Η αποζημίωση από την επιδείνωση της υγείας του παθόντος

Abstract

This thesis deals with some of the main issues arising during the judicial pursuit of the victim’s claims for the restoration of the of the new damages resulting from the deterioration of his health, which arose after the court decision awarding compensation for the damage resulting from the tort. It refers to a thematic unit that has not been systematically developed in the theory regarding the law of compensation for health damage caused by tortious behavior, while the jurisprudence, although particularly rich, is often judged to be vague and fluctuating on the issues under negotiation.Τhese issues often arise during the judicial process regarding the restoration of damage caused to the body and health and they belong in legal theory to the more general problematic of the restoration of "future damage" from the tort, although the two topics are not identical since, on the one hand, there may be future but expected manifestations of the damage without them being medically attributed to an aggravation of the physical harm already established and, on the other hand the aggravation may be the result of the synergy of many other damaging factors, which act independently of the tortious behavior of the culprit and which subsequently increased the magnitude of the consequences of the initial harm to the victim's health. In any case, the restoration of the subsequent damaging consequences remains, which are either due to the initial damage as it develops over time, or are due to an unforeseeable recurrence of the initial damage, or appear later and unpredictably in other parts of the affected property. These include those manifestations of damage whose occurrence "is probable at some point in the future, but it is uncertain and unpredictable whether this probability will be verified in this particular case". Although it is not disputed that, according to greek Civil Code (Art.929,298) the restoration of future damage can be requested in advance under strict conditions and considering “the usual course of things", however, as we move away on time from the damaging event and new damaging consequences to the health of the sufferer arise, particularly difficult evidentiary issues often arise for the plaintiff that make the restoration of the new manifestations of the damage doubtful. Methodologically, after a brief historical review on the evolution of the law of compensation for bodily and health damage, the thesis is then divided into two parts and each part into two separate sections. In the first part, the development systematically go through the main issues that arise when establishing the liability of the injured party for the restoration of the damage due to deterioration of his health. Particular reference is made to doctrinal delimitation through the guiding principles and conditions as specified in the tortious liability subsystem of the Civil Code and then to the questions of the attribution of responsibility when the deterioration or damage thereof is caused by the influence of several factors..In the second part, attempt is made to present and interpret the most important issues that arise during the judicial pursuit of compensation for the restoration of the damage from the deterioration. These issues refer to the scope of the claims of the injured party for the new manifestations of the damage that appeared after the first trial for the tort has been conducted as well as the mediating factors for their judicial pursuit in the case new damages emerge through the operation of the res judicata, the statute of limitations and the settlement agreement.As an epitome, the main points from the preceding developments are listed.

