Κράτος πρόνοιας και οικονομική κρίση: η μεταφορά της δημόσιας δράσης στην ιδιωτική σφαίρα: η περίπτωση των μονάδων υγείας

Abstract

The aim of this Ph.D. thesis is to examine the ongoing transformation of the welfare state in European countries within the context of the economic crisis, emphasizing the extent of responsibility transferred, particularly concerning the provision of health care services, to the private sector. An effort is made to classify countries into welfare state types and health care models to establish a theoretical framework regarding their current characteristics The study selects four European countries—Germany, Sweden, the United Kingdom, and Greece—as representatives of the prevailing welfare state models in Europe. Furthermore, a detailed analysis is conducted on the role of the European Union and the various integration mechanisms and convergence processes influencing health policy-making. The findings of the study indicate that, although the European Union maintains strict limitations on its role as described in the Treaties, recent fiscal and health challenges necessitate a reevaluation of its approach. In this context, national health systems seem to interact with one another, leading to the establishment of a functional framework within the European Union that encompasses monitoring mechanisms alongside financial tools. This framework aims to foster cooperation among member states in the realm of health policy within the European Union. Furthermore, it seems that the welfare state has effectively addressed the risks associated with the economic crisis, while its interventions align with economic development within a model characterized by the coexistence of private and public sectors.

Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η εν εξελίξει μεταβολή του κράτους πρόνοιας στις χώρες της Ευρώπης, υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και κατ’ επέκταση εξετάζεται ο βαθμός μετακύλισης της ευθύνης, κυρίως παροχής των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, στον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρείται η κατάταξη των χωρών σε τύπους κράτους πρόνοιας και μοντέλα υγειονομικής περίθαλψης προκειμένου να διαμορφωθεί ένα θεωρητικό πλαισίου αναφορικά με τα χαρακτηριστικά τους σήμερα. Για τους σκοπούς της μελέτης επιλέγονται προς εξέταση τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, αντιπροσωπευτικές των επικρατέστερων μοντέλων κράτους πρόνοιας στις χώρες της Ευρώπης, η Γερμανία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα. Επιπλέον, γίνεται λεπτομερής ανάλυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διαφόρων μηχανισμών ολοκλήρωσης και διαδικασιών σύγκλισης που επηρεάζουν τη διαμόρφωση πολιτικών στον τομέα της υγείας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί αυστηρούς περιορισμούς ως προς το ρόλο της, όπως αυτός περιγράφεται στις Συνθήκες, οι πρόσφατες δημοσιονομικές και υγειονομικές προκλήσεις επιβάλλουν αλλαγή προσέγγισης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα εθνικά συστήματα υγείας φαίνεται να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται ένα λειτουργικό πλαίσιο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης - ενίοτε με στοιχεία δεσμευτικότητας - το οποίο περιλαμβάνει αφενός μηχανισμούς παρακολούθησης και αφετέρου χρηματοδοτικά εργαλεία, με στόχο τη συνεργασία μεταξύ των χωρών στον τομέα της πολιτικής υγείας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, διαφαίνεται ότι, το κράτος πρόνοιας έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει με επιτυχία τους κίνδυνους που προκαλεί η οικονομική κρίση, ενώ οι παρεμβάσεις του είναι συμβατές με την οικονομική ανάπτυξη σε ένα μοντέλο όπου ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας συνυπάρχουν.