Η ανάπτυξη λειτουργικών μοντέλων της διαχείρισης της γνώσης στον δημόσιο τομέα

Abstract

The object of this study is the management of knowledge in the public sector and the development of operational models. The main objective of the research is to highlight and investigate the special role of knowledge management in the Greek public sector. Also, to capture the preferences of civil servants regarding knowledge management practices such as organizational excellence, organizational culture and behavior, organizational innovation and organizational learning. At the same time, the purpose of the thesis is the connection and relationship of knowledge management with determining factors that help the organizational development of public services. The goals of the thesis are the emergence of functional models that connect knowledge management with organizational culture-behavior, organizational learning, organizational innovation.This thesis advances scientific knowledge for knowledge management by developing a knowledge base for knowledge management, organizational learning, organizational innovation, organizational excellence. The theoretical part includes an in-depth study of the international literature on the subjects of knowledge management in organizations and especially in those that are in the public sector. At the same time, the thesis research contributes to covering the existing gap in the field of knowledge management in the Greek public sector and in its development practices with the corresponding application of functional models.To approach the research problem, three research questions, research hypotheses as well as the design and development of empirical research were formulated. More specifically, in the context of the quantitative approach, a questionnaire was developed in which 1023 civil servants participated. Then 12 interviews were conducted, in relation to the operational models that emerged from the quantitative research, in which public sector executives participated. From the analysis of the findings, five functional models for knowledge management were formed which can have direct practical application in the public sector as well as in other organizations, utilizing fundamental theoretical approaches of the field. The research shows that there is no clear and holistic approach between knowledge management and factors that help in its development and successful application in public sector services.The results of the research can be used by the official and political leadership regarding how to promote knowledge management in public services and especially in the human resources of these services. The functional models that emerged from this thesis enable political and service leadership to promote knowledge management in the public sector as it will significantly help not to lose the important knowledge and experiences possessed by human resources. A key element is the development of educational programs by the leadership to understand the importance and value of knowledge management. Also the promotion of practices for the importance of finding, storing and disseminating knowledge in all public organizations and the employees in them with significant advantages. The present study clearly and comprehensively establishes the knowledge management as an innovative strategy in public sector organizations, both theoretically and research-wise, and fully answers the purpose, objectives and research questions raised from the beginning. It also contributes significantly to the scientific dialogue on the management of knowledge, organizational innovation, learning, excellence as well as the interaction of service behavior, colleagues and personal behavior with the previous factors as determining factors in the development of public organizations and employees.

