Ευφυές περιβάλλον διαχείρισης εγγράφων Ιστορικού Αρχείου

Abstract

This thesis attempts to investigate issues related to the support of information retrieval in digital archives through the use of ontologies and focuses on archives that are related to concepts and entities that change with the passage of time. The problems studied belong to the the areas of visualization and information retrieval. More specifically, the focus of the work has been: 1. The study and grouping of existing ontology visualizations that have been proposed in the existing literature or implemented in ontology editing tools 2. The experimental evaluation of ontology visualization methods in order to record their advantages and disadvantages for non-ontology expert users exploring ontologies. The focus of the evaluation was on ontologies with temporal characteristics, which have specific requirements for information retrieval, like constraining search in specific periods or examining entity evolution. 3. The design and implementation of a tool for visualizing ontologies with temporal characteristics. 4. The study of the possibilities of supporting user document and task management by using a personal ontology. 5. The implementation and evaluation of an algorithm using the personal ontology with weights to suggest concepts relevant to those that the user encounters in his/her current task.

Η παρούσα διατριβή εντάσσεται στο πλαίσιο της υποστήριξης της ανάκτησης πληροφοριών κατά την αναζήτηση σε ψηφιακά αρχεία μέσα από τη χρήση οντολογιών, εστιάζοντας κυρίως σε αρχεία που αναφέρονται σε έννοιες και οντότητες που μεταβάλλονται με το πέρασμα του χρόνου, όπως τα Ιστορικά Αρχεία. Τα ερευνητικά θέματα που μελετώνται αφορούν στις ερευνητικές περιοχές της οπτικοποίησης και της ανάκτησης πληροφοριών. Συγκεκριμένα, η ερευνητική προσπάθεια αυτή εστιάστηκε στα ακόλουθα θέματα: 1. Στη μελέτη και κατηγοριοποίηση των υπαρχουσών οπτικοποιήσεων οντολογιών όπως έχουν προταθεί στην υπάρχουσα βιβλιογραφία και υλοποιηθεί σε εργαλεία επεξεργασίας οντολογιών. 2. Στην πειραματική αξιολόγηση μεθόδων οπτικοποίησης οντολογιών για να διαπιστωθούν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους για την εξερεύνηση οντολογιών από μη έμπειρους χρήστες, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε δράσεις ανάκτησης πληροφοριών σε οντολογίες με χρονικά χαρακτηριστικά, όπου εμφανίζονται πιο εξειδικευμένες απαιτήσεις - π.χ. περιορισμός της αναζήτησης σε συγκεκριμένες περιόδους και εξέταση της εξέλιξης των οντοτήτων. 3. Στον σχεδιασμό και την υλοποίηση εργαλείου οπτικοποίησης οντολογιών με χρονικά χαρακτηριστικά. 4. Στη διερεύνηση των δυνατοτήτων υποστήριξης για τη διαχείριση εγγράφων και εργασιών των χρηστών με χρήση προσωπικής οντολογίας. 5. Στην ανάπτυξη και αξιολόγηση αλγορίθμου χρήσης της προσωπικής οντολογίας με βάρη για την πρόταση σχετικών εννοιών με αυτές που αναζητά ο χρήστης.