Μετανάστευση, υποκειμενικότητα και παραγωγή του αστικού χώρου: Αφρικανοί μετανάστες στο αθηναϊκό τοπίο (1989-)

Abstract

This dissertation attempts to trace and articulate the historicizing interrelations between, on the one hand, the production and governmentality of transnational migration in the Euro-Mediterranean area, particularly in Greece, and, on the other, the production and governance of the black immigrant subjectification process in the daily life of the city of Athens. By historicizing both the institutional “from the above” political governance of transnational migration and the grassroots production of black immigrant subjectivity in the space of politics of everyday life; moreover, this study makes an attempt to emphasize the racialization practices on the black immigrant subject as well as the procedures of crossing the ethno-racial socio-spatial and cultural-political areas of the daily life of migrant black women and men.Starting from the critical analysis of discourses and discursive areas that articulate the institutional and non-institutional governmentality of global migration in EU and Greece, and then proceeding to emphasize and focus on the multiplicity and multi-locality of the black immigrant subjectification practices in transnational situations, the survey is completed by analysing the biographical interviews of men and women migrants from Sierra Leone. In their migration journey and routes, in the years of living in Greece, in their experience in the city of Athens through the years of the socio-economic crisis, in their plans and dreams for the future, the migrant women and men from Sierra Leone situate and relocate their subjectivity between memory, experience and fantasy. These relocations bring to the fore both the procedures of racialization of black migrant subjectivity and the activation of “other” subjectivities that disrupt the “closed” ethno-racial categorizations and emphasize the potentials for an “open”, always in progress, emancipatory inter-subjectivity.

Στην παρούσα διατριβή διερευνώνται οι ιστορικοποιημένες διασυνδέσεις της παραγωγής και της κυβερνητικότητας της διαεθνικής μετανάστευσης στον ευρωμεσογειακό χώρο και την Ελλάδα με την παραγωγή και τη διαπραγμάτευση της μεταναστευτικής υποκειμενοποίησης των μεταναστών και μεταναστριών μαύρου χρώματος στην καθημερινότητα της πόλης της Αθήνας. Με την ιστορικοποίηση τόσο της «από τα πάνω» θεσμικής πολιτικής διαχείρισης της διαεθνικής μετανάστευσης όσο και της «από τα κάτω» παραγωγής της μαύρης μεταναστευτικής υποκειμενικότητας στο πεδίο του πολιτικού της καθημερινής ζωής, η διερεύνηση επιχειρεί να αναδείξει τις πρακτικές φυλετικοποίησης του μαύρου μεταναστευτικού υποκειμένου αλλά και τις διαδικασίες διάσχισης των εθνοφυλετικών «συνόρων» και παραγωγής υποκειμενικοτήτων στα πολυτοπικά κοινωνικοχωρικά και πολιτικοπολιτισμικά πεδία της καθημερινότητας των μεταναστών και μεταναστριών μαύρου χρώματος.Ξεκινώντας από την κριτική ανάλυση των λόγων και των λογοθετικών πεδίων που συναρθρώνουν την επίσημη και τη μη επίσημη κυβερνητικότητα της παγκόσμιας μετανάστευσης, στην Ε.Ε και την Ελλάδα, και περνώντας στην ανάδειξη της πολλαπλότητας και της πολυτοπικότητας των διαδικασιών υποκειμενοποίησης των μεταναστών και μεταναστριών μαύρου χρώματος σε συνθήκες διαεθνικότητας, η έρευνα ολοκληρώνεται με την ανάλυση των βιογραφικών συνεντεύξεων των μεταναστών και μεταναστριών από την Σιέρα Λεόνε. Στο μεταναστευτικό τους ταξίδι, στα χρόνια ζωής στην Ελλάδα, στο βίωμα τους στην πόλη της Αθήνας της κρίσης και στα μελλοντικά τους σχέδια, οι μετανάστες και οι μετανάστριες από την Σιέρα Λεόνε επανατοποθετούν την υποκειμενικότητά τους μεταξύ μνήμης, εμπειρίας και φαντασίας, αναδεικνύοντας τις διαδικασίες φυλετικοποίησης της μαύρης μεταναστευτικής υποκειμενικότητας αλλά και της ενεργοποίησης «άλλων» υποκειμενικοτήτων που διαταράσσουν τις συνοριοποιήσεις και τις «κλειστές» εθνοφυλετικές κατηγοριοποιήσεις και φέρνουν στο προσκήνιο τις δυνητικότητες για μια «ανοιχτή», δυναμική και χειραφετητική (δι)υποκειμενικότητα.