Le conflit de la modernité: formes et limites de la critique post-moderne de la raison

Abstract

The aim of thesis is to explore the relation among political philosophy, Enlightenment and the foundation of the modern democratic values alongside the critique of philosophical postmodernism. The main thesis is that positivism's claim for a rigorous, formalistic foundation brings about the opposite effect, namely it reinforces philosophical relativism, in its most extreme version. By Enlightenment we understand the totality of theories which base any conception of the physical and social world as well as any decision aw to what ought to be done on a conception which any thinking subject could have endorsed after having used his/her own intellectual capacities to asses alternative options. Enlightenment does share certain affinities with democracy, because they both reject the non-critical acceptance of authority and they both promote self-determination of the individual and both presuppose certain rights of the individual.

Στόχος της διατριβής είναι να ερευνήσει τη σχέση Διαφωτισμού, πολιτικής φιλοσοφίας και θεμελίωσης των νεωτερικών αξιών παράλληλα με την κριτική που άσκησε ο φιλοσοφικός μεταμοντερνισμός. Η κύρια θέση είναι ότι η αξίωση του θετικισμού για αυστηρή, φορμαλιστική θεμελίωση επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή ενισχύει τον φιλοσοφικό σχετικισμό, στην πιο ακραία εκδοχή του, ώστε αυτός να αμφισβητεί και τις ίδιες τις προϋποθέσεις της κριτικής. Από την άλλη, είναι μέρος της κριτικής λειτουργίας του Λόγου η αναστοχαστική εξέταση των παραδοχών του, ώστε να μην καθίσταται δογματικός.

La critique post-moderne se fonde sur certaines thèses centrales, à partir desquelles on controle la validité des principles du programme des Lumières ainsi que la réalization de ses fins. L’ idée d’ émancipation, celles aussi du progrès continu de l’ homme et des sociétés humaines et de l’ abolition des conditions de servitude et d’ oppression qui faisaient partie du programme des Lumières, s’ avèrent aujourd’hui démenties par l’éxperience historique. Cela nourrit évidemment le développement des tendances critiques dans le domaine de la philosophie pui s’ orientent surtout vers la critique de la Raison et du processus de rationalisation des sociétés. Au centre de cette critique se trouve le sujet pensant rationnel, ainsi que son aptitude inhérente, selon la theorie de Lumières, à organiser l’ objet de la connaissance et de concevoir le Monde au moyen de l’ intelligence et des schémas logiques organisés.