Οι πανίδες των οστρακωδών στα θαλάσσια περιβάλλοντα του Κεντρικού Αιγαίου (Ν. Άνδρος) και η εξέλιξή τους σε σχέση με αντίστοιχες πανίδες του Ανωτ. Καινοζωικού

Abstract

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η οικολογική μελέτη του περιβάλλοντος ή η ανασύσταση ενός παλαιοπεριβάλλοντος απαιτεί τη χρήση πολλαπλών δεικτών. Έτσι, οι διάφοροι οργανισμοί ή τα υπολείμματα αυτών –δηλαδή τα απολιθώματα- προσφέρουν στην ερευνητική διαδικασία μια πληθώρα στοιχείων για ποικίλους σκοπούς. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας ασχολούμαστε με την ομάδα των οστρακωδών η οποία αποτελεί θεμελιώδες συστατικό όλων των υδρόβιων περιβαλλόντων. Κύριο μέλημα αυτής της διδακτορικής διατριβής είναι η διεξοδική ποσοτική και ποιοτική μελέτη των συγκεντρώσεων των σύγχρονων οστρακωδών στα θαλάσσια παράκτια περιβάλλοντα της Ν. Άνδρου. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η συμβολή στην καταγραφή και την ανάλυση της κατανομής και της οικολογίας των σύγχρονων θαλασσιων οστρακωδών της περιοχής του κεντρικού Αιγαίου. Αυτό επιτυγχάνεται με την μελέτη επιφυτικών συγκεντρώσεων αλλά και συναθροίσεων ιζημάτων πυθμένα, καθώς και τη διερεύνηση της επίδρασης των ανθρωπογενών ή φυσικών περιβαλλοντικών μεταβολών στην σύνθεση και κατανομή των συγκεντρώσεων των οστρακωδών. Η προσπάθεια αυτή συνεισφέρει στην εξαγωγή σημαντικών νέων οικολογικών στοιχείων για πολλά είδη οστρακωδών, τα οποία στα πλαίσια εφαρμογών της περιβαλλοντικής μικροπαλαιοντολογίας χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό ανθρωπογενών περιβαλλοντικών αλλαγών. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας είναι ο κόλπος Κάστρου Χώρας της νήσου Άνδρου. Δεδομένου ότι ο κόλπος αυτός δέχεται μια ποικιλία ανθρώπινων παρεμβάσεων όπως π.χ. την έκχυση αποχετευτικών λυμάτων στο νότιο τμήμα του, τη λειτουργία σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ μέχρι και το 2003 στο βόρειο τμήμα του και τη λειτουργία μαρίνας (εικ. 2.1), πραγματοποιήθηκαν λεπτομερείς δειγματοληψίες από το καλοκαίρι του 2001 έως και το καλοκαίρι του 2004 ώστε να μελετηθούν όλοι οι τύποι θαλάσσιων μικροπεριβαλλόντων με στόχο την πληρέστερη καταγραφή της κατανομής των οστρακωδών. Για την αρτιότερη οικολογική ερμηνεία, κρίθηκε απαραίτητη η σύγκριση των πανίδων οστρακωδών του Κάστρου με αυτές άλλων αντίστοιχων περιοχών της ανατολικής πλευράς της νήσου Άνδρου. Συμπληρωματικά λοιπόν, συλλέχθηκαν δείγματα από τον κόλπο του Κορθίου, που επελέγη λόγω παρόμοιων περιβαλλοντικών συνθηκών με αυτών του κόλπου του Κάστρου (οικισμός, κίνηση ρευμάτων, γεωμορφολογία και γεωλογικοί σχηματισμοί, υποθαλάσσια βλάστηση). Τέλος, η προσπάθεια αυτή ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της σύνθεσης και εξέλιξης των συναθροίσεων οστρακωδών του ανωτέρω Τεταρτογενούς από την παράκτια περιοχή του όρμου της Βραυρώνας (Αττική), με την χρήση των οικολογικών στοιχείων που αποκομίσθηκαν από την μελέτη των σύγχρονων οστρακωδών των παράκτιων θαλασσίων περιβαλλόντων της Ν. Άνδρου με σκοπό την εφαρμογή τους στην παλαιοικολογική ανάλυση και την αναπαράσταση παλαιοπεριβαλλόντων.