Factors of foreign direct investment attractiveness in Central Eastern and Southeastern Europe during and after the transition period: a qualitative comparative approach

Abstract

Foreign Direct Investment (FDI) is considered as a key driver of economic growth and development (UNCTAD, 2020). Although its role is important, many countries fail by attracting foreign investors. In addition, existing studies have focused on specific determinants of FDI and failed to provide a holistic understanding of the complex interplay of factors among all those dimensions, without a particular and deteriorated focus on only one of them. This gap is particularly concerning as FDI has the potential to stimulate economic growth, create jobs, and improve living standards (World Bank, 2020).By considering all that, the current study aimed to research the following three hypotheses. Hypothesis 1: The FDI attractiveness phenomenon shows different patterns, dividing time into distinct periods. Hypothesis 2: The successful results of cases are based on a combination of more than one dimension of determinants, namely political, economic, or institutional determinants. Hypothesis 3: A successful FDI attractiveness result can have different causal paths (condition combinations), even during the same period, whereby some determinants occur more often than others, implying that they have a stronger effect on FDI attractiveness. Based on these hypotheses, the study delineates a structured methodological roadmap, starting with an overview of the PMA framework and the essentials of crisp set QCA, followed by a detailed explanation of their integration into a unified PMQA model. Through scientific rigour and a clear presentation of its innovative framework, this research aims to not only shed light on the complex determinants of FDI attractiveness, but also stimulate further scholarly debate and inquiry in the realms of qualitative comparative analysis, periodization, and the assessment of FDI encouraging policies.

Οι ξένες άμεσες επενδύσεις (ΞΑΕ) θεωρούνται βασική κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης και προόδου (UNCTAD, 2020). Αν και ο ρόλος τους είναι σημαντικός, πολλές χώρες αποτυγχάνουν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές. Επιπρόσθετα, οι υπάρχουσες μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε συγκεκριμένους καθοριστικούς παράγοντες των ΞΑΕ με αποτέλεσμα να μην παράσχουν μια ολιστική κατανόηση της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των παραγόντων επιρροής από κάθε διάσταση προσέγγισης, χωρίς να έχουν ειδικά περιορισμένη εστίαση σε μία μόνο από αυτές. Αυτή η έλλειψη ολιστικής προσέγγισης μας απασχολεί ιδιαίτερα, καθώς οι ΞΑΕ έχουν τη δυνατότητα να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο στις χώρες υποδοχής των επενδύσεων (Παγκόσμια Τράπεζα, 2020). Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, η παρούσα μελέτη στοχεύει στην έρευνα του θέματος, βασισμένη στις εξής τρεις υποθέσεις. Υπόθεση 1: Το φαινόμενο της ελκυστικότητας των ΞΑΕ παρουσιάζει διαφορετικά μοτίβα, διαιρώντας το χρόνο σε διακριτές περιόδους. Υπόθεση 2: Τα επιτυχή αποτελέσματα των περιπτώσεων βασίζονται σε ένα συνδυασμό περισσοτέρων καθοριστικών παραγόντων που πηγάζουν από διάφορες διαστάσεις και συγκεκριμένα την πολιτική, την οικονομική και την θεσμική διάσταση. Υπόθεση 3: Ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα ελκυστικότητας ΞΑΕ μπορεί να παρουσιάζει διαφορετικές πορείες αιτίασης (συνδυασμοί συνθηκών), ακόμη και κατά την ίδια περίοδο, όπου ορισμένοι καθοριστικοί παράγοντες εμφανίζονται συχνότερα από άλλους, γεγονός που υποδηλώνει ότι έχουν ισχυρότερη επίδραση στην ελκυστικότητα των ΞΑΕ. Με βάση αυτές τις υποθέσεις, η παρούσα έρευνα και μελέτη, καταρτίζει και σκιαγραφεί έναν δομημένο μεθοδολογικό οδικό χάρτη, ξεκινώντας με μια επισκόπηση του μεθοδολογικού πλαισίου PMA και της ερευνητικής μεθόδου crisp set QCA, ακολουθούμενη από μια λεπτομερή εξήγηση της ενσωμάτωσής τους σε ένα ενοποιημένο μοντέλο PMQA. Μέσω της επιστημονικής αυστηρότητας και της σαφούς παρουσίασης του καινοτόμου πλαισίου της, η έρευνα αυτή στοχεύει και φιλοδοξεί, όχι μόνο να ρίξει φως στους σύνθετους καθοριστικούς παράγοντες της ελκυστικότητας των ΞΑΕ, αλλά και να ενθαρρύνει περαιτέρω ακαδημαϊκή συζήτηση και έρευνα στους τομείς της ποιοτικής συγκριτικής ανάλυσης, της «περιοδοποίησης» και της αξιολόγησης του εκάστοτε περιβάλλοντος και των πολιτικών χωρών υποδοχής για την επίτευξη έλξης των ΞΑΕ.