Αναδρομική μελέτη αιτιοπαθογένειας πομφολυγωδών νοσημάτων: ανοσοϊστοχημική ανάλυση παραγόντων που συμβάλλουν στη δημιουργία των πομφολυγωδών νοσημάτων

Abstract

Autoimmune bullous diseases represent a heterogenous group of skin diseases, which is characterized by blister formation in skin and/or mucosa. Many reports suggest an increasing incidence of autoimmune bullous diseases and new types are continuously recognized. Objective of this study was to investigate the causes and pathogenesis of autoimmune bullous diseases in Central Greece and detect new pathogenic autoantigen. This was a retrospective study. We included all the patients who were hospitalized to the Dermatology Department or visited the Dermatology Outpatient Department of General University Hospital of Larissa with the diagnosis of autoimmune bullous diseases, from January 2002 till December 2017. The diagnosis was based on histopathology, direct and indirect immunofluoresence and detection of circulating autoantibodies by ELISA. We analyzed the epidemiologic data, the medical and drug history before the onset of bullous diseases, as it was supplied by patients’ hospital records. A total of 109 patients with autoimmune bullous diseases (mean age 62.58±23.2 years, M: F ratio 1:1.09) were enrolled. 88 patients were identified with subepidermal and 21 patients with intraepidermal bullous diseases. There were 85 cases of bullous pemphigoid (BP), 1 case of pemphigoid gestianosis (PG), 1 case of linear IgA bullous dermatosis (LAD) and 1 case of mucous membrane pemphigoid (MMP). In Intraepidermal bullous diseases group, 20 patients were diagnosed with pemphigus vulgaris (PV) and 1 with pemphigus vegetans (Pv). Estimated BP incidence was 8.4 cases per 100000 persons per year. Estimated PV incidence was 2.6 cases per 100000 persons per year. 86.4% of BP patients had more than 2 comorbidities, with cardiovascular diseases being the most frequent. Each BP patient used 4.4±2.6 drugs (min 1-max 11). HMG-CoA reductase inhibitors (40%), b-blockers (34.1%), loop diuretics (28.2%) and DDP-4 inhibitors (24.7%) were used with a higher frequency. 55% of PV patients were diagnosed with more than 2 comorbidities. 40% of PV cases presented with dyslipidemia and 35% with diabetes mellitus type II and hypertension. Each PV patient used 3.05±3 drugs (min 0-max 11). HMG-CoA reductase inhibitors (40%), b-blockers (25%), sulfonylurea (25%) and ACE inhibitors/thiazide diuretics (20%) were the most common. BP and PV recorded an increasing incidence during the study. Our findings also demonstrate that a high percentage of BP and PV patients present with multimorbidity and polypharmacy. Recognition of comorbidities and drugs that have been associated with bullous diseases might help the early diagnosis and proper treatment of this group of diseases.

Τα αυτοάνοσα πομφολυγώδη νοσήματα αποτελούν μια σύνθετη ομάδα δερματοπαθειών, οι οποίες χαρακτηρίζονται από το σχηματισμό πομφόλυγας στην επιδερμίδα. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική αύξηση της επίπτωσης όλων των αυτοάνοσων πομφολυγωδών νοσημάτων, καθώς και του αριθμού των νέων μορφών τους που μπορούμε να αναγνωρίσουμε.Σκοπός ήταν η μελέτη της αιτιοπαθογένειας των αυτοάνοσων πομφολυγωδών νοσημάτων στην Κεντρική Ελλάδα και η ανοσοϊστοχημική ανάλυση των παραγόντων που συμβάλλουν στην εκδήλωση αυτών. Καταγράφηκαν τα επιδημιολογικά και κλινικοεργαστηριακά χαρακτηριστικά όλων των ασθενών με πομφολυγώδη νοσήματα που εισήχθησαν στην Δερματολογική Κλινική ή παρακολουθούνταν στα Εξωτερικά Ιατρεία της Δερματολογικής Κλινικής του Περιφερειακού Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας από τον Ιανουάριο 2002 έως το Δεκέμβριο 2015. Η διάγνωση βασίστηκε στην ιστοπαθολογική εξέταση, στον ανοσοφθορισμό και στην ανίχνευση αντισωμάτων. Καταγράφηκαν 109 ασθενείς με αυτοάνοσα πομφολυγώδη νοσήματα με αναλογία ανδρών: γυναικών 1:1.09 και μέσο όρο ηλικίας 62.58±23.2 έτη. 88 ασθενείς διαγνώσθηκαν με υποεπιδερμικά πομφολυγώδη νοσήματα και 21 με ενδοεπιδερμικά. Στην ομάδα των υποεπιδερμικών πομφολυγωδών νοσημάτων, 85 ασθενείς διαγνώστηκαν με πομφολυγώδες πεμφιγοειδές, 1 ασθενής με πεμφιγοειδές της κύησης, 1 ασθενής με γραμμική IgA πομφολυγώδη δερματοπάθεια και 1 με πεμφιγοειδές των βλεννογόνων. Η ετήσια επίπτωση του πομφολυγώδους πεμφιγοειδούς στο κέντρο μας υπολογίστηκε σε 8.4 νέες περιπτώσεις ανά 1000000 άτομα. Στην ομάδα της πέμφιγας 20 ασθενείς διαγνώσθηκαν με κοινή πέμφιγα και 1 με βλαστική πέμφιγα .Η ετήσια επίπτωση της κοινής πέμφιγας καταγράφηκε σε 2 νέες περιπτώσεις ανά 1000000 άτομα. Το 86.4% των ασθενών με πομφολυγώδες πεμφιγοειδές είχαν περισσότερα από 2 χρόνια νοσήματα . Το 81% των ασθενών με πομφολυγώδες πεμφιγοειδές έπασχε από καρδιαγγειακά νοσήματα. . Κάθε ασθενής λάμβανε 4.4±2.6 φάρμακα (min 1-max 11). Τα συχνότερα λαμβανόμενα φάρμακα ήταν οι αναστολείς HMG-CoA αναγωγάσης (40%), οι β-αποκλειστές (34.1%) , τα διουρητικά αγκύλης (28.2%) και οι αναστολείς DDP-4 (24.7%) . Το 55% των ασθενών με κοινή πέμφιγα είχαν περισσότερα από 2 χρόνια νοσήματα. Το 40% έπασχαν από δυσλιπιδαιμία. Το 35% των ασθενών με κοινή πέμφιγα έπασχαν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και αρτηριακή υπέρταση. Κάθε ασθενής λάμβανε 3.05±3 φάρμακα (min 0-max 11). Τα συχνότερα λαμβανόμενα φάρμακα ήταν οι αναστολείς HMG-CoA αναγωγάσης (40%), οι β-αποκλειστές (25%), οι σουλφονυλουρίες (25%) και οι αΜΕΑ/θειαζιδικά διουρητικά (20%). Το πομφολυγώδες πεμφιγοειδές και η κοινή πέμφιγα παρουσίασαν σημαντική αύξηση της επίπτωσης τους στο τέλος της υπό μελέτης περιόδου. Στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς με πομφολυγώδες πεμφιγοειδές έπασχαν από πολλαπλές παθήσεις και λάμβαναν πολλαπλά φάρμακα. Το ίδιο παρατηρήθηκε και στους ασθενείς που εκδήλωσαν κοινή πέμφιγα. Η αναγνώριση των συννοσυροτήτων και των φαρμάκων που έχουν συσχετιστεί με την εκδήλωση πομφολυγωδών νοσημάτων μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση των πομφολυγωδών δερματοπαθειών.