Το πρότυπο της εδαφικής ανάπτυξης: η συμβατότητα της ιδιοτυποποίησης των πόρων με την αναβάθμιση της διατοπικής συνεργασίας των επιχειρήσεων (clusters)

Abstract

This thesis deals with the issue of territorial development by a set of actors within a rural area. Linking the ability of this region to ensure the operation of dynamic forms of cooperation for the exploitation of its resources. The diagnostic highlighted the complementarity of the concepts of territorial resources, expanded collaborations between businesses and other actors as well as coordination. Therefore, the adoption by a region of the proposed territorial development mode is based on the connection of the identification of a resource, the mobilization of the actors involved in all the links of production, processing and marketing. It also includes the additional actors (use-acquisition-management) of the spaces (grounds, pastures, landscapes, etc.) and fields (knowledge, know-how, etc.) that highlight the links with the place but also the special quality characteristics that can give uniqueness and uniqueness in the resource, the final good or the services offered. The proposed research focuses on the forms of cooperation (business clusters) and coordination (governance) that can contribute by drawing on the experiences of urban space and supply chains to the exploitation of territorial resources within the rural space. It investigates the issues related to efforts to adapt existing forms of cooperation and coordination to the specific goals of a territorial plan. This plan focuses on highlighting the unique territorial resources and increasing the value of the final products and reflects the will of a group of actors directly and indirectly involved in this process. The proposed approach methodology highlights a new model of territorial development through the search for new forms of cooperation. These clusters of companies organizationally and functionally integrate a new dimension, the connection of the production and business process of a company with the territorial area in which it draws and ensures the specificity of the resources from which it manufactures and promotes to the market its final products. The innovation and research contribution of the PhD thesis is the study, presentation and proposal of new forms of cooperation, which by definition organizationally and functionally incorporate a new dimension: the connection of the production and business process of a company with the territorial area in which it derives and ensures the uniqueness of the resources from which it manufactures and promotes its final products on the market. In this way, businesses respond to the ever-increasing demand from consumers for quality and identity products. Besides, this market trend, the research showed, is also strengthened by the implementation of appropriate public policies in recent years, both at the European level and at the national level.

Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα της εδαφικής ανάπτυξης από ένα σύνολο δρώντων στο εσωτερικό μιας περιοχής της υπαίθρου, συνδέοντάς το με την ικανότητα της περιοχής αυτής να εξασφαλίσει τη λειτουργία δυναμικών μορφών συνεργασίας για την αξιοποίηση των πόρων της. Το διαγνωστικό ανέδειξε τη συμπληρωματικότητα των εννοιών των εδαφικών πόρων, των διευρυμένων συνεργασιών μεταξύ επιχειρήσεων και λοιπών δρώντων καθώς και του συντονισμού. Συνεπώς, η υιοθέτηση από μια περιοχή του προτεινόμενου τρόπου εδαφικής ανάπτυξης βασίζεται στη σύνδεση του εντοπισμού ενός πόρου και της κινητοποίησης των εμπλεκόμενων δρώντων σε όλους τους κρίκους παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας. Συμπεριλαμβάνει επίσης, τους επιπλέον δρώντες (χρήση-κτήση-διαχείριση) των χώρων (γαιότοποι, βοσκότοποι, τοπία κτλ) και πεδίων (γνώση, τεχνογνωσία κτλ) που αναδεικνύουν τους δεσμούς με τον τόπο αλλά και τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να προσδώσουν ιδιοτυπία και μοναδικότητα στον πόρο, στο τελικό αγαθό ή στις προσφερόμενες υπηρεσίες. Η προτεινόμενη έρευνα εστιάζει στις μορφές συνεργασίας (επιχειρηματικές συστάδες) και συντονισμού (διακυβέρνησης) οι οποίες μπορούν να συνεισφέρουν αντλώντας από τις εμπειρίες του αστικού χώρου και των εφοδιαστικών αλυσίδων στην αξιοποίηση των εδαφικών πόρων στο εσωτερικό του αγροτικού χώρου. Διερευνά τα ζητήματα που αφορούν στις προσπάθειες προσαρμογής των υφιστάμενων μορφών συνεργασίας και συντονισμού στις ιδιαίτερες στοχεύσεις ενός εδαφικού σχεδίου. Το σχέδιο αυτό εστιάζει στην ανάδειξη των ιδιότυπων εδαφικών πόρων και στην αύξηση της αξίας των τελικών προϊόντων και αντανακλά τη βούληση ενός συνόλου δρώντων άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενων σ’ αυτή τη διαδικασία. Η προτεινόμενη μεθοδολογία προσέγγισης αναδεικνύει ένα νέο μοντέλο εδαφικής ανάπτυξης μέσα από την αναζήτηση νέων μορφών συνεργασίας. Αυτές οι συστάδες επιχειρήσεων ενσωματώνουν οργανωτικά και λειτουργικά μια νέα διάσταση, τη σύνδεση της παραγωγής και επιχειρηματικής διαδικασίας μιας επιχείρησης με την εδαφική περιοχή από την οποία αυτή αντλεί και εξασφαλίζει την ιδιοτυπία των πόρων από τους οποίους κατασκευάζει και προωθεί στην αγορά τα τελικά της προϊόντα.Η καινοτομία και η συμβολή στην έρευνα της διδακτορικής διατριβής είναι η μελέτη, η παρουσίαση και η πρόταση νέων μορφών συνεργασίας, οι οποίες εξ ’ορισμού λειτουργούν ενσωματώνοντας την εδαφική διάσταση. Με τον τρόπο αυτό, οι επιχειρήσεις απαντούν στην συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση από τους καταναλωτές για ποιοτικά και ταυτοτικά προϊόντα. Εξάλλου, αυτή την τάση της αγοράς, η έρευνα έδειξε ότι την ενισχύει και η εφαρμογή κατάλληλων δημόσιων πολιτικών τα τελευταία χρόνια, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε εθνικό.