Η αποτελεσματικότητα και τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων αγροτικού τουρισμού: η περίπτωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Abstract

These days, small rural tourism enterprises, and constitute some of the primary service providers in rural areas, can operate within a larger spectrum of business conditions and worldwide competition due to the evolution of technology. To adjust to the current terms of trade and rivalry their focus lies in offering a diversified product, that is, an elaborate combination of hospitality and other services and activities such as catering, leisure activities, and more. Diversification is recognized as a key strategy for an increasing number of enterprises in order to improve their performance. While a significant body of literature has explored the drivers affecting the adoption of diversification activities, so far little attention has been given to the impact of such adoption on efficiency of rural tourism enterprises. To investigate the efficiency score and whether offering diversification of a product impacts the efficiency in rural tourism enterprises, research got carried out in 151 corresponding enterprises throughout the Central Macedonia region. With the standard criterion in mind being the variety of the activities offered, the businesses got classified as enterprises of either simple activity or complex activity. Additionally, enterprises' age and size, operating days, the adaptation of technology and their symbiotic relationship with agriculture were investigated as characteristics that affect efficiency score. The data were collected through a specially constructed questionnaire along with field research, while, regarding data analysis, the non-parametric DEA method was adopted, in combination with Bootstrap DEA and Bootstrap Truncated Regression. The data showed that rural tourism establishments studied within the designated area share a low degree of efficiency and that the diversity of activities offered enhances the enterprises' revenues but also accounts for lowering their efficiency score. As well as the increasing number of operating days affects the low efficiency score. On the contrary, the adaptation to technology (website) enhances the efficiency score while the symbiotic relationship between tourism and agriculture, the age and the size of the enterprises have no effect in efficiency score.Improving the efficiency score of rural tourism establishments is achievable through adjusting the input of enterprises (Capital & Labor) to market conditions and acquiring better management skills. The State can aid this attempt by providing incentives for adopting new information and communication technology, encouraging the education and training of entrepreneurs, and developing synergies between enterprises.

Σήμερα οι πολύ μικρές επιχειρήσεις αγροτικού τουρισμού, οι οποίες είναι κυρίως οικογενειακής μορφής και αποτελούν τους βασικούς παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας στις αγροτικές περιοχές, λόγω της τεχνολογίας μπορούν και λειτουργούν στο πλαίσιο της ευρύτερης αγοράς και του ανταγωνισμού. Προκειμένου να προσαρμοστούν στις συνθήκες της αγοράς και του ανταγωνισμού στρέφονται στη προσφορά ενός διαφοροποιημένου προϊόντος, με την έννοια του σύνθετου προϊόντος όπου εκτός από τη φιλοξενία συνδυάζουν και την παροχή άλλων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων όπως εστίαση, δραστηριότητες αναψυχής κλπ. Η διαφοροποίηση καθίσταται βασική στρατηγική για έναν αυξανόμενο αριθμό επιχειρήσεων, προκειμένου να βελτιώσουν την απόδοσή τους. Σημαντικός όγκος βιβλιογραφίας έχει διερευνήσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την υιοθέτηση δραστηριοτήτων διαφοροποίησης, ωστόσο, μέχρι στιγμής ελάχιστη προσοχή έχει δοθεί στον αντίκτυπο αυτής της υιοθέτησης στο βαθμό αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων αγροτικού τουρισμού.Προκειμένου να διερευνηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων αγροτικού τουρισμού, και εάν η διαφοροποίηση του προϊόντος επιδρά στο βαθμό αποτελεσματικότητάς τους, πραγματοποιήθηκε έρευνα πεδίου σε 151 αντίστοιχες επιχειρήσεις της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Με κριτήριο την ποικιλία των δραστηριοτήτων οι επιχειρήσεις διακρίθηκαν σε απλής και σύνθετης δραστηριότητας. Παράλληλα διερευνήθηκε εάν η ηλικία των επιχειρήσεων, το μέγεθός τους (αριθμός δωματίων), οι ημέρες λειτουργίας τους, η προσαρμογή τους στην τεχνολογία και η συμβιωτική σχέση τους με τη γεωργία αποτελούν χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που επιδρούν στο βαθμό αποτελεσματικότητάς τους. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με τη χρήση ειδικού ερωτηματολογίου και επιτόπια έρευνα ενώ για την ανάλυση των δεδομένων υιοθετήθηκε η μη παραμετρική μέθοδος DEA σε συνδυασμό με την Bootstrap DEA και την Bootstrap Truncated Regression. Διαπιστώθηκε ότι οι επιχειρήσεις αγροτικού τουρισμού της περιοχής που μελετήθηκε παρουσιάζουν χαμηλό βαθμό αποτελεσματικότητας και η ποικιλία των δραστηριοτήτων αν και ενισχύει τα έσοδα των επιχειρήσεων επιδρά θετικά στο χαμηλό βαθμό αποτελεσματικότητάς τους όπως και ο αυξημένος αριθμός ημερών λειτουργίας. Αντίθετα η προσαρμογή στην τεχνολογία (ιστοσελίδα), ενισχύει το βαθμό αποτελεσματικότητας ενώ η συμβιωτική σχέση τουρισμού και γεωργίας, η ηλικία και το μέγεθος των επιχειρήσεων δεν επιδρούν. Η βελτίωση του βαθμού αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων αγροτικού τουρισμού μπορεί να επιτευχθεί με την προσαρμογή των εισροών των επιχειρήσεων (Κεφάλαιο & Εργασία) στις συνθήκες της αγοράς και την απόκτηση ικανοτήτων καλύτερης διαχείρισής τους. Η Πολιτεία μπορεί να σταθεί αρωγός μιας τέτοιας προσπάθειας δίνοντας κίνητρα για την υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας της πληροφορίας και της επικοινωνίας από τις επιχειρήσεις, την εκπαίδευση και επιμόρφωση των επιχειρηματιών όπως και την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των επιχειρήσεων.