Κλινική ψυχολογία των ασθενών με συστηματικά ρευματικά νοσήματα: ο ρόλος της χαρακτηριστικής συναισθηματικής νοημοσύνης και των στρατηγικών αντιμετώπισης αγχογόνων καταστάσεων στην ποιότητα ζωής τους

Abstract

Introduction: The present doctoral dissertation examined the role of trait emotional intelligence and coping strategies in the quality of life of patients with autoimmune rheumatic diseases. These chronic diseases result in significant morbidity and a substantial reduction in quality of life. Scientific research in other chronic conditions has shown that patients with high emotional intelligence and specific coping strategies have a better quality of life. This study is the first to focus on assessing emotional intelligence and coping strategies in patients with systemic sclerosis (SSc), systemic lupus erythematosus (SLE), and rheumatoid arthritis (RA). Method: A total of 180 patients (60 with SSc, 60 with SLE, and 60 with RA) were studied along with 60 healthy controls. All participants completed a demographic characteristics form, the Trait Emotional Intelligence Questionnaire-Short Form (TEIQue-SF), the Ways of Coping Questionnaire (WCQ), and the Short-Form Health Survey (SF-36). Initially, correlations were conducted to identify the most significant factors affecting quality of life, followed by multiple linear regression models. These models used health-related quality of life dimensions as dependent variables and demographic characteristics, total trait emotional intelligence, and coping strategies as independent variables. Results: Mental and physical dimensions of the quality of life were reduced in the group of patients compared to normal controls. Patients with RA and SLE showed better quality of life and mental well-being when they exhibited higher levels of trait emotional intelligence. Among patients with SSc, overall emotional intelligence was found to positively influence all dimensions of health-related quality of life. Regarding coping strategies, the use of the "problem-solving" strategy had a positive effect on mental health, as well as on physical health. Conclusions: Understanding the relationship between emotional intelligence, coping strategies, and health-related quality of life dimensions is essential for the empowerment of patients with autoimmune rheumatic diseases, as well as for the implementation of appropriate psychotherapeutic interventions.

Εισαγωγή: Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελέτησε το ρόλο της χαρακτηριστικής συναισθηματικής νοημοσύνης και των στρατηγικών αντιμετώπισης στρεσογόνων/αγχογόνων καταστάσεων στην ποιότητα ζωής ασθενών με αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα. Τα χρόνια αυτά νοσήματα οδηγούν σε σημαντική νοσηρότητα και σημαντική μείωση της ποιότητας ζωής. Επιστημονικές έρευνες σε άλλα χρόνια νοσήματα δείχνουν, πως οι ασθενείς που έχουν υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη και χρησιμοποιούν συγκεκριμένες στρατηγικές αντιμετώπισης, έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που εστιάζει στην αξιολόγηση της συναισθηματικής νοημοσύνης και των στρατηγικών αντιμετώπισης σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ), συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ), και συστηματική σκλήρυνση (ΣΣκ). Μέθοδος: Μελετήθηκαν συνολικά 180 ασθενείς (60 με ΣΕΛ, 60 με ΣΕΛ και 60 με ΡΑ) και 60 υγιείς μάρτυρες. Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τη φόρμα δημογραφικών χαρακτηριστικών, το Ερωτηματολόγιο Χαρακτηριστικής Συναισθηματικής Νοημοσύνης Σύντομης Μορφής (TEIQue-SF), το Ερωτηματολόγιο Στρατηγικών Αντιμετώπισης (WCQ), και την Επισκόπηση Υγείας Σύντομης Μορφής (SF-36). Αρχικά, διενεργήθηκαν συσχετίσεις για την ανάδειξη των πιο σημαντικών παραγόντων επίδρασης στην ποιότητα ζωής, και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε μια σειρά μοντέλων πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης με εξαρτημένες μεταβλητές τις διαστάσεις της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής και ανεξάρτητες μεταβλητές τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, τη συνολική χαρακτηριστική συναισθηματική νοημοσύνη και τις στρατηγικές αντιμετώπισης. Αποτελέσματα: Οι συνιστώσες σωματικής και ψυχικής υγείας της ποιότητας ζωής ήταν μειωμένες στην ομάδα των ασθενών σε σχέση με τους υγιείς. Οι ασθενείς με ΡΑ και ΣΕΛ είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής και ψυχική ευεξία όταν εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης. Στους ασθενείς με ΣΣκ, η συνολική χαρακτηριστική συναισθηματική νοημοσύνη βρέθηκε να επηρεάζει θετικά όλες τις διαστάσεις της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής. Στις στρατηγικές αντιμετώπισης, η χρήση της στρατηγικής «επίλυση προβλήματος» είχε θετική επίδραση στη ψυχική αλλά και την σωματική υγεία. Συμπεράσματα: Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ της χαρακτηριστικής συναισθηματικής νοημοσύνης, των στρατηγικών αντιμετώπισης και των διαστάσεων της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής είναι σημαντική για την ενδυνάμωση των ασθενών με αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα, και για την εφαρμογή κατάλληλων ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων.