Structural reforms, human capital, culture and local development in Europe

Abstract

This dissertation examines crucial topics in structural reforms, educational infrastructure, and cultural transformations under the prism of policy impact evaluation, providing empirical insights into their economic and social implications. I apply advanced econometric techniques and leverage unique historical and contemporary datasets to provide evidence-based insights into the outcomes of significant historical and contemporary policy interventions. It is divided into three comprehensive chapters where I draw on contemporary as well as historical events to analyse them in the context of urban and regional economics, economic history, and policy impact evaluation. In the first chapter, I evaluate the economic effects of structural reforms, specifically the large-scale municipal amalgamations enacted during Greece’s economic adjustment program. Drawing on unique administrative data, I examine the impact of the “Kallikratis” reform on public finances, including revenues and expenditures. My findings reveal that amalgamation significantly reduced per capita investments by approximately 25–30% —perhaps due to pre-trends related to the period before the amalgamation of municipalities— but had negligible effects on current costs and no impact on total revenues or expenditures. These results provide valuable insights for policymakers regarding the complexities and limitations of institutional consolidation in driving regional economic growth. In the second chapter, I investigate the role of universities in pre-industrial Europe in promoting urbanisation and regional economic development in the very long-run. Using a state-of-the-art staggered Difference-in-Differences methodology and addressing issues of data skewness with advanced Poisson regression models, I demonstrate that the establishment of universities in Europe acted as a catalyst for human capital formation, knowledge diffusion, and economic dynamism. My findings indicate that cities with universities experienced significantly higher rates of population, underscoring the transformative impact of educational institutions on regional development, while highlighting the potential for uneven economic outcomes across broader regions. In the third chapter, I explore the economic repercussions of the Protestant Reformation in Europe, focusing on how religious shifts influenced urban and economic development. Using historical maps and GIS techniques to trace the spread of religious change and its economic impact in a unique Pan-European dataset, I employ a robust econometric framework to address endogeneity and spatial spillover effects. My research finds that early conversions to Protestantism negatively affected urban growth, while later conversions had more moderate impacts. I find evidence that cities adopting Protestantism benefited at the expense of their neighbours, as economic activity and resources were concentrated in Protestant cities. I also highlight the importance of geography, pre-existing infrastructure, and the dissemination of the printing press in shaping these economic outcomes, emphasizing the complex interplay between cultural transformations and economic development. Together, these chapters make significant contributions to the fields of urban and regional economics, economic history, and policy impact evaluation. I introduce original contributions, including the development of unique datasets and the application of advanced econometric methodologies, such as staggered Difference-in-Differences and spatial econometric models, to uncover the complex effects of reforms and transformations on economic outcomes. I provide methodological innovations, policy-relevant insights, and a deeper understanding of how historical and institutional contexts shape economic trajectories over time. Overall, this dissertation offers a rich and interdisciplinary perspective, enhancing our knowledge of the long-term drivers of urban and regional economic development.