Η ιατρική στη Θράκη: από τον 18ο αιώνα μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: μια προσέγγιση μέσω στοιχείων του οπτικού πολιτισμού

Abstract

In the present dissertation the practice of medicine in the whole Thrace is recorded from the 18th to the middle 20th century. Precedes a brief introductory note with reference to prehistoric times. A concise count of the greatest Thracian medics of Istanbul and Thrace is made. Memories of their studies at European universities of the time are described, as well as their work and achievements. Their publications and their social action are reported. The scientists of every town and village who practiced medicine are listed. There are special chapters included for remarkable personalities and outstanding events. There are exceptional files used, mainly private and inaccessible to the research until today. The abundance of data presented justifies the purpose of the research.

Στην παρούσα διατριβή καταγράφηκε η άσκηση της ιατρικής στην ενιαία Θράκη από τον 18ο αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου. Έγινε αναφορά των σπουδαιότερων θρακών ιατρών της Κωνσταντινούπολης και της Θράκης: Ανατολικής, Δυτικής και Βόρειας. Σε κάθε θρακική πόλη και χωριό αναφέρθηκαν ενδελεχώς οι επιστήμονες, που άσκησαν την ιατρική. Για τους πλέον διακεκριμένους εξ’ αυτών, περιγράφηκε το ιατρικό και συγγραφικό τους έργο, η κοινωνική τους προσφορά και τα επιτεύγματά τους στους τομείς της επιστήμης, της τέχνης και της πολιτικής. Καταγράφηκαν λεπτομέρειες από τις σπουδές τους στα ευρωπαϊκά και εγχώρια πανεπιστήμια της εποχής. Οι καταγεγραμμένοι ιατροί υπήρξαν επιφανείς και ξεχώρισαν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους για τις ιατρικές πράξεις τους όπως και για τις δωρεές και ευεργεσίες τους. Ιδιαίτερα κεφάλαια υπάρχουν για εξαιρετικά γεγονότα και εξέχουσες προσωπικότητες μεταξύ των οποίων περιγράφονται και γυναίκες με ιδιαίτερη προσφορά, παρά τις δύσκολες κοινωνικές συνθήκες της εποχής για τη θέση της γυναίκας. Για την έρευνα και τον εντοπισμό όλων των στοιχείων αυτών, χρησιμοποιήθηκαν ιστορικά αρχεία, ιδιωτικά κυρίως, που μετά από την παραχώρηση των ιδιοκτητών τους αποτελούν πρωτότυπα και άγνωστα στοιχεία για την έρευνα μέχρι σήμερα. Σπάνια και μοναδικά τεκμήρια (αδημοσίευτα έγγραφα, φωτογραφίες, βιβλιάρια σπουδών, αναλυτικές βαθμολογίες, βεβαιώσεις) καταγράφηκαν και αναδείχθηκαν για πρώτη φορά. Από αυτά, σταχυολογήθηκαν διακόσιες μία (201) εικόνες, εκ των οποίων οι ογδόντα τέσσερις (84) είναι αδημοσίευτες και κάποιες μοναδικές στο είδος τους. Η πληθώρα των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν, μελετήθηκαν και παρουσιάσθηκαν στην παρούσα διατριβή, στο πλαίσιο της καταγραφής της ιστορίας της ιατρικής στη Θράκη, αποτελεί καινοτόμα προσφορά και δικαιώνει τον σκοπό της.