Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της συνδυαστικής εφαρμογής του Laser Alexandrite και ενζυμικής αποτρίχωσης σε γυναίκες με δασυτριχισμό προσώπου

Abstract

Background. Facial hirsutism has significant negative effect on the psychosocial well-being and quality of life of the afflicted patients. LASER hair removal is the treatment of choice in patients with hirsutism, offering balance between efficacy and safety in application. However, a) it cannot accomplish complete and persistent hair removal, especially in hormone-dependent areas, such as the face, b) it does not have significant effect on fine hairs, and c) it can induce the phenomenon of paradoxical hypertrichosis. The application of the proteolytic enzymes chymotrypsin and papain via iontophoresis has been shown to induce intense degenerative effects on the stem cells of the hair follicle, leading to loss of its regenerating power. This method is indicated for facial areas and has optimal results on vellus hairs. Subsequently, the combined application of the two hair removal methods is of scientific interest. However, to our knowledge, there are no previously reported data concerning the combined application of LASER hair removal and proteolytic enzymes or this combined application compared to LASER alone. Methods. In this randomized controlled clinical study, 59 adult Caucasian women with facial hirsutism were divided into two groups: group I (LASER+Enzymes, n=30), treated with combination of Alexandrite LASER 755nm and iontophoretic application of chymotrypsin and papain aqueous solutions, and group II (LASER, n=29), treated only with Alexandrite LASER 755nm. Participants were treated on their chin and received 10 LASER sessions at 45-day intervals, and a 2-month follow up after the 10th session. Evaluation of hair reduction was based on digital hair counts using a handheld dermatoscope. Treatment efficacy was based on the percentage change in the number of hairs from baseline to the 5th, 10th and follow up session. Furthermore, a comparative evaluation of the two intervention methods was conducted regarding a) the occurrence of paradoxical hypertrichosis, which was measured by recording the number of LASER pulses, b) the duration of the hair free interval (HFI) between sessions, c) the degree of hirsutism on the chin, based on the modified Ferriman-Gallwey scale and e) women's quality of life, which was measured using the Dermatology Life Quality Index (DLQI) and two subscales of the Short From Health Survey (SF-36); ‘social functioning’ and ‘mental health’. This study was approved by the research committee of the University of West Attica (98454-02/12/2020). Statistical analysis was performed using the statistical package SPSS vr 21.00 (IBM Corporation, Somers, NY, USA) and the statistical level of significance was set at p<0.05. Results. The combined application of Alexandrite LASER and proteolytic enzymes, compared to Alexandrite LASER alone, resulted in statistically higher a) decrease in the number of hairs, both from baseline to the 10th session (83.88%±10.63 vs 44.56%±23.52, p<0.005) and from baseline to follow up (80.28%±11.56 vs 25.68%±29.97, p<0.005), b) decrease in the number of LASER pulses from the 1st to the 10th session (-18.53%±16.31 vs 1.68%±9.61, p<0.005), showing the possibility to avoid paradoxical hypertrichosis and c) increase in HFI from the 1st to the 10th session (38.05%±24.47 vs 19.82%±12.42, p<0.005). After the 10th session, the combined application led to statistically lower degree of hirsutism on the chin, according to both the evaluator (p=0.014) and the participants (p=0.009). In both groups, there was significant improvement in DLQI scores (p<0.005), SF-36 social functioning scores (p<0.005) and SF-36 mental health scores (p<0.005) from baseline to after the 10th session. Conclusions. Alexandrite LASER combined with iontophoresis of chymotrypsin and papain provides a non-pharmacological hair removal technique with a potential to increase the efficacy of LASER, leading to enhanced benefit for women with facial hirsutism.

