Συμπεριφορά καταναλωτή και διατροφικές πληροφορίες: θεωρητικό υπόδειγμα και εμπειρική εφαρμογή στις ετικέτες των τροφίμων

Abstract

Η συμπεριφορά των ατόμων σε σχέση με την αναζήτηση πληροφοριών παρακίνησε το ενδιαφέρον των ερευνητών από παλιά (Stigler, 1961). Λόγω της παγκόσμιας αύξησης αρκετών χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή, η συμπεριφορά καταναλωτή σε σχέση με την αναζήτηση διατροφικών πληροφοριών έχει αποτελέσει αντικείμενο σημαντικού ενδιαφέροντος στην σχετική βιβλιογραφία. Οι επιστήμονες διερευνούν συνεχώς τρόπους για να εξηγήσουν ή/και να βελτιώσουν τις διατροφικές συνήθειες του πληθυσμού. Οι καταναλωτές προκειμένου να βελτιώσουν τις διατροφικές τους επιλογές μπορεί να αναζητούν διατροφικές πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν στην διαδικασία της επιλογής τροφίμων. Η μεγαλύτερη πηγή διατροφικών πληροφοριών που υποτίθεται ότι επιτρέπει στους καταναλωτές να κάνουν ορθότερες επιλογές τροφίμων είναι οι διατροφικές πληροφορίες των ετικετών των τροφίμων (Nayga, 1996). Μέχρι τώρα μια σειρά εργασιών έχει επικεντρωθεί στην εμπειρική διερεύνηση της ανάγνωσης των διατροφικών πληροφοριών των ετικετών των τροφίμων. Αυτό που διαπιστώνεται δηλαδή, είναι ότι οι μέχρι σήμερα ερευνητικές εργασίες παρ' όλο ότι είχαν σημαντική συμβολή στην εμπειρική διερεύνηση του φαινομένου, η σύνδεση τους με τη θεωρία ήταν ελλιπής. Κύριος σκοπός της εργασίας αυτής είναι να συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή με τη δημιουργία και την εμπειρική εφαρμογή ενός μικροοικονομικού θεωρητικού υποδείγματος συμπεριφοράς του καταναλωτή στο οποίο όμως η αναζήτηση των διατροφικών πληροφοριών θα εξειδικεύεται. Στο Κεφάλαιο 2 γίνεται μια σύντομη επισκόπηση της νομοθεσίας που διέπει την επισήμανση των διατροφικών πληροφοριών στα τρόφιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο. Στο Κεφάλαιο 3 παρουσιάζεται η βιβλιογραφική επισκόπηση που ως σκοπό έχει να δώσει μια πλήρη εικόνα των μέχρι τώρα αποτελεσμάτων της έρευνας γύρω από τις διατροφικές πληροφορίες. Στο Κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόδειγμα που ενσωματώνει το χρόνο που αφιερώνει ο καταναλωτής στην αναζήτηση διατροφικών πληροφοριών σαν μέρος της διαδικασίας επιλογής τροφίμων. Η συγκριτική στατική ανάλυση που ακολουθεί προβλέπει τις επιπτώσεις από τις μεταβολές των τιμών στις μεταβλητές 'κλειδιά' του υποδείγματος. Στο Κεφάλαιο 5 περιγράφονται τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν. Το Κεφάλαιο 6 είναι αφιερωμένο στην εμπειρική εφαρμογή του θεωρητικού υποδείγματος. Η έρευνα της παρούσας διατριβής τελειώνει με μια μελέτη προθυμίας πληρωμής για διατροφικές πληροφορίες (Κεφάλαιο 7).