The challenge of knowledge management in small and medium enterprises (SMEs): subjective, social and political dimensions

Abstract

This study explores how and to what extent do subjective, social and political dimensions of the organisation condition perceptions and implementation of knowledge management (KM) in SMEs. The literature review showed that KM in SMEs has not been recognised as a priority in their agendas and in most cases, they practise informal KM. That is, without labelling it as KM and without initiatives such as strategies, policies, action plans, and projects guided by the relevant concepts and the specific terminology. The study found that KM is practised rather incidentally and informally as separate parts of IT tools and activities contributing to the organisational operation. How these organisations manage their knowledge depends mainly on the owner-director and their personal point of view (mental models and the quality of practical wisdom) in relation to other social, political and contextual factors. The heterogeneity of SMEs, in terms of ownership (family and non-family business), size, sector, knowledge-intensive and labour-intensive, informs how the actors understand and practise KM in organisations. Recently, a new prospect of KM has opened with the recognition of KM and the inclusion of organisational knowledge in the revised version ISO 9001:2015 ‘Quality Management Systems-Requirements’ (ISO, 2015). However, hitherto this change in the standard has passed almost unnoticed by most organisations, and therefore it is still unknown how that will inform the practice of KM henceforth.

Αυτή η μελέτη διερευνά με ποιο τρόπο και σε τι βαθμό οι υποκειμενικές, κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις του οργανισμού καθορίζουν τις αντιλήψεις και την εφαρμογή της διαχείρισης γνώσης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η επισκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε ότι η ΔΓ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχει αναγνωριστεί ως προτεραιότητα στην ατζέντα τους και στις περισσότερες περιπτώσεις, εφαρμόζουν άτυπα τη ΔΓ. Δηλαδή, χωρίς να το κατονομάζουν ως ΔΓ και χωρίς πρωτοβουλίες όπως στρατηγικές, πολιτικές και σχέδια δράσης καθοδηγούμενα από τις σχετικές έννοιες και την ειδική ορολογία. Στο πλαίσιο της μελέτης διαπιστώθηκε ότι η ΔΓ εφαρμόζεται ως επί το πλείστον περιστασιακά και ανεπίσημα σαν ξεχωριστά κομμάτια των εργαλείων της Τεχνολογίας των Πληροφοριών και των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην οργανωσιακή λειτουργία. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται την γνώση τους αυτοί οι οργανισμοί εξαρτάται κυρίως από τον Ιδιοκτήτη-Διευθυντή και την προσωπική του τοποθέτηση (νοητικά μοντέλα και ποιότητα της πρακτικής σοφίας-φρόνησης) σε σχέση με άλλους κοινωνικούς, πολιτικούς και συγκυριακούς παράγοντες. Η ετερογένεια των ΜΜΕ, όσον αφορά την ιδιοκτησία (οικογενειακή και μη-οικογενειακή επιχείρηση), το μέγεθος, τον τομέα, βασιζόμενες στην ένταση της γνώσης και βασιζόμενες στην ένταση του εργατικού δυναμικού, δικαιολογεί τον τρόπο που οι εμπλεκόμενοι κατανοούν και εφαρμόζουν τη ΔΓ στους οργανισμούς. Πρόσφατα, μία νέα προοπτική διαφαίνεται με την αναγνώριση της ΔΓ και την ενσωμάτωση της οργανωσιακής γνώσης στην αναθεωρημένη έκδοση ISO 9001:2015 ‘Διαχείριση Ποιότητας Συστήματα – Απαιτήσεις’ (ISO, 2015). Ωστόσο, μέχρι στιγμής αυτή η αλλαγή στο πρότυπο έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητη από πολλούς οργανισμούς και ως εκ τούτου είναι ακόμα άγνωστο πως αυτό εφεξής θα επηρεάσει την εφαρμογή της ΔΓ.