Μελέτη της προθυμίας πληρωμής ηλικιωμένων διαβητικών για την αντιμετώπιση των ειδικών επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη

Abstract

Introduction: Diabetic retinopathy (DR), neuropathy (DNU) and nephropathy (DNP) are frequent diabetes mellitus (DM) complications, and incidence increases with diabetes duration: patients with DM for 20 years have 90% probability for DR or DNU and 40% for DNP. Aim: This study was conducted to measure how diabetic patients value risk reduction of DM complications, and estimate the maximum amount of money and percentage of monthly income these patients would pay for reduction of DR, DNU and DNP risk. Methods: All patients gave written consent. 419 DM patients, aged ≥60 years were evaluated using «willingness to pay» (WTP) for cost-benefit analysis. After receiving background information, patients were asked how much money they would pay per month for a drug that would reduce their DR and DNU risk by 30%, 60% or 90%, and DNP risk by 20% or 40%. Patients also indicated the importance of risk reduction on a 10-degree scale (0 = not important, 10 = extremely important). Data collected included demographic information, diabetes duration, presence of DR, DNU, DNP or other symptoms, and whether patients knew someone with DR, DNU or DNP. Data normality was assessed with the Kolmogorov-Smirnov test. Differences between more groups (by education level, diabetes duration or monthly income) were evaluated with the Kruskal-Wallis test. The Mann-Whitney test was used to compare groups (men vs. women, knowing vs. not knowing someone with DM, having vs. not having DR, DNU or DNP) and for post-hoc comparisons. Factors influencing “WTP” were identified with logistic regression, using “WTP” > a certain income percentage as binary dependent variable. P values <0.05 were considered significant. Results: Patients having DR or DNU were willing to pay more for risk reduction (DR: p=0.002, p=0.007 and p=0.000 for reduction by 30, 60 or 90% respectively; DNU: p=0.002, p=0.002 and p=0.001 for reduction by 30, 60 and 90%, respectively). Patients having DM for >10 years were willing to pay more (DR: p=0.026, p=0.002 and p=0.000 for risk reduction by 30, 60 or 90% respectively; DNP: p=0.000, p=0.000 for risk reduction by 20 and 40% respectively, DNU: p=0.031, p=0.028 and p=0.003 for risk reduction by 30, 60 or 90% respectively). Diabetics using insulin were willing to pay more for risk reduction to 0% (p=0.002 for DR and DNP, p=0.003 for DNU). Diabetics knowing other diabetics were also willing to pay more (DR: p=0.032, p=0.017 and p=0.001 for reduction by 30, 60 or 90% respectively; DNP: p=0.047 and p=0.004 for reduction by 20% and 40%, respectively; DNU: p=0.025 for 30% and 90% reduction and p=0.019 for 60% reduction). Higher education and income were associated with willingness to pay more for risk reduction. Conclusions: DM complication risk reduction is important to DM patients, especially those having DM for >10 years, experiencing DM complications, or knowing someone with DM. Education and monthly income significantly influence the perceived value of DM complication risk reduction.

Εισαγωγή: Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ), η διαβητική νεφροπάθεια (ΔΝΦ) και η διαβητική νευροπάθεια (ΔΝΕΥ), αποτελούν συχνές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Η εμφάνισή τους εξαρτάται από τα χρόνια που έχουν παρέλθει από την έναρξη της νόσου. Ασθενής που πάσχει από ΣΔ 20 χρόνια, έχει 90% πιθανότητα να εμφανίσει ΔΑ και ΔΝΕΥ και 40% πιθανότητα να εμφανίσει ΔΝΦ. Σκοπός: Σκοπός της έρευνας είναι η μέτρηση της χρηματικής αξίας που αποδίδουν οι διαβητικοί στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης των ειδικών του ΣΔ επιπλοκών και η εκτίμηση του μέγιστου ποσού χρημάτων και του μέγιστου ποσοστού του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος, που ήταν πρόθυμοι να διαθέσουν για αγορά φαρμάκου που θα μείωνε τον κίνδυνο εμφάνισης της ΔΑ, της ΔΝΦ και της ΔΝΕΥ. Μέθοδος: Μελετήθηκαν 419 διαβητικοί ασθενείς ≥60 ετών με τη μέθοδο της «προθυμίας πληρωμής» (ΠΠ), που εντάσσεται στο πλαίσιο της ανάλυσης κόστους – οφέλους. Λήφθηκε συγκατάθεση από τον ασθενή και παρουσιάστηκε ρεαλιστικό σενάριο, όπου του ζητήθηκε να δηλώσει το μεγαλύτερο ποσό που ήταν διατεθειμένος να καταβάλλει για αγορά φαρμάκου που θα μείωνε τον κίνδυνο εμφάνισης της ΔΑ και της ΔΝΕΥ από 90% σε 60%, σε 30% και σε 0%, και της ΔΝΦ από 40% σε 20% και 0%. Σε 10-βάθμια κλίμακα ζητήθηκε να δηλώσουν τη σπουδαιότητα μείωσης του κινδύνου (0=καθόλου σημαντική, 10=πολύ σημαντική). Συλλέχθηκαν στοιχεία σχετικά με δημογραφικά τους στοιχεία, τη διάρκεια και την αντιμετώπιση της νόσου, την παρουσία ΔΑ, ΔΝΦ, ΔΝΕΥ και συμπτωμάτων τους, καθώς και αν γνώριζαν άλλο ασθενή με ΣΔ. Έλεγχος κανονικότητας πραγματοποιήθηκε με Kolmogorov-Smirnov test. Οι διαφορές μεταξύ επιπέδων (εκπαιδευτικό επίπεδο, διάρκεια νόσου, εισόδημα) εκτιμήθηκαν με Kruskal-Wallis test. Mann-Whitney test χρησιμοποιήθηκε για σύγκριση μεταξύ ομάδων (άνδρες-γυναίκες, γνώση-μη γνώση ατόμων με ΣΔ, γνώση-μη γνώση ύπαρξης ΔΑ και ΔΝΕΥ) και για post-hoc συγκρίσεις. Παράγοντες που επηρέαζαν την ΠΠ μελετήθηκαν με λογιστική παλινδρόμηση, όπου διχότομος εξαρτημένη μεταβλητή ήταν η ΠΠ, με σημείο τομής τη διάμεσο του ποσοστού εισοδήματος που ήταν πρόθυμοι να διαθέσουν οι ασθενείς. Στατιστικά σημαντικές θεωρήθηκαν οι μεταβλητές με P <0.05. Αποτελέσματα: Ασθενείς που γνώριζαν ότι έπασχαν από ΔΑ ή ΔΝΕΥ ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο για μείωση του κινδύνου (ΔΑ: p=0.002, p=0.007 και p=0.000 για μείωση κατά 30, 60 και 90% αντίστοιχα, ΔΝΕΥ: p=0.002, p=0.002 και p=0.001 για μείωση κατά 30, 60 και 90% αντίστοιχα). Ασθενείς που έπασχαν > 10 έτη ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο (ΔΑ: p=0.026, p=0.002 και p=0.000 για μείωση κινδύνου κατά 30, 60 και 90% αντίστοιχα, ΔΝΦ: p=0.000, p=0.000 για μείωση κινδύνου κατά 20 και 40% αντίστοιχα, ΔΝΕΥ: p=0.031, p=0.028 και p=0.003 για μείωση κινδύνου κατά 30, 60 και 90% αντίστοιχα). Διαβητικοί που έκαναν χρήση ινσουλίνης ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο για μείωση του κινδύνου στο 0% (p=0.002 για ΔΑ και ΔΝΦ, p=0.003 για ΔΝΕΥ). Διαβητικοί που γνώριζαν άλλα άτομα με ΣΔ ήταν επίσης πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο (ΔΑ: p=0.032, p=0.017 και p=0.001 για μείωση κινδύνου κατά 30, 60 και 90% αντίστοιχα, ΔΝΦ: p=0.047 και p=0.004 για μείωση κινδύνου κατά 20 και 40% αντίστοιχα, ΔΝΕΥ: p=0.025 για 30% και 90% μείωση του κινδύνου και p=0.019 για 60% μείωση). Το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο και το υψηλό εισόδημα σχετίστηκαν θετικά με την ΠΠ για μείωση του κινδύνου. Συμπεράσματα: Η μείωση του κινδύνου των ειδικών του ΣΔ επιπλοκών είναι σημαντική για τους ασθενείς που πάσχουν από τις επιπλοκές αυτές, που νοσούν από ΣΔ > 10 έτη και γνωρίζουν άλλα άτομα με ΣΔ. Το επίπεδο εκπαίδευσης και το εισόδημα επηρεάζουν την αξία που αποδίδουν οι διαβητικοί ασθενείς στο όφελος που προκύπτει από τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης των επιπλοκών.