Εφαρμογή και αποτελεσματικότητα του Απαρτιωτικού Ψυχολογικού Θεραπευτικού Προγράμματος (Integrated Psychological Therapy - I.P.T.) για τη σχιζοφρένεια σε χρόνιους μέσης ηλικίας ενδονοσοκομειακούς ασθενείς

Abstract

Schizophrenia is regarded as the most prominent and enigmatic psychiatric disorder impacting humans. This overarching category comprises a spectrum of psychopathological phenomena characterized by disruptions in cognitive processes, affective regulation, and behavioral patterns. Many studies have shown that cognitive rehabilitation is essential for schizophrenia treatment since it improves function. Moreover, social cognitive functions and negative symptoms moderate these associations. Integrated Psychological Therapy (IPT) is a promising approach that integrates interventions on neurocognition, social cognition, and functional outcome. This study examines IPT's efficacy in middle-aged chronic inpatients. This randomized controlled trial included 44 individuals with schizophrenia, of whom 54.5% (n = 24) were male and the remaining participants were female (n = 20). At baseline, the mean age of participants was 60.95 years (SD = 5.54), the mean duration of illness was 32.93 years (SD = 8.29), and the mean duration of hospitalization was 7.57 years (SD = 4.31). Regarding educational attainment, the mean number of years of education was 11.55 years (SD = 3.30), while the mean intelligence quotient (IQ) was estimated at 85.52 (SD = 6.58). In terms of pharmacological treatment, 34.1% (n = 15) of the participants were receiving only typical antipsychotic medication, 13.6% (n = 6) were receiving only atypical antipsychotic medication, while 52.3% (n = 23) were receiving a combination of typical and atypical antipsychotic medications. Participants were allocated to the intervention and control groups, and no statistically significant differences were observed between the two groups regarding baseline characteristics. Twenty-one IPT participants received 50 biweekly sessions and medication, while twenty-three control participants received treatment as usual/supportive therapy and pharmacotherapy. Pre- and post-intervention and six- and twelve-month follow-ups were used to assess neurocognition, social perception, psychopathology, and functioning using the Matrics Consensus Cognitive Battery, Social Perception Scale, Positive and Negative Syndrome Scale, and Global Assessment of Functioning. The results were very encouraging since speed of processing (b=16.9, SE=3.96, p<.001), attention/vigilance (b=5.25, SE=3.43, p<.01), overall composite (b=14.91, SE=3.05, p<.001), and neurocognitive composite (b=15.09, SE=2.9, p<.001) scores improved significantly in the IPT group. Social Perception Scale performance improved in all areas after the intervention and lasted 6 months. Positive, negative, and total psychopathology symptoms decreased significantly post-intervention and at the 12-month follow-up, and participants' functioning improved significantly. From the above it can be concluded that middle-aged chronic hospitalized individuals with schizophrenia may benefit from IPT in neurocognition, social perception, psychopathology, and functioning. These benefits may constitute a basis for the social reintegration of individuals, promoting active societal engagement and bolstering initiatives aimed at deinstitutionalization. This field of study could shed light on schizophrenia treatment, hence more research is encouraged.