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει κρίσιμα ζητήματα δομικών μεταρρυθμίσεων, εκπαιδευτικών υποδομών και πολιτισμικών μετασχηματισμών υπό το πρίσμα της αξιολόγησης πολιτικών, παρέχοντας εμπειρικές γνώσεις για τις οικονομικές και κοινωνικές τους επιπτώσεις. Εφαρμόζω προηγμένες οικονομετρικές τεχνικές και αξιοποιώ μοναδικά ιστορικά και σύγχρονα σύνολα δεδομένων, ώστε να προσφέρω τεκμηριωμένες εκτιμήσεις των αποτελεσμάτων σημαντικών παρεμβάσεων πολιτικής, ιστορικών και σύγχρονων. Η διατριβή χωρίζεται σε τρία ολοκληρωμένα κεφάλαια, όπου συνδυάζω σύγχρονα και ιστορικά γεγονότα και τα αναλύω στο πλαίσιο της αστικής και περιφερειακής οικονομικής, της οικονομικής ιστορίας και της αξιολόγησης πολιτικών. Στο πρώτο κεφάλαιο αξιολογώ τις οικονομικές επιπτώσεις των δομικών μεταρρυθμίσεων, εστιάζοντας στις μεγάλης κλίμακας δημοτικές συνενώσεις («Καλλικράτης») που υλοποιήθηκαν κατά το πρόγραμμα προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας. Αξιοποιώντας πρωτογενή διοικητικά δεδομένα, εξετάζω τον αντίκτυπο της μεταρρύθμισης στα δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένων εσόδων και δαπανών. Τα ευρήματά μου δείχνουν ότι οι συνενώσεις μείωσαν σημαντικά τις επενδύσεις ανά κάτοικο κατά περίπου 25–30 % — ενδεχομένως λόγω προϋπαρχουσών τάσεων πριν από τη συγχώνευση των δήμων — χωρίς ουσιαστική επίδραση στο λειτουργικό κόστος ούτε στα συνολικά έσοδα ή έξοδα. Τα αποτελέσματα αυτά φωτίζουν τις πολυπλοκότητες και τους περιορισμούς της θεσμικής ενοποίησης ως μοχλού περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης. Στο δεύτερο κεφάλαιο διερευνώ τον ρόλο των πανεπιστημίων στη προ-βιομηχανική Ευρώπη ως παράγοντα αστικοποίησης και περιφερειακής ανάπτυξης μακράς διάρκειας. Χρησιμοποιώντας μια σύγχρονη μεθοδολογία σταδιακού Difference-in-Differences και αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της ασυμμετρίας των δεδομένων με εξελιγμένα μοντέλα Poisson, αποδεικνύω ότι η ίδρυση πανεπιστημίων λειτούργησε ως καταλύτης συσσώρευσης ανθρώπινου κεφαλαίου, διάχυσης γνώσης και οικονομικής δυναμικής. Τα ευρήματά μου καταδεικνύουν πως οι πόλεις με πανεπιστήμια σημείωσαν σημαντικά ταχύτερους ρυθμούς πληθυσμιακής αύξησης, υπογραμμίζοντας τον μετασχηματιστικό αντίκτυπο των εκπαιδευτικών θεσμών στην περιφερειακή ανάπτυξη, αλλά και τις πιθανές άνισες επιπτώσεις μεταξύ ευρύτερων περιοχών. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζω τις οικονομικές συνέπειες της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης στην Ευρώπη, εστιάζοντας στο πώς οι θρησκευτικές μεταβολές επηρέασαν την αστική και οικονομική ανάπτυξη. Με τη χρήση ιστορικών χαρτών και τεχνικών GIS για την ιχνηλάτηση της διάδοσης της θρησκευτικής αλλαγής και του οικονομικού της αντίκτυπου σε ένα μοναδικό πανευρωπαϊκό σύνολο δεδομένων, εφαρμόζω ένα στιβαρό οικονομετρικό πλαίσιο για να αντιμετωπίσω την ενδογενή αιτιότητα και τα χωρικά φαινόμενα διάχυσης. Διαπιστώνω ότι οι πρόωρες υιοθετήσεις του Προτεσταντισμού επηρέασαν αρνητικά την αστική ανάπτυξη, ενώ οι μεταγενέστερες είχαν μετριότερες επιπτώσεις. Παρουσιάζω στοιχεία ότι οι προτεσταντικές πόλεις ωφελήθηκαν εις βάρος των γειτόνων τους, καθώς οικονομική δραστηριότητα και πόροι συγκεντρώθηκαν σε αυτές. Τονίζω επίσης τη σημασία της γεωγραφίας, των προϋπαρχουσών υποδομών και της διάδοσης της τυπογραφίας στη διαμόρφωση αυτών των οικονομικών αποτελεσμάτων, αναδεικνύοντας τη σύνθετη αλληλεπίδραση πολιτισμικών μετασχηματισμών και οικονομικής ανάπτυξης. Συνολικά, τα τρία αυτά κεφάλαια συμβάλλουν ουσιαστικά στα πεδία της αστικής και περιφερειακής οικονομικής, της οικονομικής ιστορίας και της αξιολόγησης πολιτικών. Παρουσιάζω πρωτότυπες συνεισφορές, όπως την ανάπτυξη μοναδικών βάσεων δεδομένων και την εφαρμογή προηγμένων οικονομετρικών μεθόδων, όπως το staggered Difference-in-Differences και τα χωρικά οικονομετρικά μοντέλα, για την αποκάλυψη των πολύπλοκων επιδράσεων μεταρρυθμίσεων και μετασχηματισμών στα οικονομικά αποτελέσματα. Προσφέρω μεθοδολογικές καινοτομίες, πολιτικά χρήσιμες γνώσεις και βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα ιστορικά και θεσμικά πλαίσια σχηματίζουν τις οικονομικές πορείες σε βάθος χρόνου. Συνολικά, η διατριβή προσφέρει μια πλούσια διεπιστημονική οπτική, διευρύνοντας τη γνώση μας σχετικά με τους μακροχρόνιους παράγοντες της αστικής και περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης.