Πρώιμη καρδιοτοξικότητα και ακτινοδερματίτιδα σε υποκλασματοποιημένη ακτινοθεραπεία μαστού

Abstract

Breast cancer radiotherapy has a clear benefit for both long- term survival and the rate of local recurrence. However, healthy neighboring normal tissues, including heart, can be affected , affecting thereby patients’ quality of life. In addition to great concern about the early radiation cardiotoxiciy, radiation dermatitis consists one of the most common side effects maintaining the scientific interest about the ideal fractionation. The purpose of our study is to clarify the contribution of certain circulating biomarkers and Global Longitudinal Strain and strain rate (GLS) to the detection of early cardiotoxicity. Furthermore, we consider useful to evaluate radiation dermatitis after hypofractionated radiotherapy. The sample of our study consists of 25 patients with early left breast cancer. Radiation dose to the whole heart, left anterior descending artery and left ventricle were retrospectively evaluated. Moreover, 2D strain echo and measurements of circulating biomarkers ( Ferr, Alb, CRP, TroponinI) were estimated to all patients before and one year after radiotherapy. Finally, radiation dermatitis was evaluated at the end of radiotherapy, 6 months and 12 months later according to RTOG/EORTC criteria. Early results of our study have shown low radiation exposure of the heart and left ventricle while left anterior descending artery was the most exposure tissue. The non-parametric test of Wilcoxon showed no statistically significant difference in both global longitudinal strain rate and left ventricular ejection fraction pre and postradiotherapy. Similarly, regarding circulating biomarkers , no statistically significant difference was found between the two measurements for all variables. Finally, no statistical difference was found in the mean value of body mass and the grade skin toxicity , while there was also no clear linear relationship either between the skin color or breast size and the grade of radiation dermatitis both immediately after radiotherapy and six months and twelve months later. Prevention and early diagnosis of radiation cardiotoxicity should be a priority throughout the treatment process aiming to find useful tools for its early detection. Finally, the effective treatment of radiation dermatitis presupposes the correct monitoring of the severity of the symptoms based on the international guidelines.

Η ακτινοθεραπεία του καρκίνου του μαστού έχει ξεκάθαρο όφελος τόσο για την μακρόχρονη επιβίωση όσο και για το ποσοστό τοπικής υποτροπής. Ωστόσο, τα υγιή γειτονικά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, μπορούν να προσβληθούν, επηρεάζοντας κατ’ επέκταση την ποιότητα ζωής των ασθενών. Εκτός της έντονης ανησυχίας σχετικά με την πρώιμη μετακτινική καρδιακή τοξικότητα, η μετακτινική δερματίτιδα αποτελεί μία από τις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες διατηρώντας το επιστημονικό ενδιαφέρον σχετικά με το ιδανικό σχήμα κλασματοποίησης. Σκοπός της μελέτης μας είναι να αποσαφηνιστεί η συμβολή ορισμένων βιοδεικτών του πλάσματος αλλά και της απεικόνισης της ιστικής παραμόρφωσης του μυοκαρδίου στην αποκάλυψη πρώιμης καρδιοτοξικότητας. Επιπλέον, θεωρούμε χρήσιμο να αξιολογήσουμε την μετακτινική δερματίτιδα μετά από χορήγηση υποκλασματοποιημένης ακτινοθεραπείας. Το δείγμα της μελέτης αποτελείται από 25 γυναίκες με πρώιμο καρκίνο του αριστερού μαστού . Αξιολογήθηκαν αναδρομικά οι δόσεις ακτινοθεραπείας στο σύνολο της καρδιάς, την αριστερή πρόσθια κατιούσα αρτηρία και την αριστερή κοιλία. Επιπλέον, 2D strain υπερηχοκαρδιογράφημα και μέτρηση βιοδεικτών του πλάσματος ( Ferr, Alb, CRP, TroponinI) διενεργήθηκαν σε όλες τις ασθενείς πριν και ένα έτος μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας. Τέλος, αξιολογήθηκε η μετακτινική δερματίτιδα αμέσως μετά το τέλος της ακτινοθεραπείας, 6 μήνες και 1 έτος μετά την ολοκλήρωση της σύμφωνα με τα RTOG / EORTC criteria.Τα πρώιμα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν χαμηλή έκθεση του συνόλου της καρδιάς και της αριστερής κοιλίας ενώ η αριστερή πρόσθια κατιούσα αρτηρία ήταν η πιο εκτεθειμένη δομή . Ο μη παραμετρικός έλεγχος του Wilcoxon υπέδειξε μη στατιστικώς σημαντική διαφορά τόσο του ρυθμού ποσοστιαίας παραμόρφωσης του μυοκαρδίου (GLS) όσο και του κλάσματος εξώθησης της αριστερής κοιλίας (LVEF) , πριν και μετά την ακτινοθεραπεία .Παρομοίως, όσον αφορά τις μεταβλητές του αίματος , δεν βρέθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο μετρήσεων για όλες τις μεταβλητές της μελέτης μας .Τέλος, παρατηρήθηκε μη στατιστικά σημαντική διαφορά στη μέση τιμή του Δείκτη Μάζας Σώματος και του βαθμού δερματικής τοξικότητας ενώ επίσης δεν φάνηκε σαφής γραμμική σχέση είτε ανάμεσα στο χρώμα του δέρματος είτε στο μέγεθος του μαστού και στον βαθμό δερματικής τοξικότητας τόσο αμέσως μετά την ακτινοθεραπεία όσο και έξι μήνες και δώδεκα μήνες μετά την ολοκλήρωση της. Η πρόληψη και η πρώιμη διάγνωση της μετακτινικής καρδιοτοξικότητας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα όλης της θεραπευτικής διαδικασίας στοχεύοντας να βρεθούν τα χρήσιμα εργαλεία για την πρώιμη ανίχνευση της. Τέλος, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ακτινοδερματίτιδας προϋποθέτει την ορθή παρακολούθηση της βαρύτητας των συμπτωμάτων βάση των κατευθυντήριων οδηγιών.