Επίδραση των παραμέτρων λειτουργίας του αλυσοπρίονου και των δασοπονικών ειδών Fagus sylvatica, Quercus petraea και Pinus brutia στη συγκέντρωση της εισπνεύσιμης σκόνης ξύλου που δημιουργείται κατά τις εργασίες συγκομιδής, ρίψης και διαμόρφωσης

Abstract

In this PhD thesis, the exposure of forestry workers to inhalable dust of conifers (Pinus brutia) and broadleaf (Fagus sylvatica and Quercus petraea) during harvesting, felling and processing operations with a chainsaw was determined. In the case of Pine, in addition to the measurements of the concentration of inhalable dust in healthy standing trees, measurements were also made in dead standing trees. In determining respirable wood dust, in addition to the above silvicultural species, four chainsaw operating parameters were taken into account. The first parameter related to the use of the chainsaw under normal operating conditions, the second related to the use of the chainsaw without proper maintenance as a reference to the frequency of filing the chain, the third to the use of the chainsaw with infrequent gas pressure and the fourth related to the use of the chainsaw with chain with a pitch of 0.325. Time measurements were also made while the logger was working. A portable air sampler, namely the Air Sampling SKC, was used to collect the data. The total working time was 67677.31 min which corresponds to 192 working days. The measurement of respirable wood dust concentration was made from a total of fellings of 3150 trees with an average breast diameter of 39.42 cm, while the total respirable wood dust concentration from harvesting operations throughout the measurement period (192 days) was on average 3.14 mg/m3. Out of 192 working day measurements, on 85 working days (44.27%) the respirable wood dust concentration was found to be above the OEL. The results showed that the concentration of wood dust depends both on the silvicultural species and on the handling of the chainsaw. The highest concentrations of wood dust were recorded from dead pine trees standing after a fire. The increase in wood dust concentration is also dependent on improper maintenance of the chainsaw while infrequently pressing the throttle reduces the dust concentration levels. An increase in the concentration of wood dust was also observed in species with thick bark (Pinus brutia and Quercus petraea).

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή προσδιορίστηκε η έκθεση δασεργατών σε εισπνεόμενη σκόνη κωνοφόρων (Pinus brutia) και πλατύφυλλων (Fagus sylvatica και Quercus petraea) κατά τη διάρκεια των υλοτομικών εργασιών της ρίψης και της διαμόρφωσης με αλυσοπρίονο στο υλοτόμιο. Στην περίπτωση της Πεύκης, εκτός από τις μετρήσεις της συγκέντρωσης εισπνεόμενης σκόνης σε υγιή ιστάμενα δέντρα έγιναν μετρήσεις και σε νεκρά ιστάμενα δέντρα. Κατά τον προσδιορισμό εισπνεύσιμης σκόνης ξύλου, εκτός από τα παραπάνω δασοπονικά είδη, ελήφθησαν υπόψη τέσσερις παράμετροι λειτουργίας του αλυσοπρίονου. Η πρώτη παράμετρος αφορούσε τη χρήση του αλυσοπρίονου υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας, η δεύτερη αφορούσε τη χρήση του αλυσοπρίονου χωρίς σωστή συντήρηση όσον αφορά τη συχνότητα λιμαρίσματος της αλυσίδας, η τρίτη τη χρήση του αλυσοπρίονου με μη συχνό πάτημα γκαζιού και η τέταρτη αφορούσε τη χρήση αλυσοπρίονου με αλυσίδα με βήμα 0,325. Πραγματοποιήθηκαν επίσης μετρήσεις χρόνου εν ώρα εργασίας του υλοτόμου.Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ένας φορητός δειγματολήπτης αέρα, συγκεκριμένα ο Air Sampling SKC. Ο συνολικός χρόνος εργασίας ήταν 67.677,31 min, ο οποίος αντιστοιχεί σε 192 ημέρες εργασίας. Η μέτρηση συγκέντρωσης εισπνεύσιμης σκόνης ξύλου έγινε συνολικά από υλοτομίες 3.150 δέντρων με μέσο όρο στηθιαίας διαμέτρου 39,42 cm, ενώ συνολική συγκέντρωση εισπνεύσιμης σκόνης ξύλου από τις εργασίες συγκομιδής καθ’ όλη τη διάρκεια των μετρήσεων (192 ημέρες) ήταν κατά μέσο όρο 3,14 mg/m3. Βρέθηκε πως το 44% (85 στα 192 φίλτρα) από το σύνολο των δειγματοληπτικών φίλτρων ήταν πάνω από το όριο επαγγελματικής έκθεσης εισπνεύσιμης σκόνης ξύλου (3 mg/m3) που ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συγκέντρωση σκόνης ξύλου εξαρτάται τόσο από το δασοπονικό είδος, όσο και από το χειρισμό του αλυσοπρίονου. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις σκόνης ξύλου σημειώθηκαν από τα νεκρά μετά από πυρκαγιά ιστάμενα δέντρα Πεύκης. Η αύξηση της συγκέντρωσης σκόνης ξύλου εξαρτάται επίσης από τη μη σωστή συντήρηση του αλυσοπρίονου, ενώ το μη συχνό πάτημα του γκαζιού μειώνει τα επίπεδα συγκέντρωσης σκόνης. Παρατηρήθηκε ακόμη αύξηση της συγκέντρωσης σκόνης ξύλου στα είδη με χοντρό φλοιό (Pinus brutia και Quercus petraea).