Η έκφραση των πρωτεϊνών Π-γλυκοπρωτεϊνης (P-gp) και της τρανσφεράσης-s της γλουταθειόνης-π (GST-π) σε κυτταρολογικά παρασκευάσματα ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα: ο ρόλος αυτής της έκφρασης στην απάντηση στην χημειοθεραπεία

Abstract

Background: Experimental research has documented several cellular resistance mechanisms towards antineoplastic agents for lung cancer like Glutathione-s-Transferase pi (GST-pi) and P-glycoprotein (P-gp). The aim of the present study was to examine for the first time in the literature, as far as we know, the expression of GST-pi and P-gp in cytology specimens of unresectable lung cancer patients and its association with response to chemotherapy and survival. Methods: Patients with unresectable non small cell lung cancer (NSCLC) and small cell lung cancer (SCLC) were eligible for the study. Diagnosis was made by bronchial biopsies, bronchial brushing or washing through fiberoptic bronchoscopy. Staging of the disease was determined according to international standards NSCLC patients received antineoplastic treatment with cis-platin, ifosfamide and vinblastine, SCLC patients treatment with Carboplatin and Etoposide. All patients were reevaluated for treatment response. The expression of GST-pi and P-gp was evaluated immunohistochemically in cytology specimens and in both pathology and cytology specimens, where this was available. Survival was defined as the time between diagnosis and death or last follow-up at 24 months. Results: Thirty nine patients were included in the study, 35 men and 4 women, with a mean age (±SD) of 61.4 (±9 1) years. Thirty two patients (82.1%) presented with stage IIIB disease.. The expression of GST-pi and Ρ-gp was inversely related to response to chemotherapy (p=0.002, p=0.015 respectively) and survival (p=0.0014, p=0.023 respectively). Expression of both proteins in cytology specimens paralleled the expression in pathology specimens. The results for the thirteen SCLC patients were found statistical non significant. Conclusions: GST-pi and P-gp expression in cytology specimens could be used as a predictor of response to treatment and survival in unresectable NSCLC patients.

Εισαγωγή: Πειραματικές μελέτες έχουν αποδείξει την ύπαρξη διάφορων παραγόντων που σχετίζονται με την ανάπτυξη αντίστασης στα αντινεοπλασματικά χημειοθεραπευτικά φάρμακα για την θεραπεία του μη χειρουργήσιμου καρκίνου του πνεύμονα. Μεταξύ αυτών έχουν μελετηθεί: η Γλουταθειόνη-S, Τρανσφέραση-π (GST-π) και η Π-Γλυκοπρωτεΐνη (P-gp). Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι να εξεταστεί η έκφραση αυτών των πρωτεϊνών, για πρώτη φορά στην βιβλιογραφία, σε κυτταρολογικά παρασκευάσματα ασθενών με μη χειρουργήσιμο καρκίνο του πνεύμονα. Η έκφραση αυτή θα συσχετισθεί με την απάντηση στην χημειοθεραπεία και την επιβίωση των ασθενών. Ασθενείς-Μέθοδος: Όλοι οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα που διαγνώσθηκαν κατά την τριετία 2000-2002 στην Γ’ Πνευμονολογική κλινική του Σισμανόγλειου Νοσοκομείου Αττικής και δέχθηκαν να εισαχθούν στο πρωτόκολλο. Η διάγνωση βασίστηκε σε βρογχικές βιοψίες, βρογχικό έκπλυμα, η βρογχική ψήκτρα που εξασφαλίσθηκαν κατά την βρογχοσκόπηση. Η σταδιοποίηση της νόσου έγινε κατά τα διεθνή πρότυπα. Οι ασθενείς με Μικροκυτταρικό Καρκίνο του Πνεύμονα (ΜΚΠ) έλαβαν θεραπεία με καρμποπλατίνα και ετοποσίδη, οι ασθενείς με μη χειρουργήσιμο Μη Μικροκυτταρικο Καρκίνο Πνεύμονα (ΜΜΚΠ) θεραπευτικό σχήμα με σισπλατίν, ιφοσφαμίδη και βινμπλαστίνη. Όλοι οι ασθενείς επανεκτιμήθηκαν ως προς την απάντηση στην θεραπεία. Η έκφραση των δύο πρωτεϊνών έγινε με ανοσοϊστοχημική μέθοδο στα κυτταρολογικά τους παρασκευάσματα και στα ιστολογικά όταν τα τελευταία ήσαν διαθέσιμα. Σαν επιβίωση ορίστηκε το διάστημα από την διάγνωση μέχρι τον θάνατο ή την επανεξέταση των ασθενών μετά 24 μήνες. Αποτελέσματα: Δεκατρείς (13) ασθενείς εισήχθηκαν στο πρωτόκολλο με ΜΚΠ, τα αποτελέσματα για αυτούς δεν ήσαν στατιστικώς σημαντικά. Οι ασθενείς με ΜΜΚΠ ήσαν 39. Η θετική έκφραση της GST-π και της P-gp σχετίστηκε με φτωχή απάντηση στην χημειοθεραπεία, (p=0,002, p=0,015 αντιστοίχως), όπως και μικρότερη επιβίωση (p=0 0014, p=0,023 αντιστοίχως). Η έκφραση των δύο πρωτεϊνών στα κυτταρολογικά και ιστολογικά παρασκευάσματα ήταν συγκρίσιμη. Συμπέρασμα: Η έκφραση των GST-π και P-gp σε κυτταρολογικά παρασκευάσματα ασθενών με ΜΜΚΠ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν προγνωστικός δείκτης για την έκβαση της χημειοθεραπείας.