Έλεγχος της λειτουργικότητας του αναπνευστικού επιθηλίου και της μεγίστης ρινικής εισπνευτικής ροής σε παιδιά με αλλεργική και μη αλλεργική ρινίτιδα

Abstract

Rhinitis is a heterogeneous disorder characterized by one or more of the following major nasal symptoms: sneezing, itching, aqueous rhinorrhea, and/or nasal congestion. Approximately 50% of all the cases of rhinitis are caused by allergy. The most common form of non-allergic rhinitis in children is infectious rhinitis. The aim of the study was to evaluate the functional ability (clearance) of the respiratory epithelium and the severity of nasal obstruction in children having symptoms of rhinitis. Τhe study were included 132 children, aged 4-18 years (mean value 8,78 ± 3,56 years), who presented with symptoms compatible with rhinitis. 82 of them were males and 50 were females. We performed a clinical examination in all children and we completed a questionnaire based on the ISAAC criteria (International Study of Allergy and Asthma in Children) using parents’ information. Skin prick tests were also performed. For the evaluation of the functional state of the respiratory epithelium we selected the measurement of the mucociliary clearance time using the color inert test (Edicol Orange 3% + CaHPO₄2H₂0 97%). For the evaluation of the nasal congestion we measured the Peak Nasal Inspiratory Flow Rate (PNIFR) using Youlten Peak Flow meter. Children of our study were divided in two groups according to the results of the skin prick tests. Children with positive skin prick tests (72/129 or 55,8%) were characterized as “allergic” (group A) and the remainder (57/129 or 44,2%) that had negative skin prick tests as “non allergic” rhinitis (group B). The mucociliary clearance time was measured in all children of the study. The results were compared with clearance’s measurements in 60 healthy children who consisted the control group. Children having “allergic rhinitis” and those having “non allergic” rhinitis had statistically significant prolonged mean value of mucociliary clearance time compared with the control subjects (38,62 ± 15,76 to 15,16 ± 4,45 min) and (42,05 ± 15,84 to 15,16 ± 4,45 min) respectively (p<0,0001). There were no statistical differences between groups A and B regarding mucociliary clearance time (38,62 ± 15,76 to 42,05 ± 15,84 min, p=0,2). PNIFR was measured in 102 /132 children of the study aged >5 years old (65 were males and 37 were females). Reference values for PNIFR were derived from measured on 3170 healthy males and females aged 5-18 years. Z-score at children of our study was -0,913 which indicates that our children had reduced values of PNIFR compared to the healthy control group. Most of the children involved in the study had PNIFR <50th percentile for the sex and the age compared with the reference values of the healthy subjects. 63/102 children who had PNIFR measurements had “allergic” rhinitis and 39/102 had “non allergic” rhinitis. In group A (“allergic” rhinitis) z-score was -0,98 and in group B (“non allergic” rhinitis) was -0,78. This finding shows that children of group A had lower values of PNIFR from those of group B. However, the comparison of the mean value of PNIFR in children of the same age and sex on group A and B didn’t show statistically significant difference. The conclusions of the study are summed up below: 1. The mucociliary clearance was affected in both groups (“allergic” rhinitis and “non allergic” rhinitis) compared to controls (p<0,0001). There was no statistical difference regarding mucociliary clearance between the two groups. 2. PNIFR was reduced in both group A and B. The comparison of mean value of PNIFR between the children with “allergic” and “non allergic” rhinitis didn’t show statistically significant difference. The difference, however, was statistically significant in both groups A and B when compared to the reference values of healthy individuals of the same sex and age (z-score 0,98 and 0,78 comparatively).

