Η αθανασία της ψυχής και το πρόβλημα του κακού στο έργο του Γρηγορίου Νύσσης ‘Περί Ψυχής και Αναστάσεως’

Abstract

Throughout the course of philosophy, the involvement of Christianity in philosophical thought has not been anything but marginal. In Western Civilization, from the moment Christianity as a religion prevailed, Western philosophers have directly or indirectly taken and are taking a stand on doctrinal issues that fall within the scope of their interests. From a philosophical point of view, of particular interest is Gregory of Nyssa, who tried to defend the Christian doctrine against theories put forward by ancient Greek philosophy. In this context, the present thesis, recognizing that it is practically impossible to study the full range of Gregory Nyssa's theological-philosophical thought, focuses on two concepts, which are of central importance for Christianity: the immortality of the soul and the problem of evil. The study focuses on his work On the Soul and Resurrection, which allows for an examination of the two concepts in the rest of his work, as well as of related concepts such as Paradise, the Devil, etc.

Σε όλη τη μέχρι τώρα πορεία της φιλοσοφίας, η εμπλοκή του Χριστιανισμού στον φιλοσοφικό στοχασμό μόνο περιθωριακή δεν υπήρξε. Στον Δυτικό Πολιτισμό, από τη στιγμή που επικράτησε ο Χριστιανισμός ως θρησκεία, οι δυτικοί φιλόσοφοι άμεσα ή έμμεσα λάμβαναν και λαμβάνουν θέση σχετικά με τα δογματικά ζητήματα που εμπίπτουν στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων τους. Από φιλοσοφική άποψη, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περίπτωση αποτελεί ο Γρηγόριος Νύσσης, ο οποίος μάλιστα επιχειρούσε να υπερασπίσει το χριστιανικό δόγμα έναντι αντίστοιχων θεωριών που είχε διατυπώσει η αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η παρούσα διατριβή, αναγνωρίζοντας ότι είναι πρακτικά αδύνατο να μελετηθεί όλο το εύρος του θεολογικού-φιλοσοφικού στοχασμού του Γρηγορίου Νύσσης, εστιάζει σε δύο κεντρικής σημασίας για τον Χριστιανισμό έννοιες, της αθανασίας της ψυχής και του κακού. Επίκεντρο της μελέτης αυτής τίθεται το έργο του Περί ψυχής και αναστάσεως, το οποίο δίνει τη δυνατότητα για εξέτασή τους και στο υπόλοιπο έργο του, καθώς και για συναφείς έννοιες, όπως ο Παράδεισος, ο διάβολος κτλ.