Η θεολογία του θαύματος στην ορθόδοξη παράδοση: η ερμηνευτική προσέγγιση των Πατέρων της Εκκλησίας και των εκκλησιαστικών συγγραφέων των δέκα πρώτων αιώνων στα θεραπευτικά θαύματα του Χριστού

Abstract

Studying the Holy Gospels, someone can ascertain that the miraculous cures of Christ constitute a large part of his work on Earth. Christ traveled trough towns and villages, preaching the gospel of salvation and cured every disease. Wherever he went, a crowd of people gathered to hear the message of salvation and he cured in the body and in the soul. This great and wonderful work of therapy constitutes an invisible part of the wholesome works of Christ and could not be ignored by the Fathers of Church or ecclesiastic writers. Thus, the present study has the aim of presenting the theology of the Fathers relevant to the therapeutic miracles of Christ, as described in the Holy Gospels. The Fathers through their work as authentic mouthpiece of truth, interpreted the meaning of the gospel words, explained everything that was obscure to the ignorant Christians and showed the way every believer could be a living part of every single cure of Christ , not as a historical event, but as a personal and ecclesiastic reality. The therapeutic miracles of Christ were reclaimed by the Fathers to enhance and exemplify the believers with every chance, in every era and for all the theological matters that employed the Church. Through the interpretation of the cures they came up against great heresies and developed a significant doctrinal discourse about the Holy Trinity, the relationship between the three persons of Holy Trinity, the Holy Spirit, the nature and person of Jesus Christ. Featuring the cures of Christ also developed an important speech for man, his body and his soul, disease, sin, therapy, forgiveness, repent, salvation, gave hope and comfort to the suffering people and faced moral and pastoral problems that troubled the believers. According to the Fathers, the therapeutic miracles of Christ constitute points of the earthy glorious presence of the True God. Protagonist of all the miracles is Christ himself, who through the cures is revealed as the Son of God. He reveals himself to the people as homoousion of the Father and the Holy Spirit as True God and man, but also as the savior of the world. The therapies in the ecclesiastical secretariat are confronted as indicative points of the new reality with the advent of Christ in the world. They are windows that view the Kingdom of Heaven. The therapies mark the “in Christ” reality. They preface the new life of Christians. They mark the restoration of man and the whole world which occurred with the incarnation of Logos. They offer hope and patience to the believers. They open the door of salvation to the sinners and sufferers. They symbolize the victory over death and the triumph of resurrection. They prepare the followers and Jews to understand the Passion and Resurrection of Christ but also every believer to be part of them. They invite the man of every era to realize his weaknesses and seek for the only True Doctor who will restore him to health of the body and soul.

Διαβάζοντας κανείς τα ιερά Ευαγγέλια, διαπιστώνει πως οι θαυματουργικές θεραπείες του Χριστού αποτελούν ένα μεγάλο τμήμα του επί γης έργου του. Ο Χριστός περιδιάβαινε τις πόλεις και τα χωριά, κήρυττε το ευαγγέλιο της σωτηρίας και θεράπευε κάθε είδους ασθένεια. Όπου πήγαινε, συνέρεε πλήθος κόσμου, για να ακούσει το μήνυμα της σωτηρίας και να θεραπευτεί σωματικά και ψυχικά. Αυτό το σπουδαίο και θαυμαστό έργο της θεραπείας, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του σωτηριώδους έργου του Χριστού και δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τους Πατέρες της Εκκλησίας και τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Η παρούσα μελέτη λοιπόν έχει στόχο να παρουσιάσει τη θεολογία των Πατέρων σχετικά με τα θεραπευτικά θαύματα του Χριστού, όπως αυτά περιγράφονται στα ιερά Ευαγγέλια. Οι Πατέρες μέσα από τα έργα τους, ως γνήσιοι εκφραστές της αλήθειας, ερμήνευσαν το νόημα των ευαγγελικών λόγων, εξήγησαν όσα ήταν δυσνόητα στους αμαθείς χριστιανούς και έδειξαν τον τρόπο που κάθε πιστός μπορεί να γίνει μέτοχος σε κάθε μια θεραπεία του Χριστού βιώνοντάς την, όχι ως ιστορικό γεγονός, αλλά ως μια προσωπική αλλά και εκκλησιαστική πραγματικότητα. Τα θεραπευτικά θαύματα του Χριστού αξιοποιήθηκαν από τους Πατέρες προς ενίσχυση και παραδειγματισμό των πιστών με κάθε ευκαιρία, σε κάθε εποχή και για όλα τα θεολογικά ζητήματα που απασχολούσαν την Εκκλησία. Μέσα από την ερμηνεία των θεραπειών αντιμετώπισαν τις μεγάλες αιρέσεις και ανέπτυξαν σπουδαίο δογματικό λόγο για την Τριάδα, τη σχέση των τριών προσώπων, το άγιο Πνεύμα, το πρόσωπο του Χριστού και τις δύο φύσεις του. Προβάλλοντας τις θεραπείες του Χριστού ανέπτυξαν επίσης σημαντικό λόγο για τον άνθρωπο, το σώμα και την ψυχή του, την ασθένεια, την αμαρτία, τη θεραπεία, τη συγχώρεση, τη μετάνοια, τη σωτηρία, έδωσαν ελπίδα και παρηγοριά στους πάσχοντες ανθρώπους και αντιμετώπισαν ηθικά και ποιμαντικά προβλήματα που βασάνιζαν τους πιστούς. Σύμφωνα με τους Πατέρες, τα θεραπευτικά θαύματα του Χριστού αποτελούν σημεία της επί γης ένδοξης παρουσίας του αληθινού Θεού. Πρωταγωνιστής όλων των θαυμάτων είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο οποίος μέσα από τις θεραπείες αποκαλύπτεται ως Υιός του Θεού. Φανερώνει τον εαυτό του στους ανθρώπους, ως ομοούσιο του Πατρός και του αγίου Πνεύματος, ως αληθινό Θεό και άνθρωπο αλλά και ως Σωτήρα του κόσμου. Οι θεραπείες στην εκκλησιαστική γραμματεία αντιμετωπίζονται ως ενδεικτικά σημεία της νέας πραγματικότητας με την έλευση του Χριστού στον κόσμο. Είναι παράθυρα που βλέπουν προς τη βασιλεία των ουρανών. Οι θεραπείες σηματοδοτούν την εν Χριστώ πραγματικότητα. Προλογίζουν τη νέα ζωή των χριστιανών. Επισημαίνουν την ανακαίνιση του ανθρώπου και ολόκληρου του κόσμου που συνέβη με την ενσάρκωση του Λόγου. Χαρίζουν ελπίδα και υπομονή στους πιστούς. Ανοίγουν την πόρτα της σωτηρίας στον αμαρτωλό και πάσχοντα άνθρωπο. Προεικονίζουν τη νίκη του θανάτου και το θρίαμβο της ανάστασης. Προετοιμάζουν τους μαθητές και τους Ιουδαίους να κατανοήσουν το πάθος και την ανάσταση αλλά και κάθε πιστό να γίνει μέτοχος σε αυτά. Καλούν τον άνθρωπο κάθε εποχής να διαπιστώσει την ασθένειά του και να αναζητήσει τον μόνο αληθινό Ιατρό που θα του χαρίσει σωματική και ψυχική υγεία.