματα. Αυτό το εύρημα είχε ως αποτέλεσμα μία μικρή αλλά στατιστικά σημαντικήαύξηση του μέσου μεγέθους των LDL σωματιδίων. Μία παρόμοια ευνοϊκή επίδραση τουφαρμάκου στο μέγεθος των LDL σωματιδίων παρατηρήθηκε σε ασθενείς και των 2 ομάδων μεσχετικά αυξημένα επίπεδα TG πριν την έναρξη της θεραπείας (≥ 120 mg/dl και ≥ 150 mg/dlστις ομάδες RSV10 και RSV20, αντίστοιχα). Η επίδραση της ροσουβαστατίνης στο φαινότυποτων HDL υποκλασμάτων ήταν δοσοεξαρτώμενη. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μίασημαντική αύξηση της συγκέντρωσης της χοληστερόλης των μεγάλων και ενδιαμέσουμεγέθους HDL υποκλασμάτων στην ομάδα RSV10, ενώ στην ομάδα RSV20 παρατηρήθηκεμία σημαντική αύξηση της χοληστερόλης των μεγάλων HDL. Η χοληστερόλη των μικρών-πυκνών HDL δεν μεταβλήθηκε σημαντικά σε καμία από τις 2 ομάδες.Η χορήγηση ροσουβαστατίνης είχε ως αποτέλεσμα μία δοσοεξαρτώμενη μείωση τηςενεργότητας της LpPLA2 του πλάσματος, καθώς και του ενζύμου που είναι συνδεδεμένο μετις λιποπρωτεΐνες που περιέχουν apoB (non-HDL-LpPLA2). Αντίθετα, η ροσουβαστατίνηδεν είχε σημαντική επίδραση στην ενεργότητα της LpPLA2 που είναι συνδεδεμένη με τις HDL(HDL-LpPLA2), ούτε και στην ενεργότητα παραοξονάσης ή αρυλεστεράσης της PON1.Τέλος, η χορήγηση ροσουβαστατίνης 10 mg/ημέρα συσχετίσθηκε με μία σημαντική μείωσητων επιπέδων της βισφατίνης του πλάσματος, η οποία ήταν ανεξάρτητη από την ευνοϊκήεπίδραση του φαρμάκου στο λιπιδαιμικό προφίλ.Συμπέρασμα: Σε ασθενείς με πρωτοπαθή δυσλιπιδαιμία, η χορήγηση ροσουβαστατίνηςφαίνεται ότι εμφανίζει μία ευνοϊκή επίδραση σε ποικίλες μεταβολικές παραμέτρους, πουαποτελούν προγνωστικούς παράγοντες για την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου.