Προβληματική & εφαρμογές της επιστημονικά τεκμηριωμένης αποτελεσματικότητας της ψυχοθεραπείας

Abstract

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες λίγα ζητήματα έχουν απασχολήσει τόσο έντονα την επιστημονική κοινότητα, όσο η αντιπαράθεση σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ή τη δυνατότητα παροχής των επιστημονικά τεκμηριωμένων ψυχολογικών παρεμβάσεων. Αυτή η συνεχιζόμενη διαμάχη είναι το καθοριστικό στοιχείο ενδιαφέροντος της παρούσας διατριβής. Η διερεύνηση του πεδίου μελέτης βασίζεται σε πέντε βασικά ερωτήματα γύρω από το φαινόμενο της επιστημονικά τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας: 1) Πρώτον, τα δεδομένα είναι δυνατόν να συμπεριλάβει ένας λειτουργικός ορισμός της ψυχοθεραπείας εξετάζοντας τις συνθήκες και τα στοιχεία που εμπλέκονται στη διαχρονική της εξέλιξη έως τη σύγχρονη εποχή. 2) Δεύτερον, με ποια επιχειρήματα υποστηρίζουν οι επιστήμονες την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας ως παρέμβαση για τις ψυχολογικές διαταραχές. 3) Τρίτον, τι συμπεριλαμβάνουν η έννοια και οι επιταγές του κινήματος της επιστημονικά τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας. 4) Τέταρτον, ποια είναι η κριτική που δέχεται το προαναφερόμενο κίνημα στο διεθνές βιβλιογραφικό στερέωμα. 5) Πέμπτον, με ποιο τρόπο η πολιτική και οικονομική πραγματικότητα των δυτικών κοινωνιών συνδέεται με και επηρεάζει την εξέλιξη του επιστημονικού πεδίου της ψυχοθεραπείας και συγκεκριμένα την ανάδυση και ισχυροποίηση του κινήματος της επιστημονικά τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε προς απάντηση στα προαναφερόμενα ερωτήματα είναι, καταρχήν, η συνολική εποπτεία, μελέτη και ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας (κυρίως του αγγλοσαξονικού χώρου, αλλά όχι μόνο) πάνω στον ζήτημα της τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί όχι μόνο την παράθεση αλλά και τη σύνθεση δεδομένων του ιστορικού, ερευνητικού και κοινωνικοπολιτικού πεδίου, εφόσον αποτελεί μια προσπάθεια να μελετηθεί το ευρύ θέμα της τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας, τόσο από επιστημονική-μεθοδολογική, όσο και από ιστορική, κοινωνική, ηθική και οικονομικο-πολιτική προοπτική. Τελικός στόχος είναι η κριτική αποτίμηση του φαινομένου της τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας, η θεώρηση των θετικών και αδύναμων σημείων του, εξελίσσοντας όμως την αξιολόγησή του σε ένα ακόμη πεδίο, και συγκεκριμένα, στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο αναφοράς του. Εν τέλει, η μελέτη του φαινομένου της τεκμηριωμένης ψυχοθεραπείας δεν μπορεί να αποκοπεί, αλλά συνδέεται άρρηκτα με τις οικονομικές και πολιτικές επιταγές της παρούσης ιστορικής στιγμής.