Η σχιζοφρένεια θεωρείται η πλέον εξέχουσα και αινιγματική ψυχιατρική διαταραχή που επηρεάζει τον άνθρωπο. Αυτή η ευρεία κατηγορία περιλαμβάνει ένα φάσμα ψυχοπαθολογικών φαινομένων που χαρακτηρίζονται από διαταραχές στις γνωστικές διεργασίες, τη συναισθηματική ρύθμιση και τα πρότυπα συμπεριφοράς. Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η γνωστική αποκατάσταση είναι απαραίτητη για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, καθώς βελτιώνει τη λειτουργικότητα. Επιπλέον, οι κοινωνικές γνωστικές λειτουργίες και τα αρνητικά συμπτώματα μεσολαβούν σε αυτές τις συσχετίσεις. Το Απαρτιωτικό Ψυχολογικό Θεραπευτικό Πρόγραμμα (Integrated Psychological Therapy - IPT) για την σχιζοφρένεια αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση που συνδυάζει παρεμβάσεις στη νευρογνωσία, την κοινωνική γνωσία και τη λειτουργικότητα. Η παρούσα μελέτη εξετάζει την αποτελεσματικότητα του IPT σε μέσης ηλικίας χρόνιους νοσηλευόμενους ασθενείς. Αυτή η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη περιλάμβανε 44 άτομα με σχιζοφρένεια εκ των οποίων το 54.5% (n = 24) ήταν άνδρες και το υπόλοιπο γυναίκες (n = 20). Κατά την έναρξη της μελέτης η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 60.95 έτη (ΤΑ = 5.54), η μέση διάρκεια της νόσου ήταν 32.93 έτη (ΤΑ = 8.29), ενώ η μέση διάρκεια νοσηλείας ήταν 7.57 έτη (ΤΑ = 4.31). Όσον αφορά τα έτη εκπαίδευσης, ο μέσος όρος ήταν 11.55 έτη (ΤΑ = 3.30), ενώ ο μέσος δείκτης νοημοσύνης (IQ) υπολογίστηκε σε 85.52 (ΤΑ = 6.58). Αναφορικά με τη φαρμακευτική αγωγή, το 34.1% (n = 15) των συμμετεχόντων λάμβανε μόνο τυπική φαρμακευτική αγωγή, το 13.6% (n = 6) μόνο άτυπη, ενώ το 52.3% (n = 23) λάμβανε συνδυασμό τυπικής και άτυπης φαρμακευτικής αγωγής. Οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν στην ομάδα παρέμβασης και ελέγχου και δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων στα βασικά χαρακτηριστικά. Στους είκοσι ένα συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης εφαρμόστηκαν 50 συνεδρίες ΙΡΤ δύο φορές την εβδομάδα ενώ παράλληλα λάμβαναν ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή, ενώ στους είκοσι τρεις συμμετέχοντες της ομάδας ελέγχου εφαρμόστηκε η συνήθης θεραπεία/υποστηρικτική θεραπεία λαμβάνοντας επίσης την φαρμακευτική τους αγωγή. Η αξιολόγηση της νευρογνωσίας, της κοινωνικής αντίληψης, της ψυχοπαθολογίας και της λειτουργικότητας πραγματοποιήθηκε πριν και μετά την παρέμβαση, καθώς και σε επαναληπτικές μετρήσεις των 6 και 12 μηνών μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης. Για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκαν η νευρογνωστική μπαταρία Matrics Consensus Cognitive Battery (MCCB), η Κλίμακα Κοινωνικής Αντίληψης (Social perception Scale - SPS), η Κλίμακα Θετικού και Αρνητικού Συνδρόμου (Positive and Negative Symptoms Scale - PANSS) και η κλίμακα Σφαιρικής Εκτίμησης της Λειτουργικότητας (Global Assessment of Functioning - GAF). Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, καθώς η ταχύτητα επεξεργασίας (b=16.9, ΤΣ=3.96, p<.001), η προσοχή/εγρήγορση (b=5.25, ΤΣ=3.43, p<.01), η συνολική σύνθετη βαθμολογία (b=14.91, ΤΣ=3.05, p<.001) και η σύνθετη βαθμολογία στη νευρογνωσία (b=15.09, ΤΣ=2.9, p<.001) βελτιώθηκαν σημαντικά στην ομάδα IPT. Επιπλέον, η επίδοση της ομάδας ΙΡΤ στην Κλίμακα Κοινωνικής Αντίληψης βελτιώθηκε σε όλους τους τομείς μετά την παρέμβαση και διατηρήθηκε έως και την 6μήνη αξιολόγηση. Τα θετικά, αρνητικά και συνολικά συμπτώματα ψυχοπαθολογίας μειώθηκαν σημαντικά τόσο μετά την παρέμβαση όσο και στους 12 μήνες της επαναληπτικής μέτρησης, ενώ η λειτουργικότητα των συμμετεχόντων παρουσίασε εξίσου αξιοσημείωτη βελτίωση. Από τα παραπάνω συνεπάγεται ότι οι μεσήλικες χρόνιοι νοσηλευόμενοι ασθενείς με σχιζοφρένεια μπορούν να ωφεληθούν από το IPT σε τομείς όπως η νευρογνωσία, η κοινωνική αντίληψη, η ψυχοπαθολογία και η λειτουργικότητα. Αυτά τα οφέλη μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για την κοινωνική επανένταξη των ατόμων αυτών, προωθώντας την ενεργή συμμετοχή τους στην καθημερινότητα και τις απαιτήσεις της και ενισχύοντας τις δράσεις από-ασυλοποίησης. Περισσότερες έρευνες στο συγκεκριμένο πεδίο μελέτης μπορεί να φωτίσουν περαιτέρω τη θεραπεία της σχιζοφρένειας.