Λογιστικές πολιτικές και χειραγώγηση κερδών υπό το πρίσμα των IAS-IFRS στην περίπτωση των επιχειρήσεων υπό διαδικασία εξαγοράς

Abstract

The present dissertation aims to investigate the earnings management strategies that firms adopt under the conditions of acquisition. Moreover, the study pays particular attention to the IAS-IFRS that allows managers to exercise discretion in financial reporting. At first, the research estimates the level of earnings management for the year preceding the acquisition announcement. Subsequently, the analysis investigates whether the level of earnings management can affect the process of mergers or acquisitions and the odds of completion failure. In addition, the dissertation focuses on accrual and real earnings management policies. Also, the research examines whether the level of information asymmetry can influence the relationship between the quality of accounting information and the process of a merger or acquisition. The sample comprises 1273 listed European target firms operating in commercial and industrial sectors. The part of the study related to IAS-IFRS indicates that the accounting standards, under specific circumstances, allow earnings management through the flexibility in measuring fair value, the recognition of impairment of assets, the recognition of provisions, the methods of depreciations, the capitalization of expenses, the recognition timing of revenue and the classification of financial instruments. The empirical part indicates that, in cases of acquisition of the cash payment method, the target firms present a high level of income-decreasing accrual earnings management. On the contrary, target firms of stock-swap transactions attempt to inflate their earnings using accounting policies. However, the results have not reported systematic earnings management behaviour through real earnings management practices. The findings show a positive correlation between the acquisition duration and earnings management level through discretionary accruals, production cost and sales. Moreover, the target firms that finally could not be acquired present a higher level of earnings management than those that were finally acquired. Also, the findings show a strong positive association between earnings management and the odds of completion failure, regardless of the manipulation method. As regards the level of information asymmetry, the results do not support that information asymmetry influences the relation between earnings management and the process or the conclusion of a merger or acquisition. To summarize, this research suggests that the acquirers can observe low-quality accounting information, demanding more time for scrutiny and renegotiations or deciding to withdraw their offer. Also, the less detectable methods and the high level of information asymmetry are presented, unable to mitigate the effects of the phenomenon.

Η παρούσα διατριβή έχει σκοπό να διερευνήσει τις στρατηγικές διαχείρισης κερδών που υιοθετούν επιχειρήσεις που βρίσκονται υπό συνθήκες εξαγοράς. Επιπλέον, αποδίδεται ειδική βαρύτητα στα σημεία των Δ.Λ.Π-Δ.Π.Χ.Α. (IAS-IFRS) που επιτρέπουν στις διοικήσεις να ασκούν την κρίση τους στη διαδικασία σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Ουσιαστικά εκτιμάται το επίπεδο διαχείρισης κερδών κατά την χρήση που προηγείται της ανακοίνωσής μιας εξαγοράς και στη συνέχεια διερευνάται αν το επίπεδο διαχείρισης κερδών επηρεάζει τον χρόνο ολοκλήρωσης των συναλλαγών και την πιθανότητα αποτυχίας ολοκλήρωσης τους. Η διατριβή επικεντρώνεται σε μεθόδους διαχείρισης κερδών μέσω δεδουλευμένων και μέσω πραγματικών δραστηριοτήτων. Επίσης, εξετάζει κατά πόσο η συσχέτιση της ποιότητας της λογιστικής πληροφόρησης με την εξέλιξη και έκβαση μιας εξαγοράς επηρεάζεται από το βαθμό ασύμμετρης πληροφόρησής που προέρχεται από τα χαρακτηριστικά των εξαγορών. Το δείγμα της διατριβής αποτελείται από 1273 εισηγμένες ευρωπαϊκές εταιρείες-στόχους που δραστηριοποιούνται σε εμπορικούς και βιομηχανικούς κλάδους. Από την μελέτη των IAS-IFRS υποδεικνύεται ότι τα λογιστικά πρότυπα εμπεριέχουν σημεία που επιτρέπουν την διαχείριση κερδών, τα οποία σχετίζονται με την ευελιξία που παρέχεται από την επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία, την αναγνώριση εξόδων απομείωσης, τον σχηματισμό προβλέψεων, τις μεθόδους αποσβέσεων, την κεφαλαιοποίηση εξόδων, τον χρόνο αναγνώρισης εσόδων και την κατάταξη των χρηματοοικονομικών μέσων. Τα αποτελέσματα του εμπειρικού μέρους έδειξαν ότι οι επιχειρήσεις-στόχοι που συμμετέχουν σε εξαγορές με μετρητά παρουσιάζουν ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο διαχείρισης κερδών μέσω δεδουλευμένων με σκοπό την μείωση των κερδών. Αντιθέτως, σε περιπτώσεις ανταλλαγής μετοχών παρατηρείται η χρήση λογιστικών πολιτικών για αύξηση κερδών. Τα αποτελέσματα δεν παρουσιάζουν συστηματική διαχείριση κερδών μέσω παρεμβάσεων στις πραγματικές δραστηριότητες. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ποιότητα της λογιστικής πληροφόρησης είναι χαμηλότερη σε περιπτώσεις υψηλής ασύμμετρης πληροφόρησης. Τα ευρήματα υποδεικνύουν θετική συσχέτιση του χρόνου ολοκλήρωσης εξαγορών με το επιπέδου διαχείρισης κερδών μέσω δεδουλευμένων και μέσω παρεμβάσεων στο κόστος παραγωγής και στα έσοδα. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι σε επιχειρήσεις που τελικά δεν εξαγοράστηκαν παρουσιάζεται υψηλότερο επίπεδο διαχείρισης κερδών, σε σχέση με αυτές που τελικά εξαγοράστηκαν. Τα αποτελέσματα έδειξαν ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου διαχείρισης κερδών και της πιθανότητας αποτυχίας ολοκλήρωσής εξαγορών ή συγχωνεύσεων, ανεξαρτήτως της μεθόδου χειραγώγησης που ακολουθείται. Σε ότι αφορά το επίπεδο ασύμμετρης πληροφόρησης παρατηρήθηκε ότι δεν επηρεάζει την σχέση της ποιότητας της λογιστικής πληροφόρησής με την εξέλιξη και έκβαση των εξαγορών. Συμπερασματικά, τα ευρήματα της διατριβής υποδεικνύουν ότι η χαμηλή ποιότητα λογιστικής πληροφόρησης γίνεται αντιληπτή από τις εξαγοράστριες εταιρείες, οι οποίες είτε απαιτούν περισσότερο χρόνο για ελέγχους και επαναδιαπραγματεύσεις, είτε αποσύρονται από την συμφωνία. Επιπλέον, οι λιγότερο ανιχνεύσιμες μέθοδοι αλλά και το επίπεδο ασύμμετρης πληροφόρησης φαίνεται να μην μετριάζουν το φαινόμενο.