Effects of the administration of phenolic compounds of olives on anthropometric and metabolic indices in women with overweight and obesity

Abstract

Hydroxytyrosol (HT) is one of the main phenols found in table olives and extra virgin olive oil. Available studies support its multiple properties which are mainly due to the reduction of oxidative stress that HT exerts in many levels. In particular, its antioxidant action has been studied in myocytes, hepatocytes, pancreatic cells, adipocytes and in animal studies, in which it has been shown that HT reduces liver steatosis, increases lipolysis, improves glucose homeostasis and lipid profile by altering gut microbiota, reducing oxidative stress and several inflammation markers in several studies. In human studies, HT has been related to improvement of lipid profile and reduction of lipoprotein oxidation, enhanced insulin sensitivity, and due to an inhibition of amyloid aggregation, its effects are also studied in neurodegenerative diseases. Most available studies have used large doses of HT and for limited time intervals. In the present study we administered for the first time HT for 24 weeks in women with overweight and obesity, in combination with dietetic consultation and physical exercise. The aim was to investigate the potential effect of HT in improving the body composition status, glucose, insulin, lipid profile, several cardiovascular risk markers and the perception of satiety and hunger. The study was double- blinded and randomized in a 2:1 ratio with two groups in the intervention group, receiving 15mg if baseline fat mass percentage was equal to or higher than 40% or 5 mg of HT if baseline fat mass percentage was below 40%, and the placebo group. All participants received HT or placebo in the form of capsules. Statistical analysis between the intervention group and placebo was performed only for participants with adequate compliance and did not reveal statistically significant differences between the intervention and the placebo group in the measured parameters, while paired analyses showed some significant effects of the high dose of HT (15mg) versus placebo on anthropometric measurements at 4 weeks of the intervention, which were not maintained throughout the continuation of the study though. The intervention was well-tolerated without adverse events during the study.

Η υδροξυτυροσόλη (ΥΤ) αποτελεί μια από τις σημαντικότερες φαινόλες που ανευρίσκονται στις εδώδιμες ελιές και στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Οι διαθέσιμες μελέτες εξαίρουν τις πλειοτροπικές δράσεις της οι οποίες ασκούνται μέσω της μείωσης του οξειδωτικού stress σε πολλαπλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, η αντιοξειδωτική της δράση έχει μελετηθεί σε πειραματικές μελέτες σε κυτταρικό επίπεδο, στα μυοκύτταρα, τα ηπατοκύτταρα, τα παγκρεατικά κύτταρα, τα αδιποκύτταρα αλλά και σε πειραματόζωα, όπου αναδεικνύεται η ικανότητα της υδροξυτυροσόλης να μειώνει τη λιπώδη διήθηση του ήπατος, να ευοδώνει τη λιπόλυση, να βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ και την ομοιόσταση της γλυκόζης, τροποποιώντας το εντερικό μικροβίωμα, βελτιώνοντας το οξειδωτικό stress και αρκετούς δείκτες φλεγμονής σε αρκετές μελέτες. Στους ανθρώπους έχει συσχετιστεί με βελτίωση στο λιπιδαιμικό προφίλ και την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών, στην ινσουλινοευαισθησία και λόγω της δράσης της κατά της συσσώρευσης αμυλοειδούς, η δράση της μελετάται επίσης και σε νευροεκφυλιστικές νόσους. Οι διαθέσιμες μελέτες χρησιμοποιούν κυρίως υψηλές δόσεις ΥΤ και για σύντομο χρονικό διάστημα. Στην παρούσα μελέτη χορηγήθηκε για πρώτη φορά για 24 εβδομάδες ΥΤ σε γυναίκες με υπερβαρότητα και παχυσαρκία σε συνδυασμό με διαιτητική παρακολούθηση και σύσταση για άσκηση, με στόχο τη διερεύνηση της πιθανής επίδρασης της ΥΤ στη βελτιστοποίηση της σύστασης του σώματος, ενώ παράλληλα μελετήθηκαν οι μεταβολές στη γλυκόζη, την ινσουλίνη, το λιπιδαιμικό προφίλ και άλλους δείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου, και τέλος, η αντίληψη κορεσμού και πείνας. Η μελέτη ήταν διπλά τυφλή και τυχαιοποιημένη, με 2 ομάδες στην ομάδα παρέμβασης, στην οποία χορηγήθηκαν 15mg ΥΤ με τη μορφή καψουλών στις ασθενείς με αρχικά υψηλό ποσοστό σωματικού λίπους (>40%) και 5mg ΥΤ στις ασθενείς με χαμηλότερο, αν και υψηλό ποσοστό σωματικού λίπους (<40%), και η σύγκριση έγινε με την ομάδα που έλαβε αδρανή ουσία. Η στατιστική ανάλυση μεταξύ των ομάδων παρέμβασης και placebo έγινε μόνο στις συμμετέχουσες με επαρκή συμμόρφωση και δεν ανέδειξε στατιστικά σημαντικές διαφορές στις μελετώμενες παραμέτρους μεταξύ των ομάδων παρέμβασης και placebo, ενώ η μεταξύ των υποομάδων ανάλυση έδειξε στατιστικά σημαντική υπεροχή της ομάδας που έλαβε υψηλή δόση ΥΤ (15mg) έναντι placebo ως προς την απώλεια βάρους και σπλαγχνικού λίπους στις 4 εβδομάδες της παρέμβασης, η οποία ωστόσο δεν παρατηρήθηκε στη συνέχεια της μελέτης. Η μελέτη ήταν καλώς ανεκτή χωρίς παρατηρούμενες ανεπιθύμητες επιδράσεις σε όλο το χρονικό διάστημα της μελέτης.