Οι δημοτικές βιβλιοθήκες της Αττικής: καταγραφή- μέτρηση ποιότητας υπηρεσιών: διατήρηση, διαχείριση υλικού και προληπτική συντήρηση

Abstract

Municipal Libraries, due to their location on the social web, allow access to services such as access to information, attracting and retaining the citizen in the context of lifelong learning, skills acquisition, entertainment, communication and learning. In this new environment, an ambitious project will be undertaken: the Municipal Libraries of Attica under investigation to prove, although they have been affected by the unfavorable economic climate, that they are indeed continuing their leading role in the local community, orienting themselves with the help of innovative actions their services in attracting the public and their potential audience from pre-school to old age. The mapping of the current situation and the extent to which the Municipal Libraries of Attica have been affected, is utilized in finding good practices that are applied, based on research results, by libraries of other countries for their communication with their public, which could be applied to Greek space in the context of a more comprehensive model of dealing with the recession that will include their quality and active participation in social becoming. In addition, the present dissertation deals the issue of preservation and management of book and archival material, so that they remain as unchanged as possible in terms of their nature, materiality, but also in terms of the meaning they carry, in order to be narrated, with in the most objective way possible, their history to future generations. Through the systematic examination of the properties and mechanisms of wear, the possibilities but also the limitations of maintenance, of any kind of information object-carrier, you expect the acquisition of skills that will allow decisions to be made regarding correct conservation and material management practices. Finally, from the positions and concerns that emerge, it is recognized the necessity of a change in the staffing policy of the Municipal Libraries, the cooperation of librarians and conservators as well as the creation of autonomous maintenance laboratories for optimal management of rare collections and documents. The research was conducted under special circumstances, due to the covid-19 pandemic. The process consisted of two stages: Pilot to determine the degree of satisfaction of objectives, specifications and requirements set as well as control of acceptance, understanding and use by respondents. This was followed by the main research with a structured questionnaire which was distributed to thirty five (35) Municipal Libraries of Attica. The valid questionnaires collected were used for statistical processing using the Likert scale (cumulative rating scale). The presented results are enriched by the reference to relevant performance indicators. Tables and graphs are presented and the results are analyzed. General conclusions are drawn that help guide research towards specific problem-solving actions. Finally, it is attempted in combination with the interviews of the experts of the profession, a further analysis of the actions in the direction of innovation with references to the role and importance of the Municipal Libraries in the modern changing environment of information and the knowledge economy.

Οι Δημοτικές Βιβλιοθήκες, λόγω της θέσης τους στον κοινωνικό ιστό, επιτρέπουν την προσέγγιση σε υπηρεσίες όπως πρόσβαση στην πληροφορία, προσέλκυση και επανεκπαίδευση του πολίτη στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, απόκτηση δεξιοτήτων, ψυχαγωγία, επικοινωνία και μάθηση. Σ’ αυτό το νέο περιβάλλον, θα επιχειρηθεί ένα φιλόδοξο εγχείρημα: οι υπό διερεύνηση τριάντα πέντε (35) Δημοτικές Βιβλιοθήκες της Αττικής να αποδείξουν, αν και έχουν πληγεί από το δυσμενές οικονομικό κλίμα, την περίοδο της πανδημίας ότι πράγματι συνεχίζουν τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στην τοπική κοινωνία, προσανατολίζοντας με την αρωγή καινοτόμων δράσεων τις υπηρεσίες τους στην προσέλκυση του κοινού και του εν δυνάμει κοινού τους από την προνηπιακή έως την τρίτη ηλικία. Η χαρτογράφηση της υφιστάμενης κατάστασης και αποτύπωσης του βαθμού που έχουν πληγεί οι 35 Δημοτικές Βιβλιοθήκες της Αττικής, αξιοποιείται στην ανεύρεση ορθών πρακτικών που εφαρμόζονται, βάσει αποτελεσμάτων έρευνας, από βιβλιοθήκες άλλων χωρών για την επικοινωνία τους με το κοινό τους, που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στον ελληνικό χώρο στα πλαίσια ενός συνολικότερου μοντέλου αντιμετώπισης της ύφεσης που θα περιλαμβάνει την ποιότητα και την ενεργό συμμετοχή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα της διατήρησης και διαχείρισης βιβλιακού και αρχειακού υλικού, ώστε να παραμείνουν κατά το δυνατόν αναλλοίωτα, ως προς τη φύση τους, την υλική τους υπόσταση, αλλά και ως προς το νόημα που φέρουν. Μέσω της συστηματικής εξέτασης των ιδιοτήτων και των μηχανισμών φθοράς, των δυνατοτήτων αλλά και των περιορισμών συντήρησης, κάθε είδους αντικειμένου-φορέα πληροφορίας, προσδοκάτε η απόκτηση δεξιοτήτων που θα επιτρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις που θα αφορούν σωστές πρακτικές διατήρησης και διαχείρισης υλικού. Τέλος, από τις τοποθετήσεις και τους προβληματισμούς που αναδεικνύονται, αναγνωρίζεται η αναγκαιότητα αλλαγής στην πολιτική στελέχωσης των Δημοτικών Βιβλιοθηκών, της συνεργασίας βιβλιοθηκονόμων και συντηρητών καθώς και της δημιουργίας αυτόνομων εργαστήριων συντήρησης για θέματα βέλτιστης διαχείρισης σπάνιων συλλογών και εγγράφων. Η έρευνα διεξήχθη κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες, λόγω της πανδημίας του Covid-19. Η διαδικασία περιλάμβανε δυο στάδια: Πιλοτικό για να διαπιστωθεί ο βαθμός ικανοποίησης στόχων και απαιτήσεων που έχουν τεθεί καθώς επίσης ελέγχου της αποδοχής, κατανόησης και χρήσης του εκ μέρους των ερωτηθέντων. Στη συνέχεια, ακολούθησε η κυρίως έρευνα με δομημένο ερωτηματολόγιο το οποίο διανεμήθηκε σε τριάντα πέντε (35) Δημοτικές Βιβλιοθήκες της Αττικής. Τα ερωτηματολόγια χρησιμοποιήθηκαν για στατιστική επεξεργασία με τη χρήση της κλίμακας Likert (κλίμακα αθροιστικής βαθμολόγησης). Τέλος, επιχειρείται σε συνδυασμό με τις συνεντεύξεις των ειδικών του επαγγέλματος μια περαιτέρω ανάλυση δράσεων στην κατεύθυνση της καινοτομίας με αναφορές στο ρόλο και τη σημασία των Δημοτικών Βιβλιοθηκών στο σύγχρονο μεταβαλλόμενο περιβάλλον της πληροφόρησης και της οικονομίας της γνώσης.

