Δημιουργική γραφή και λογοτεχνική κριτική: από τη θεωρία στον συγγραφικό πειραματισμό

Abstract

The thesis explores the dynamic connection between Creative Writing and Literary Criticism, proposing a teaching and research model that incorporates writing experimentation in the creative laboratory. The central assumption is that the writer can also function as a critic. Critical activity is considered a tool that enhances aesthetic and ideological awareness, enriching creative expression. The structure of the thesis moves around four main pillars: (a) literary criticism (what is criticism, historical development and current situation), (b) Creative Writing (history, relationship with criticism, historical and pedagogical models), (c) the proposal for a new teaching model in the field of Creative Writing and (d) the submission of critical texts associated with specific poetic genres, where critical analyses of contemporary poetic works are submitted, searching for genre and thematic conventions. The proposed "critical model" seeks to renew critical discourse, combining the tradition with the experimental and questioning established narrative conventions. At the heart of the model is the activation of the writer-academic as a public intellectual who intervenes creatively and critically in public discourse, against the standardization and cultural uniformity of mass culture. Utilizing the "critical model" for the study of contemporary Greek poets, in the research part, a functional classification of poetic and genre subtypes of contemporary Greek poetry is proposed. The aim is to highlight the genre and ideological conventions of contemporary poetry so that they can be utilized as a tool for criticism and creative experimentation.

Η διατριβή διερευνά τη δυναμική σύνδεση Δημιουργικής Γραφής και Λογοτεχνικής Κριτικής, προτείνοντας ένα διδακτικό και ερευνητικό μοντέλο που ενσωματώνει τον συγγραφικό πειραματισμό στο δημιουργικό εργαστήριο. Κεντρική υπόθεση είναι ότι ο/η συγγραφέας μπορεί να λειτουργήσει και ως κριτικός. Η κριτική δραστηριότητα θεωρείται εργαλείο που ενισχύει την αισθητική και ιδεολογική επίγνωση, εμπλουτίζοντας τη δημιουργική έκφραση. Η δομή της διατριβής κινείται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: (α) τη λογοτεχνική κριτική (τι είναι η κριτική, ιστορική εξέλιξη και παρούσα κατάσταση), (β) τη Δημιουργική Γραφή (ιστορία, σχέση με την κριτική ιστορικά και παιδαγωγικά μοντέλα), (γ) την πρόταση για ένα νέο διδακτικό μοντέλο στο πεδίο της Δημιουργικής Γραφής και (δ) την κατάθεση κριτικών κειμένων που συνδέονται με συγκεκριμένα ποιητικά είδη, όπου κατατίθενται κριτικές αναλύσεις σύγχρονων ποιητικών έργων, αναζητώντας ειδολογικές και θεματικές συμβάσεις. Το προτεινόμενο "κριτικό μοντέλο" επιδιώκει να ανανεώσει τον κριτικό λόγο, συνδυάζοντας το παραδοσιακό με το πειραματικό και αμφισβητώντας παγιωμένες αφηγηματικές συμβάσεις. Στο επίκεντρο του μοντέλου βρίσκεται η ενεργοποίηση του/της συγγραφέα-ακαδημαϊκού ως δημόσιου διανοούμενου που παρεμβαίνει δημιουργικά και κριτικά στον δημόσιο λόγο, ενάντια στην τυποποίηση και την πολιτισμική ομοιομορφία της μαζικής κουλτούρας. Αξιοποιώντας το "κριτικό μοντέλο" για τη μελέτη σύγχρονων Ελλήνων και Ελληνίδων ποιητών και ποιητριών, στο ερευνητικό μέρος, προτείνεται μία λειτουργική ταξινόμηση ποιητικών και ειδών υποειδών της σύγχρονης ελληνικής ποίησης. Στόχος είναι να αναδειχθούν οι ειδολογικές και ιδεολογικές συμβάσεις της σύγχρονης ώστε να αξιοποιούν ως εργαλείο κριτικής και δημιουργικού πειραματισμού.