Οι επιπτώσεις του διαζυγίου στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών 8-12 ετών

Abstract

Introduction: Divorce is undoubtedly a condition with negative consequences for children, in respect to both their sentimental world and their conduct. Purpose: This paper aims to investigate the impact of divorce on the psychological and social development of children aged 8-12 and to compare children of divorced parents with those of non-divorced (integral families). Method: 600 students and 208 teachers made up the sample of the present dissertation. The method of simple random sampling and Quota Sampling was used in selecting the subjects of the study.The following tools were used: • T. Achenbach’s Teacher’s Report Form (TRF) and Youth Self Report (YSR) questionnaires • R. Riggio’s (1986) Social Skills Inventory questionnaire of auto-description , students’ evaluation by their teachers, questionnaire of social behavior (School Social Behavior Scale) • Merrell’s (1993a) personal questionnaires, one for children and another for teachers. Results: Children of divorced parents, compared with children of non-divorced (families), exhibit more stress-depression, have more social problems, a greater difficulty in thinking and concentrating and are more aggressive. They are less socially expressive and emotionally sensitive, while they care less for interpersonal skills and school activities. Last, children of divorced parents compared to those of non-divorced are more aggressive-irritable in their conduct and anti-social- aggressive. Conclusions: Children of non-divorced parents exhibit fewer problems and have better interpersonal skills than children of single-parent families. These conclusions necessitate the presence of school psychologists, and teacher awareness regarding problems of children of divorced parents. It is also imperative that programs be applied aiming at facilitating child adjustment to the new living conditions accruing after their parents’ divorce.

Εισαγωγή: Το διαζύγιο αποτελεί αναμφισβήτητα ένα ζήτημα που δημιουργεί αρνητικές συνέπειες στα παιδιά, τόσο στην εξέλιξη του ψυχικού τους κόσμου, όσο και στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς τους. Σκοπός: Σκοπός της παρούσης εργασίας είναι η διερεύνηση των επιπτώσεων του διαζυγίου στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών 8 – 12 ετών και η σύγκριση των παιδιών των διαζευγμένων οικογενειών με τα παιδιά των ακέραιων οικογενειών. Μέθοδος: Το δείγμα της παρούσας έρευνας αποτέλεσαν 600 μαθητές και 208 δάσκαλοι. Για την επιλογή του δείγματος προτιμήθηκε η συνδυαστική μέθοδος της Απλής Τυχαίας Δειγματοληψίας και της Ποσοστιαίας Δειγματοληψίας. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν το ερωτηματολόγιο Teacher’s Report Form (TRF) του T. Achenbach, το ερωτηματολόγιο Youth Self Report (YSR) του T. Achenbach, το ερωτηματολόγιο αυτό-περιγραφής Social Skills Inventory του R. Riggio (1986), το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της κοινωνικής συμπεριφοράς (School Social Behavior Scale) των μαθητών από τους δασκάλους τους, του Merrell (1993a), ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο για τα παιδιά και ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο για τους δασκάλους. Αποτελέσματα: Τα παιδιά των διαζευγμένων οικογενειών, συγκριτικά με τα παιδιά των ακέραιων οικογενειών, παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο βαθμό άγχος-κατάθλιψη, κοινωνικά προβλήματα, προβλήματα σκέψης και προσοχής και επιθετική συμπεριφορά. Επίσης παρουσιάζουν χαμηλή κοινωνική εκφραστικότητα και συναισθηματική ευαισθησία και ενδιαφέρονται λιγότερο για διαπροσωπικές δεξιότητες και σχολικές δραστηριότητες. Τέλος τα παιδιά των διαζευγμένων οικογενειών, εμφανίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα παιδιά των ακέραιων οικογενειών εχθρική-ευέξαπτη συμπεριφορά, αντικοινωνική-επιθετική συμπεριφορά. συμπεριφορά. Συμπεράσματα: Τα παιδιά από ακέραιες οικογένειες παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα και έχουν καλύτερες διαπροσωπικές δεξιότητες απ’ ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μονογονικές οικογένειες. Τα συμπεράσματα αυτά επιβάλλουν την αναγκαιότητα ύπαρξης σχολικού ψυχολόγου, αλλά και της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δασκάλων, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των διαζευγμένων οικογενειών. Επίσης απαιτείται η εφαρμογή προγραμμάτων, που έχουν σκοπό τη διευκόλυνση της προσαρμογής των παιδιών στο χωρισμό των γονέων και στη λειτουργία της οικογένειας μετά το διαζύγιο.