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η διαχείριση της γνώσης στον δημόσιο τομέα και η ανάπτυξη λειτουργικών μοντέλων. Ο βασικός στόχος της έρευνας είναι να αναδείξει και να διερευνήσει τον ιδιαίτερο ρόλο της διαχείρισης γνώσης στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Επίσης, να καταγράψει τις προτιμήσεις των δημοσίων υπαλλήλων αναφορικά με τις πρακτικές διαχείρισης της γνώσης όπως την οργανωσιακή αριστεία, την οργανωσιακή κουλτούρα και συμπεριφορά, την οργανωσιακή καινοτομία και την οργανωσιακή μάθηση. Παράλληλα σκοπός της διατριβής είναι η σύνδεση και η σχέση της διαχείρισης της γνώσης με προσδιοριστικούς παράγοντες οι οποίες βοηθούν την οργανωσιακή ανάπτυξη των δημοσίων υπηρεσιών. Στόχοι της διατριβής είναι η ανάδειξη λειτουργικών μοντέλων τα οποία συνδέουν την διαχείριση της γνώσης με την οργανωσιακή κουλτούρα-συμπεριφορά, την οργανωσιακή μάθηση, την οργανωσιακή καινοτομία.Η παρούσα διατριβή προάγει την επιστημονική γνώση για την διαχείριση της γνώσης αναπτύσσοντας μία γνωστική βάση για την διαχείριση της γνώσης, την οργανωσιακή μάθηση, την οργανωσιακή καινοτομία, την οργανωσιακή αριστεία. Το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει σε βάθος μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας στα αντικείμενα της διαχείρισης της γνώσης στους οργανισμούς και ειδικότερα σε αυτούς οι οποίοι είναι στον δημόσιο τομέα. Παράλληλα η έρευνα της διατριβής συμβάλλει στην κάλυψη του υπάρχοντος κενού στο πεδίο της διαχείρισης της γνώσης στον ελληνικό δημόσιο τομέα και στις πρακτικές ανάπτυξης της με την αντίστοιχη εφαρμογή των λειτουργικών μοντέλων.Για την προσέγγιση του ερευνητικού προβλήματος διατυπώθηκαν τρία ερευνητικά ερωτήματα, ερευνητικές υποθέσεις καθώς και ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη εμπειρικής έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της ποσοτικής προσέγγισης, αναπτύχθηκε ερωτηματολόγιο στο οποίο συμμετείχαν 1023 δημόσιοι υπάλληλοι. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν 12 συνεντεύξεις, σε σχέση με τα λειτουργικά μοντέλα τα οποία προέκυψαν από την ποσοτική έρευνα, στις οποίες συμμετείχαν στελέχη του δημοσίου τομέα. Aπό την ανάλυση των ευρημάτων διαμορφώθηκαν πέντε λειτουργικά μοντέλα για την διαχείριση της γνώσης τα οποία μπορούν να έχουν άμεση πρακτική εφαρμογή στον δημόσιο τομέα αλλά και σε άλλους οργανισμούς, αξιοποιώντας θεμελιώδεις θεωρητικές προσεγγίσεις του πεδίου. Η έρευνα αποτυπώνει ότι δεν υπάρχει σαφή και ολιστική προσέγγιση μεταξύ της διαχείρισης της γνώσης με παράγοντες οι οποίοι βοηθούν στην ανάπτυξή και επιτυχή εφαρμογή της στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα.Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν από την υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία σχετικά με τον τρόπο προώθησης της διαχείρισης της γνώσης στις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και ειδικότερα στο ανθρώπινο δυναμικό αυτών των υπηρεσιών. Τα λειτουργικά μοντέλα τα οποία προέκυψαν από την παρούσα διατριβή δίνουν τη δυνατότητα στην πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία να προωθήσουν την διαχείριση της γνώσης στον δημόσιο τομέα καθώς θα βοηθήσει σημαντικά να μην απωλεσθούν οι σημαντικές γνώσεις και εμπειρίες τις οποίες κατέχει το ανθρώπινο δυναμικό. Βασικό στοιχείο αποτελεί η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων από την ηγεσία για την κατανόηση της σημασίας και αξίας της διαχείρισης της γνώσης. Επίσης την προώθηση της πρακτικών για την σημασία εύρεσης, αποθήκευσης και διάχυσης της γνώσης στο σύνολο των δημόσιων οργανισμών και των εργαζομένων σε αυτούς με σημαντικά πλεονεκτήματα. Η παρούσα μελέτη θεμελιώνει με σαφήνεια και πληρότητα τόσο θεωρητικά όσο και ερευνητικά την διαχείριση της γνώσης ως καινοτόμα στρατηγική στους οργανισμούς του δημόσιου τομέα και απαντά με πληρότητα στον σκοπό, στους στόχους και στα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν εξ αρχής. Επίσης συμβάλλει σημαντικά στον επιστημονικό διάλογο για την διαχείριση της γνώσης, της οργανωσιακής καινοτομίας, μάθησης, αριστείας καθώς και τον αλληλεπίδραση της συμπεριφοράς υπηρεσίας, συναδέρφων και προσωπικής συμπεριφοράς με τους προηγούμενους παράγοντες ως καθοριστικούς παράγοντες στην ανάπτυξη των δημόσιων οργανισμών και των εργαζομένων.