Συμβολή στη μελέτη των καταγμάτων εκ κοπώσεως των οστών των κάτω άκρων

Abstract

Objectives: The aim of this study was to explore the relationship between stress fractures, bone density and factors related to bone metabolism in a comparative group matched study including male military personnel beyond basic training. Moreover, this study aims to determine the prevalence of VDR genotypes and their association with stress fractures in the military population. Materials-methods: Thirty two patients with stress fractures (median age 22.91 ± 2.99 years) were matched with 32 uninjured-healthy volunteers with median age 22.91 ± 3.21 years (controls), by gender, age, height, body weight and level of physical performance. A questionnaire concerning the calcium intake, alcohol consumption and smoking was completed, the values of several biochemical markers related to bone metabolism were measured from blood samples, and calcaneal quantitative ultrasound was measured by heel ultrasound for each one of the 64 patients and healthy volunteers. Finally, the two groups were genotyped for the FokI, BsmI, ApaI and TaqI polymorphisms of the VDR gene, with PCR-RFLP method. Data were analyzed with SPSS v.13.0; chi-squared test and logistic regression analysis were used. Results: Statistically significant lower levels of serum Osteocalcin (p=0.012) and higher levels of Albumin (p=0.006) were found among patients compared to controls. The levels of serum Total Protein, Ca, intact Parathormone and 25-hydroxy Vitamin D were lower among patients compared to controls, but none of these differences was statistically significant (all p>0.10). Moreover, mean values of T-scores and Z-scores were statistically significantly lower in patients than in controls (p=0.018 for T-scores; p=0.016 for Z-scores). The f, B, t and a alleles were found in 40,6%, 59,4%, 43.8% and 56,2% of patients and in 20,3%, 42,2%, 37.5% and 56.2% of controls, respectively. The f and B alleles were significantly more frequent in patients than in controls (p=0.013 and p=0.052, respectively). Among the entire cohort, a 2.7-fold and a 2.0-fold increase in risk of fractures was associated with the f and B alleles (OR. 2.7, 95% CI, 1.2-5.9; p=0.014 and OR, 2.0, 95% CI, 1.0-4.1; p=0.053; respectively). No statistically significant association was found between the incidence of fractures and t or a alleles (OR. 1.3, 95% CI, 0.6-2.6; p=0.472 and OR, 1.0, 95% CI, 0.5-2.0; p=1.000; respectively). Decreased t- and z-scores were also associated with the presence of f and B alleles. Conclusions: Decreased bone turnover and low calcaneal bone density may increase the incidence of lower extremity stress fractures among men military personnel. Moreover, these results suggest that the FokI and BsmI polymorphisms of the VdR gene could be associated with increased risk of fractures.

Σκοπός: Ο σκοπός της μελέτης είναι να ερευνήσει τη σχέση μεταξύ καταγμάτων κόπωσης, και παραγόντων σχετικών με τον σε μια συγκριτική μελέτη σε νεαρούς στρατευσίμους. Επίσης να διερευνήσει τους πολυμορφισμούς του γονιδίου του υποδοχέα της Βιταμίνης D (VDR γονίδιο) σε σχέση με τους παράγοντες που επηρεάζουν τον οστικό μεταβολισμό, την οστική πυκνότητα και τα κατάγματα από κόπωση στον ίδιο πληθυσμό. Υλικό - Μέθοδοι: Τριανταδύο νεαροί (μέση ηλικία 22.91 ± 2.99 έτη) με κατάγματα κόπωσης (ασθενείς) αντιστοιχίστηκαν με 32 υγιείς συναδέλφους τους (ομάδα ελέγχου με μέση ηλικία 22.91 ± 3.21 έτη) σε όρους φύλου, ηλικίας, σωματομετρικών διαστάσεων και επιπέδου φυσικής κατάστασης σε μια περίοδο 2 ετών. Συμπληρώθηκε από τον καθένα ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο καταγράφηκαν οι διατροφικές συνήθειες με σκοπό την ανεύρεση της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ποσότητας ασβεστίου, κατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος. Επίσης, μετρήθηκαν από δείγματα αίματος διάφοροι βιοχημικοί και ορμονολογικοί δείκτες σχετικοί με τον οστικό μεταβολισμό και έγινε μέτρηση της οστικής πυκνότητας με τη μέθοδο της ποσοτικής υπερηχομετρίας στην πτέρνα και στις δύο ομάδες. Τέλος, μελετήθηκαν οι γονότυποι για τους πολυμορφισμούς FokI, BsmI, ApaI, και TaqI του γονιδίου του υποδοχέα της Βιταμίνης D με τη μέθοδο PCR-RFLP. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με SPSS ν.13.0, και χρησιμοποιήθηκαν το χ² τεστ και ανάλυση λογιστικής παλινδρόμησης. Αποτελέσματα: Στατιστικώς σημαντικά μειωμένες τιμές Οστεοκαλσίνης (p=0.012) και αυξημένες τιμές Αλβουμινών (p=0.006) βρέθηκαν μεταξύ των ασθενών συγκριτικά με τους υγιείς. Τα επίπεδα στον ορό των Ολικών Πρωτεϊνών, του Ασβεστίου, της Παραθορμόνης και της βιταμίνης D μετρήθηκαν επίσης χαμηλότερα μεταξύ των ασθενών συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, αλλά καμιά από αυτές τις διαφορές δεν ήταν στατιστικά σημαντική (όλες p>0.10). Επιπλέον, οι τιμές T-scores και Z-scores στην οστική πυκνομετρία βρέθηκαν στατιστικώς σημαντικά κατώτερες στην ομάδα των ασθενών συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου ( p=0.018 για τα Τ-scores και p=0.016 για τα Z-scores). Τα f, B, t και a αλλήλια βρέθηκαν στο 40.6%, 59.4%, 43.8% and 56.2% των ασθενών και στο 20.3%, 42.2%, 37.5% and 56.2% των υγιών αντίστοιχα. Τα f και Β αλλήλια βρέθηκαν στατιστικά σημαντικά συχνότερα στους ασθενείς σε σύγκριση με τους υγιείς (ρ=0.013 και ρ=0.052, αντίστοιχα). Αυξημένος κίνδυνος για κάταγμα κατά 2.7 φορές βρέθηκε να σχετίζεται με το f αλλήλιο και κατά 2.0 φορές με το Β αλλήλιο (OR. 2.7, 95% CI, 1.2-5.9; p=0.014 και OR, 2.0, 95% CI, 1.0-4.1 ; p=0.053; αντίστοιχα). Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ κατάγματος και αλληλίων t ή a (p=0.472 και p=1.000 αντίστοιχα). Ελαττωμένες τιμές Τ- και Ζ- scores βρέθηκαν να σχετίζονται με την παρουσία f και Β αλληλίων. Συμπέρασμα: Ο ελαττωμένος οστικός μεταβολισμός και η χαμηλή οστική πυκνότητα στην πτέρνα ενδέχεται να αυξάνουν την πιθανότητα για κατάγματα κόπωσης στο κάτω άκρο σε νεαρούς ενήλικες στρατεύσιμους. Επίσης, οι πολυμορφισμοί FokI και BsmI του γονιδίου VDR μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για κατάγματα από κόπωση.