Η παρούσα εργασία διαπραγματεύεται ορισμένα από τα ζητήματα που απασχολούν τη θεωρία και τη δικαστηριακή πρακτική και προκύπτουν κατά τη δικαστική επιδίωξη των απαιτήσεων του παθόντα για την αποκατάσταση των εκδηλώσεων της ζημίας από την επιδείνωση της υγείας του, οι οποίες ανέκυψαν μετά την εκδίκαση της αγωγής με την οποία ζητήθηκε αποζημίωση για τη ζημία από την αδικοπραξία. Αναφέρεται σε μια θεματική ενότητα που δεν έχει αναπτυχθεί συστηματικά στη θεωρία κατά την επεξεργασία του δικαίου της αποζημίωσης για τη βλάβη στην υγεία από αδικοπρακτική συμπεριφορά ενώ και η νομολογία, παρότι ιδιαίτερα πλούσια, κρίνεται συχνά στα υπό διαπραγμάτευση ζητήματα ασαφής και κυμαινόμενη. Πρόκειται κυρίως για μια ειδικότερη έκφανση της αποκατάστασης της ζημίας από βλάβη του σώματος και της υγείας που εντάσσεται μεν στη γενικότερη προβληματική της αποκατάστασης της «μέλλουσας ζημίας» από την αδικοπραξία χωρίς όμως οι δύο θεματικές να ταυτίζονται, αφού αφενός μπορεί να υπάρχουν μελλοντικές αλλά αναμενόμενες εκδηλώσεις της ζημίας χωρίς αυτές να αποδίδονται ιατρικά σε επιδείνωση της ήδη διαπιστωθείσας σωματικής βλάβης και αφετέρου η επιδείνωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα συνέργειας πολλών άλλων αυτοτελώς ζημιογόνων παραγόντων, που δρουν ανεξάρτητα από την αδικοπρακτική συμπεριφορά του υπαιτίου και οι οποίες επέτειναν μεταγενέστερα το μέγεθος των συνεπειών της αρχικής προσβολής στην υγεία του θύματος. Σε κάθε περίπτωση ζητούμενο παραμένει η αποκατάσταση των μεταγενέστερων ζημιογόνων συνεπειών οι οποίες είτε οφείλονται στην αρχική βλάβη όπως αυτή εξελίσσεται επί τα χείρω μέσα στο χρόνο, είτε οφείλονται σε απρόβλεπτο υποτροπιασμό της αρχικής ζημίας, είτε εμφανίζονται μεταγενέστερα και απρόβλεπτα σε άλλα τμήματα του πληγέντος αγαθού. Σε αυτές εντάσσονται εκείνες οι εκδηλώσεις της ζημίας των οποίων «πιθανολογείται μεν η εμφάνιση σε κάποιο χρονικό σημείο του μέλλοντος, πλην όμως είναι αβέβαιο και απρόβλεπτο εάν η πιθανολόγηση αυτή θα επαληθευθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση». Παρότι δεν αμφισβητείται ότι η αποκατάσταση της μέλλουσας ζημίας μπορεί να ζητηθεί υπό προϋποθέσεις και προκαταβολικά (ΑΚ 929 εδαφ.α΄,ΑΚ 298) και ότι σε αυτή περιλαμβάνεται εκτός από τη θετική και η αποθετική ζημία του ζημιωθέντα, στο μέτρο που η τελευταία αναμένεται «κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων» να προκύψει,εντούτοις όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από το ζημιογόνο γεγονός και προκύπτουν νέες ζημιογόνες συνέπειες στην υγεία του παθόντος, ανακύπτουν συχνά ιδιαίτερα δυσχερή για τον ενάγοντα αποδεικτικά ζητήματα που καθιστούν αμφίβολη την αποκατάσταση των νέων εκδηλώσεων της ζημίας. Μεθοδολογικά, η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη και το κάθε μέρος σε δύο επιμέρους ενότητες ενώ προτάσσεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του δικαίου της αποζημίωσης για βλάβες του σώματος και της υγείας. Στο πρώτο μέρος οι αναπτύξεις διατρέχουν συστηματικά τα κυριότερα ζητήματα που ανακύπτουν κατά τη θεμελίωση της ευθύνης του ζημιώσαντα για την αποκατάσταση της ζημίας από την επιδείνωση με ιδιαίτερη αναφορά στη δογματική της οριοθέτηση μέσα από τις κατευθυντήριες αρχές και προϋποθέσεις όπως προσδιορίζονται στο υποσύστημα αδικοπρακτικής ευθύνης του ΑΚ και ακολούθως στα ζητήματα της συναιτιότητας και του καταλογισμού της ευθύνης όταν η επιδείνωση ή η ζημία από αυτή προκαλείται από την επίδραση περισσοτέρων παραγόντων. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται η παρουσίαση και η ερμηνευτική προσέγγιση των σημαντικότερων στην πράξη ζητημάτων που ανακύπτουν κατά τη δικαστική επιδίωξη της αποζημίωσης για την αποκατάσταση της ζημίας από την επιδείνωση και αναφέρονται καταρχάς στο εύρος των απαιτήσεων του ζημιωθέντα για τις νέες εκδηλώσεις της ζημίας που ανεφάνησαν μετά την πρώτη δίκη για την αδικοπραξία καθώς και στους διακωλυτικούς παράγοντες για τη δικαστική τους επιδίωξη όπως οι τελευταίοι αναδεικνύονται μέσα από τη λειτουργία του δεδικασμένου, της παραγραφής και της συμβασης συμβιβασμού.Ως επίμετρο, παρατίθενται οι κυριότερες επισημάνσεις από τις αναπτύξεις που προηγήθηκαν από τις οποίες προκύπτει το συμπέρασμα ότι η αποζημίωση από την επιδείνωση αποτελεί πεδίο δοκιμασίας της δογματικής και νομολογιακής συνοχής του δικαίου της αδικοπραξίας για βλάβες του σώματος και της υγείας και εκτίθενται συνοπτικά οι προτεινόμενες στην εργασία θέσεις για την αντιμετώπιση των αναδειχθέντων ζητημάτων.