Η ρινίτιδα είναι μια ετερογενής νόσος που χαρακτηρίζεται από ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κύρια ρινικά συμπτώματα: φτάρνισμα, κνησμό, ρινόρροια και ρινική συμφόρηση. Περίπου 50% όλων των περιπτώσεων ρινίτιδας είναι αλλεργικής αιτιολογίας. Η πιο κοινή μορφή της μη αλλεργικής ρινίτιδας στα παιδιά είναι η λοιμώδης ρινίτιδα. Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η εκτίμηση τυχόν διαταραχής της λειτουργικότητας του αναπνευστικού επιθηλίου και του βαθμού της ρινικής απόφραξης σε παιδιά με συμπτωματολογία ρινίτιδας. Μελετήθηκαν 132 παιδιά, 82 αγόρια και 50 κορίτσια ηλικίας 4-18 χρονών με μέση ηλικία (8,78 ± 3,56) με συμπτωματολογία ρινίτιδας και 60 παιδιά υγιή που χρησίμευσαν σαν μάρτυρες. Σε όλα τα παιδιά με ρινίτιδα έγινε κλινική εξέταση και συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο κατά ISSAC (International Study for Allergy and Asthma in Children) σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας έδωσαν οι γονείς. Επίσης έγιναν δερματικές δοκιμασίες (skin prick tests). Για την εκτίμηση της λειτουργικότητας του αναπνευστικού επιθηλίου επιλέχθηκε η μέτρηση της βλεννοκροσσωτής κάθαρσης με τη μέθοδο της χρωστικής Edicol Orange 3% + δισόξινο φωσφορικό ασβέστιο 97% (CaHPO₄2H₂O). Για την εκτίμηση του βαθμού απόφραξης μετρήθηκε η μέγιστη ρινική εισπνευστική ροή PNIFR με το ροόμετρο τύπου Youlten. Το υλικό μας χωρίστηκε σε δύο ομάδες ανάλογα με το αποτέλεσμα των δερματικών δοκιμασιών. Τα παιδιά που είχαν θετικές δερματικές δοκιμασίες ήταν 72/129 (55,8%) στα οποία η ρινίτιδα χαρακτηρίστηκε ως «αλλεργική» (Ομάδα Α) ενώ τα παιδιά με «μη αλλεργική ρινίτιδα» και αρνητικές δερματικές δοκιμασίες ήταν 57/129 (44,2%) (Ομάδα Β). Ο χρόνος της ΒΚΚ μετρήθηκε σε όλα τα παιδιά της μελέτης. Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με τις μετρήσεις του χρόνου της ΒΚΚ από 60 υγιή παιδιά που χρησίμευσαν ως μάρτυρες. Στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα και στα παιδιά με μη αλλεργική ρινίτιδα η μέση τιμή του χρόνου της ΒΚΚ ήταν σημαντικά πιο παρατεταμένη σε σχέση με τους μάρτυρες (38,62 ± 15,76 έναντι 15,16 ± 4,45 και 42,05 ± 15,84 έναντι 15,16 ± 4,45 αντίστοιχα p<0.0001). Μεταξύ των παιδιών με αλλεργική και μη αλλεργική ρινίτιδα δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές ως προς τη μέση τιμή του χρόνου της ΒΚΚ (38,62 ± 15,76 έναντι 42,05 ± 15,84, p=0,2). Η PNIFR μετρήθηκε σε 102 από τα 132 παιδιά της μελέτης, τα οποία ήταν μεγαλύτερα των 5 ετών. Τα 65 παιδιά ήταν αγόρια και τα 37 κορίτσια. Ως τιμές αναφοράς για τα PNIFR χρησιμοποιήθηκαν τιμές που ελήφθησαν από 3170 υγιή αγόρια και κορίτσια ηλικία 5-18 χρόνων. Το Ζ-score των παιδιών της μελέτης ήταν -0,913, γεγονός που υποδηλώνει τις χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τον φυσιολογικό πληθυσμό αναφοράς. Η κατανομή των παιδιών της μελέτης μας ανάλογα με την εκατοστιαία θέση (ΕΘ) των τιμών αναφοράς της PNIFR σε σχέση με το φύλο και την ηλικία στην πλειονότητά τους βρίσκονται κάτω από την 50η Ε.Θ. Από τα 102 παιδιά στα οποία εκτιμήθηκε η PNIFR, 63 παιδιά είχαν αλλεργική ρινίτιδα και 39 παιδιά ρινίτιδα μη αλλεργικής αιτιολογίας. Στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα το Ζ-score ήταν -0,98 ενώ στα παιδιά με μη αλλεργική ρινίτιδα -0,78, γεγονός που δείχνει ότι η ομάδα Α είχε χαμηλότερες τιμές PNIFR σε σχέση με την ομάδα Β. Ωστόσο η σύγκριση της μέση τιμής της PNIFR μεταξύ των παιδιών με αλλεργική ρινίτιδα και μη αλλεργική ρινίτιδα ίδιας ηλικίας και φύλου δεν έδειξε στατιστικές σημαντικές διαφορές. Τα συμπεράσματα από τη μελέτη συνοψίζονται ως εξής: 1. Η ΒΚΚ επηρεάζεται τόσο στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα όσο και σ’ αυτά με μη αλλεργική ρινίτιδα χωρίς στατιστική σημαντική διαφορά μεταξύ τους αλλά στατιστικά σημαντική σε σχέση με τους μάρτυρες (p<0.0001). 2. Ελάττωση της PNIFR παρατηρήθηκε και στις δύο ομάδες των ασθενών μας. Η σύγκριση της μέσης τιμής της PNIFR μεταξύ των παιδιών με αλλεργική και μη αλλεργική ρινίτιδα δεν έδειξε σημαντικές διαφορές. Η διαφορά είναι στατιστικά σημαντική και στις δύο ομάδες όταν τις συγκρίνουμε με τις φυσιολογικές τιμές παιδιών αντίστοιχων ηλικιών (Ζ-score = 0,98 και 0,78 αντίστοιχα).