Χλωρίδα, βλάστηση, οικολογική αξιολόγηση και προτάσεις διαχείρισης του αστικού και προαστιακού περιβάλλοντος της Πάτρας

Abstract

This PhD thesis relates scientifically to Urban Ecology. Using mainly the method of ecological zonation of the city into four ecological zones and twenty two representative types of biotopes research and analysis of the flora and vegetation of the urban and suburban environment of Patras has taken place. The aim of the study is mainly to contribute to the upgrading of the urban environment and to the enactment of an ecologically orientated urban plan for all Greece. The spontaneous and sub spontaneous flora of the city of Patras consist of 818 taxa. This number is remarkably high in relation to the extent of the study area (58 Km2) and is mainly due to the great variety of biotopes and also to the participation of adventive taxa in the flora of Patras. The impact of the ecological infrastructure of the city on the flora of Patras from the outer city zone to the city centre is expressed by a) the gradual decrease in the total number of taxa b) the increase in the percentage of therophytes (c) the increase in the percentage of widely distributed taxa and the decrease in the percentage of Mediterranean and Greek and Balkan endemics and d) by the increase in the percentage of adventive taxa. The above mentioned changes are due to the increasing human impact towards the city centre. Twenty two 22 synanthropic plant communities and associations and nine non synanthropic ones were distinguished and described. The evaluation of the twenty two types of biotopes carried out based on concrete criteria indicated the macchie and phryganic biotopes as being the most valuable. Finally the management proposals include a) The protection and amelioration of remaining natural biotopes and the isolated elements of the flora and b) The upgrading of the typical urban environment by means of for example the creation of new green spaces and the amelioration of the existing ones.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή εντάσσεται επιστημονικά στην Οικολογία Πόλεων. Χρησιμοποιώντας ως κυρία μέθοδο την οικολογική διαίρεση της πόλης σε 4 οικολογικές ζώνες και 22 αντιπροσωπευτικούς τύπους βιοτόπων έρευνα και αναλύει το αστικό και προαστιακό περιβάλλον της Πάτρας ως προς τη χλωρίδα και τη βλάστηση. Έχει ως κύριο στόχο να συμβάλλει στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και στη θέσπιση ενός οικολογικά προσανατολισμένου αστικού σχεδιασμού πανελλαδικά. Η αυτοφυής και ημιαυτοφυής χλωρίδα της πόλης των Πατρών περιλαμβάνει 818 taxa. Ο αριθμός αυτός θεωρείται αξιόλογα υψηλός σε σχέση με την έκταση της (58 Km ) και αποδίδεται στη μεγάλη ποικιλία βιοτόπων και στη συμμέτοχη στη χλωρίδα της πόλης των επιγενών taxa. Η επίδραση της οικολογικής δομής της πόλης στη χλωρίδα της Πάτρας στην κατεύθυνση από την περιφέρεια της πόλης προς το κέντρο της εκδηλώνεται με α) τη σταδιακή μείωση του συνολικού αριθμού taxa β) την αύξηση του ποσοστού των θεροφύτων γ) την αύξηση στο ποσοστό των ευρέως εξαπλωμένων και τη μείωση των μεσογειακών και ενδημικών ελληνικών και βαλκανικών taxa και δ) με την αύξηση του ποσοστού των επιγενών taxa. Οι παραπάνω μεταβολές οφείλονται κυρίως στις αυξανόμενες προς το κέντρο της πόλης ανθρωπογενείς επιδράσεις. Επιβεβαιώθηκαν και περιγράφηκαν 22 μονάδες συνανθρωπικής βλάστησης και 9 μη συνανθρωπικής. Η αξιολόγηση των 22 τύπων βιοτόπων έγινε με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και ανέδειξε ως πολυτιμότερους σε άξια τη μακκία και τα φρύγανα. Τέλος τα διαχειριστικά μέτρα που προτείνονται περιλαμβάνουν α) την προστασία και αναβάθμιση των εναπομεινάντων φυσικών βιοτόπων καθώς και των μεμονωμένων χλωριδικών στοιχείων και β) την αναβάθμιση του τυπικού αστικού περιβάλλοντος π.χ. μέσω της δημιουργίας νέων χώρων πρασίνου αναβάθμισης των υπαρχόντων χώρων τεχνητού πρασίνου.