Υποκλασματοποιημένο σχήμα εξωτερικής ακτινοθεραπείας (EBRT) σε ασθενείς με αδενοκαρκινώματα προστάτη αδένα: αξιολόγηση αποτελεσματικότητας και τοξικότητας

Abstract

Background: Moderate hypofractionated radiotherapy (MHRT) has emerged as the preferred treatment modality for localized prostate cancer based on randomized controlled studies regarding efficacy and toxicity, using contemporary radiotherapy techniques. In the setting of MHRT, available data on dosimetric parameters and late rectal toxicity are limited. Aim: To present the effects of MHRT on late rectal toxicity while conducting an extensive dosimetric analysis in conjunction to rectoscopy results. Methods: This is a prospective study including patients with intermediate risk prostate adenocarcinoma. All patients were treated with MHRT 44 Gy in 16 fractions to the seminal vesicles and to the prostate followed by a sequential boost to the prostate alone of 16.5 Gy in 6 fractions delivered with three-dimensional conformal radiation therapy (3DCRT). Acute and late toxicity were assessed. Endoscopy was performed at baseline, every 3 months post-therapy for the first year and every 6 months for the year after. The Vienna Rectoscopy Score (VRS) was used to assess rectal mucosal injury related to radiotherapy. Dosimetric analysis for the rectum, rectal wall and its subsegments (upper, mid, and low 1/3) was performed. Results: Between September 2015 and December 2019, 20 patients enrolled. Grade 1 late gastrointestinal toxicity occurred in 10 % of the patients whereas 5% had grade ≥2. 12 months post radiotherapy: 4 (20%) patients had VRS 1; 2 (10%) patients had VRS 2; 1(5%) patient had VRS 3. 24 months post radiotherapy, VRS 1 was observed in 4 patients (20%) and VRS 2 in 3 (15%) patients. The dosimetric analysis demonstrated noticeable variations between the rectum, rectal wall, and rectal wall subsegments. The dosimetric analysis of rectum, rectal wall and its mid and low segments with respect to rectoscopy findings showed that the higher dose endpoints V52.17Gy and V56.52Gy are associated to rectal mucosal injury. Conclusion: A thorough delineation of the rectal wall and its subsegments together with the dosimetric analysis of these structures may reduce late rectal toxicity. Dosimetric parameters such as V52.17Gy and V56.52Gy were identified to have a significant impact to rectal mucosal injury; additional dose endpoint validation and its relation to late GI toxicity is needed.

Εισαγωγή: Η μετρίως υποκλασματοποιημένη ακτινοθεραπεία (MHRT) έχει αναδειχθεί ως η προτιμώμενη μέθοδος θεραπείας για εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη με βάση τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την τοξικότητα, χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας. Στο πλαίσιο της MHRT, τα διαθέσιμα δεδομένα που αφορούν τις δοσιμετρικές παραμέτρους και την απώτερη τοξικότητα από το ορθό είναι περιορισμένα. Σκοπός: Παρουσίαση των επιδράσεων της MHRT στην απώτερη τοξικότητα του ορθού ενώ διεξάγεται εκτενής δοσιμετρική ανάλυση σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της ορθοσκόπησης. Μέθοδος: Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη που περιλαμβάνει ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα προστάτη με χαρακτηριστικά ενδιάμεσου κινδύνου. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με MHRT με συνολική δόση 44 Gy σε 16 συνεδρίες (2,75 Gy ανά κλάσμα) στον προστάτη και τις σπερματοδόχες κύστείς, ακολουθούμενη από διαδοχική ενισχυτική δόση του προστάτη μόνο κατά 16,5 Gy σε 6 συνεδρίες (2,75 Gy ανά κλάσμα) που χορηγήθηκαν με τρισδιάστατη σύμμορφη ακτινοθεραπεία (3DCRT). Αξιολογήθηκε η οξεία και η απώτερη τοξικότητα. Η ενδοσκόπηση γινόταν κατά την έναρξη, κάθε 3 μήνες μετά τη θεραπεία για τον πρώτο χρόνο και κάθε 6 μήνες για τον επόμενο χρόνο. Το Vienna Rectoscopy Score (VRS) χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση της βλάβης του βλεννογόνου του ορθού που σχετίζεται με την ακτινοθεραπεία. Πραγματοποιήθηκε δοσιμετρική ανάλυση για το ορθό, το τοίχωμα του ορθού και τα υποτμήματα αυτού (άνω, μεσαίο και κατώτερο 1/3). Αποτελέσματα: Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2015 και Δεκεμβρίου 2019, 20 ασθενείς πλήρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής και εντάχθηκαν στη μελέτη. Απώτερη γαστρεντερική τοξικότητα βαθμού 1 εμφανίστηκε στο 10 % των ασθενών και το 5% των ασθενών εμφάνισε βαθμού ≥2. Δώδεκα μήνες μετά την ακτινοθεραπεία τα ευρήματα από την ενδοσκόπηση ήταν τα ακόλουθα : 4 (20%) ασθενείς είχαν VRS 1. 2 (10%) ασθενείς είχαν VRS 2. 1 (5%) ασθενής είχε VRS 3. Αντίστοιχα 24 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία τα ευρήματα ήταν , VRS 1 παρατηρήθηκε σε 4 ασθενείς (20%) και VRS 2 σε 3 (15%) ασθενείς. Η δοσιμετρική ανάλυση έδειξε αξιοσημείωτες διακυμάνσεις μεταξύ του ορθού, και του ορθικού τοιχώματος καθώς και των υποτμημάτων του ορθικού τοιχώματος. Η δοσιμετρική ανάλυση του ορθού, του τοιχώματος του ορθού και του μεσαίου και χαμηλού τμήματός αυτού σε σχέση με τα ευρήματα της ορθοσκόπησης έδειξε ότι τα υψηλότερα τελικά σημεία δόσης όπως V52.17Gy και V56.52Gy σχετίζονται με ακτινικές βλάβες του βλεννογόνου του ορθού. Συμπέρασμα: Μια λεπτομερής οριοθέτηση του τοιχώματος του ορθού και των υποτμημάτων του μαζί με τη δοσιμετρική ανάλυση αυτών των δομών μπορεί να μειώσει την απώτερη τοξικότητα σχετιζόμενη με την ακτινοθεραπεία στο ορθό. Δοσιμετρικές παράμετροι όπως οι V52.17Gy και V56.52Gy αναγνωρίστηκαν ότι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ακτινική βλάβη του βλεννογόνου του ορθού. Απαιτείται επικύρωση των αποτελεσμάτων σε μεγαλύτερη κλίμακα για τις των δόσεις τελικού σημείου που αναγνωριστήκαν (V52.17Gy και V56.52Gy) καθώς και η σχέση τούς με την εμφάνιση της απώτερης γαστρεντερική τοξικότητα.