Εισαγωγή. Ο δασυτριχισμός προσώπου ασκεί μεγάλη αρνητική επίδραση στην ψυχολογία και την ποιότητα ζωής των γυναικών. Η χρήση LASER για αποτρίχωση είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος αισθητικής αντιμετώπισης, προσφέροντας ισορροπία μεταξύ αποτελεσματικότητας και ασφάλειας. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η μέθοδος LASER α) δεν προσφέρει μόνιμη και ολοκληρωτική απομάκρυνση της τριχοφυΐας, ειδικά σε ανατομικές περιοχές όπως το πρόσωπο και σε περιπτώσεις ορμονικών διαταραχών, β) δεν έχει σημαντικά αποτελέσματα σε χνοώδεις και ανοιχτόχρωμες τρίχες και γ) μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση παράδοξης τριχοφυΐας, δηλαδή ενεργοποίηση ανενεργών τριχοθυλάκων στα όρια της περιοχής υπό θεραπεία. Η εφαρμογή των πρωτεολυτικών ενζύμων χυμοθρυψίνη και παπαΐνη με ιοντοφόρηση για την αύξηση της δερματικής διαπερατότητας, προκαλεί έντονες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στα αναγεννητικά κύτταρα της τρίχας, οδηγώντας σε απώλεια της αναγεννητικής της ικανότητας. Η μέθοδος ενδείκνυται για την περιοχή του προσώπου, είναι ανεξάρτητη του χρώματος των τριχών και παρουσιάζει βέλτιστα αποτελέσματα σε χνοώδεις τρίχες. Συνεπώς, η συνδυαστική εφαρμογή LASER και των δύο πρωτεολυτικών ενζύμων παρουσιάζει ερευνητικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, στη βιβλιογραφία δεν αναφέρεται καμία μελέτη διερεύνησης της συνδυαστικής εφαρμογής LASER και ενζυμικής αποτρίχωσης, ούτε και διερεύνηση της αποτελεσματικότητας του συνδυασμού των δύο μεθόδων σε σύγκριση με τη μεμονωμένη χρήση LASER. Μέθοδοι. Στην παρούσα τυχαιοποιημένη κλινική έρευνα, 59 Καυκάσιες γυναίκες με δασυτριχισμό προσώπου χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην ομάδα Ι (LASER+Ένζυμα) εφαρμόστηκε συνδυασμός LASER Alexandrite 755nm και ιοντοφόρησης των πρωτεολυτικών ενζύμων χυμοθρυψίνη και παπαΐνη, ενώ στην ομάδα ΙΙ (LASER) χρησιμοποιήθηκε μόνο LASER Alexandrite 755nm. Πραγματοποιήθηκαν 10 συνεδρίες σε συγκεκριμένα μεσοδιαστήματα και αξιολόγηση 2 μήνες μετά την τελευταία συνεδρία. Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων αξιολογήθηκε βάσει της ποσοστιαίας μεταβολής του αριθμού των τριχών από την αρχική αξιολόγηση στην 5η, στη 10η συνεδρία και στη follow up αξιολόγηση, μέσω καταμέτρησης τριχών. Επίσης, πραγματοποιήθηκε συγκριτική αξιολόγηση των δυο μεθόδων παρέμβασης σε ό,τι αφορά α) στην εμφάνιση παράπλευρης τριχοφυΐας, η οποία μετρήθηκε μέσω καταγραφής του αριθμού των παλμών LASER, β) στη χρονική διάρκεια των μεσοδιαστημάτων μεταξύ των συνεδριών (HFI), γ) στον βαθμό δασυτριχισμού του πώγωνα, βάσει της τροποποιημένης κλίμακας Ferriman-Gallwey και δ) στην ποιότητα ζωής των γυναικών, μέσω του Dermatology Life Quality Index (DLQI) και των υποκλιμάκων «κοινωνική λειτουργικότητα» και «ψυχική υγεία» της κλίμακας Short From Health Survey (SF-36). Η έρευνα εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ηθικής & Δεοντολογίας της Έρευνας (Ε.Η.Δ.Ε.) του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (98454-02/12/2020). Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με χρήση του SPSS v. 21.00 (IBM Corporation, Somers, NY, USA) και το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0.05. Αποτελέσματα. Η συνδυαστική εφαρμογή LASER Alexandrite και ενζυμικής αποτρίχωσης οδήγησε, σε σύγκριση με τη μεμονωμένη χρήση LASER, σε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη: α) μείωση του αριθμού των επανεκφυόμενων τριχών τόσο από την αρχική αξιολόγηση στη 10η συνεδρία (83.88%±10.63 vs 44.56%±23.52, p<0.005) όσο και από την αρχική στη follow up αξιολόγηση (80.28%±11.56 vs 25.68%±29.97, p<0.005), β) μείωση του αριθμού των παλμών LASER από την 1η στη 10η συνεδρία (-18.53%±16.31 vs 1.68%±9.61, p<0.005), καταδεικνύοντας δυνατότητα περιορισμού του φαινομένου παράδοξης τριχοφυΐας, γ) αύξηση των διαστημάτων που η περιοχή υπό θεραπεία παρέμενε ελεύθερη τριχοφυΐας, από την 1η στη 10η συνεδρία (38.05%±24.47 vs 19.82%±12.42, p<0.005), καθώς και δ) σε στατιστικά σημαντικά χαμηλότερο βαθμό δασυτριχισμού, στο τέλος της παρέμβασης, τόσο σύμφωνα με τον ερευνητή (p=0.014) όσο και με τις ίδιες τις συμμετέχουσες (p=0.009). Και οι δύο παρεμβάσεις οδήγησαν σε στατιστικά σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών από την αρχή στο τέλος της παρέμβασης σύμφωνα με το DLQI score (p<0.005), το SF-36 score κοινωνικής λειτουργικότητας (p<0.005) και το SF-36 score ψυχικής υγείας (p<0.005). Συμπεράσματα. Η συνδυαστική εφαρμογή LASER και των πρωτεολυτικών ενζύμων χυμοθρυψίνη και παπαΐνη αύξησε την αποτελεσματικότητα της μεμονωμένης χρήσης LASER, αποτελώντας μια μη-φαρμακευτική μέθοδο με ενδιαφέρουσες δυνατότητες για κλινική εφαρμογή, καθώς και για μελλοντική εξέλιξη.