Επιβίωση εγχώριων επιχειρήσεων: επιδράσεις της ξένης διείσδυσης, της τεχνικής αποτελεσματικότητας και του μακροοικονομικού περιβάλλοντος

Abstract

In this thesis we use a panel data set including 3,142 Greek manufacturing firms covering the period 1997-2003 to estimate the effects that specific firm and market-level variables, drawn from different strands of literature (such as survival, foreign direct investment and technical efficiency analyses), have on firm survival. Our main focus is on the effect a) of foreign presence both in a sectoral market (through spillover effects) as well as in the ownership of a firm, b) that technical efficiency might have on the probability of firm failure, and c) that macroeconomic environment has on firm survival. For this purpose, we initially use a translog production function to estimate technical efficiency and then fed the resulting estimates of technical efficiency to a set of survival models (parametric and non-parametric) such as Cox Proportional Hazard Model, the hazard models corresponding to Exponential and the Weibull distributions as well as Probit Model. Our variables show a persistent behaviour across all estimations. The first basic conclusion is that foreign presence exercise a positive impact on hazard, unveiling possibly the increased competitive pressure existing in sectors where foreign firms have a stronger presence, rendering survival probabilities harder, though its effects become statistically unimportant in the case of large size and high tech firms. The second important result is that technical efficiency affects firm’s hazard negatively, that is it positively influences survival. As far as concern macroeconomic environment, the estimations showed that they significantly affect firm survival and this result was robust for a number of macroeconomic variables such as public debt, G.D.P. growth, interest rate etc. Going to size and age variables, results confirm the prediction of Jovanovic’s (1982) model according to which as firm ages acquires experience, learns its efficiency levels and adjusts its size and production, reducing the danger of failure. The coefficient for the variable representing capital intensity is also consistently significant with a positive sign, which means that high capital requirements increase the hazard, and might be explained from the high levels of technical inefficiency that firms exhibit. This means that entrepreneurs do not combine the available inputs and the technology in an effective way, and they rather sub-employ them, with negative results for the cost of production and the price-cost margin. Thus, under these circumstances, the increase in the use of capital increases the likelihood of failure. High debt affects negatively firm survival because requires high interest payments, and firms with high liquidity suffer a higher exit rate, a result often discussed in the mergers and acquisitions literature where high liquidity has been found to induce takeover behaviour on behalf of rivals consequently endangering the firms’ existence. Finally, the sectoral variable, market concentration as represented by the Herfindahl index, has not been estimated to affect hazard in a positive or negative way, which means that oligopolistic market structures do not affect firm survival. This result did not change when we replaced Herfindahl index with concentration index C4.

Αντικείμενο της μελέτης είναι η εκτίμηση των πιθανοτήτων επιβίωσης των Ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο που ασκούν η ξένη διείσδυση, η τεχνική αποτελεσματικότητα και το μακροοικονομικό περιβάλλον, αλλά και άλλες μεταβλητές επιβίωσης όπως η ηλικία, και το μέγεθος της επιχείρησης, η χρηματοοικονομικής της κατάσταση, η ένταση χρήσης κεφαλαίου και ο βαθμός συγκέντρωσης της αγοράς. Η μελέτη βασίζεται σε μία βάση δεδομένων που περιέχει στοιχεία για όλους τους κλάδους της Ελληνικής Μεταποίησης για την περίοδο 1997-2003 καθώς και σε δεδομένα για βασικά μεγέθη της Ελληνικής οικονομίας για την ίδια περίοδο προερχόμενα από τον Ο.Ο.Σ.Α. Η μελέτη της επίδρασης των παραπάνω μεταβλητών στην επιβίωση γίνεται με τη χρήση μίας σειράς υποδειγμάτων δυαδικής επιλογής (παραμετρικών και μη παραμετρικών), όπως το Υπόδειγμα Αναλογικών Κινδύνων του Cox, τα υποδείγματα κινδύνου που αντιστοιχούν στις κατανομές Weibull και Εκθετική καθώς και το Υπόδειγμα Probit. Σε σχέση με την τεχνική αποτελεσματικότητα, οι εκτιμήσεις του ύψους της προέκυψαν από την εξειδίκευση ενός Στοχαστικού Συνόρου Παραγωγής, στο οποίο η συνάρτηση παραγωγής είναι σε υπερλογαριθμική μορφή. Τα αποτελέσματα των οικονομετρικών εκτιμήσεων δείχνουν, ότι η τεχνική αποτελεσματικότητα είναι μια μεταβλητή που επηρεάζει την επιβίωση όλων των επιχειρήσεων, αφού σε όλες τις περιπτώσεις προκύπτουν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα, τα οποία δείχνουν ότι την επηρεάζει θετικά. Η ξένη διείσδυση αποτελεί με τη σειρά της έναν άλλο πολύ σημαντικό παράγοντα επιβίωσης, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων, και με βάση το συλλογισμό που ακολουθείται στην παρούσα μελέτη επηρεάζει το περιθώριο τιμής-κόστους με το οποίο λειτουργούν οι εγχώριες επιχειρήσεις. Από τις εκτιμήσεις των υποδειγμάτων κινδύνου προκύπτει ότι επηρεάζει αρνητικά την επιβίωση των ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων, ωστόσο αυτή η επίδραση γίνεται ασήμαντη για τις επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους και υψηλής τεχνολογίας. Οι εκτιμήσεις που έγιναν με μία σειρά μεταβλητών που αφορούν το μακροοικονομικό περιβάλλον όπως για παράδειγμα το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του Α.Ε.Π., ο ρυθμός αύξησης του, το ύψος του επιτοκίου κ.α. έδειξαν την άμεση εξάρτηση της επιβίωσης των επιχειρήσεων από την εξέλιξη του οικονομικού κύκλου. Σε σχέση με τις υπόλοιπες μεταβλητές επιβίωσης, το μέγεθος και η ηλικία δείχνουν να επιβεβαιώνουν την πρόβλεψη του υποδείγματος του Jovanovic (1982), σύμφωνα με την οποία καθώς οι επιχειρήσεις αποκτούν εμπειρία μέσω της δραστηριοποίησης τους στην αγορά και μαθαίνουν τα επίπεδα αποτελεσματικότητα τους, προσαρμόζουν το μέγεθος και την παραγωγή τους στις πραγματικές τους δυνατότητες με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος για αυτές. Η έντονη χρήση κεφαλαίου-αντίθετα με τα αναμενόμενα-επηρεάζει αρνητικά την επιβίωση των Ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων και το αποτέλεσμα αυτό πιθανόν να οφείλεται στην υψηλή τεχνική αποτελεσματικότητα που παρουσιάζουν. Η χρηματοοικονομική κατάσταση που παρουσιάζουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις επηρεάζει άμεσα την επιβίωση τους αφού όπως προέκυψαν από τις εκτιμήσεις τα χρέη την επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό αρνητικά, ενώ και για το ρόλο της ρευστότητας εκτιμήθηκε ένα αντίστοιχο αποτέλεσμα πιθανόν γιατί αποτελεί ένα χαρακτηριστικό που προσελκύει τον ανταγωνισμό με συνέπεια η επιχειρήσεις που παρουσιάζουν υψηλή ρευστότητα να γίνονται στόχος εξαγοράς από άλλους ανταγωνιστές. Τέλος, η συγκέντρωση της αγοράς-είτε χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Herfindahl είτε ο δείκτης C4-δεν δείχνει να ασκεί κάποια επίδραση-θετική ή αρνητική-στην επιβίωση.