Les bibliothèques municipales, de par leur position dans le tissu social, permettent l'accès à des services tels que l'accès à l'information, l'attraction et la rééducation des citoyens dans le cadre de l'apprentissage tout au long de la vie, l'acquisition de compétences, le divertissement, la communication et l'apprentissage. Dans ce nouvel environnement, un projet ambitieux sera tenté: les trente-cinq (35) bibliothèques municipales de l'Attique étudiées prouveront, bien qu'elles aient été affectées par le climat économique défavorable pendant la pandémie, qu'elles continuent effectivement leur rôle de premier plan dans la communauté locale, en orientant leurs services vers l'attraction de leur public et public potentiel, de l'école maternelle aux seniors, à l'aide d'actions innovantes. La cartographie de la situation actuelle et l'enregistrement de la mesure dans laquelle les 35 bibliothèques municipales de l'Attique ont été affectées sont utilisés pour trouver de bonnes pratiques qui sont appliquées, sur la base des résultats de la recherche, par les bibliothèques d'autres pays pour leur communication avec leur public, qui pourraient également être appliquées en Grèce dans le cadre d'un modèle plus complet de gestion de la récession qui inclura leur qualité et leur participation active aux événements sociaux. La thèse aborde la question de la préservation et de la gestion des documents bibliographiques et archivistiques, afin qu'ils restent aussi inaltérés que possible, dans leur nature, leur substance matérielle, mais aussi dans le sens qu'ils portent. Grâce à l’examen systématique des propriétés et des mécanismes de détérioration, des possibilités et des limites de préservation de chaque type d’objet porteur d’information, vous espérez acquérir des compétences qui permettront de prendre des décisions concernant les pratiques correctes de préservation et de gestion du matériel. Enfin, à partir des positions et des préoccupations qui émergent, on reconnaît la nécessité d'un changement dans la politique de dotation en personnel des bibliothèques municipales, la coopération entre bibliothécaires et conservateurs, ainsi que la création de laboratoires de conservation autonomes pour les questions de gestion optimale des collections et documents rares. La recherche a été menée dans des circonstances particulières, en raison de la pandémie de Covid-19. Le processus comprenait deux étapes : une phase pilote pour déterminer le degré de satisfaction des objectifs et des exigences fixés ainsi que pour vérifier son acceptation, sa compréhension et son utilisation par les répondants. Ensuite, la recherche principale a suivi avec un questionnaire structuré qui a été distribué à trente-cinq (35) bibliothèques municipales de l'Attique. Les questionnaires ont été utilisés pour le traitement statistique à l'aide de l'échelle de Likert (échelle d'évaluation récapitulative). Enfin, en combinaison avec des entretiens avec des experts de la profession, une analyse plus approfondie des actions en direction de l'innovation est tentée avec des références au rôle et à l'importance des bibliothèques municipales dans l'environnement moderne en constante évolution de l'information et de l'économie de la connaissance.