Κλινική μελέτη της μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας

Abstract

Background and study aims: In recent studies adiponectin has been implicated in the pathogenesis of non alcoholic liver disease (NAFLD), a common chronic liver disease with a broad spectrum of histopathologic findings. The aim of this study was to investigate the correlation between serum adiponectin levels and steatosis, necroinflammation and fibrosis in different types of NAFLD patients. Patients and methods: Forty-three patients with elevated liver enzymes and biopsy proven non-alcoholic fatty liver disease and 38 patients with clinically diagnosed NAFLD and permanently normal liver enzymes were prospectively enrolled in the study. Patients with biopsy proven NAFLD were divided into two groups: 25 patients with non-alcoholic steatohepatitis (NASH) and 18 patients with simple steatosis. Serum adiponectin levels were measured with an ELISE immunoassay, and BMI, fasting serum glucose, total and HDL cholesterol, fasting triglyceride levels, and insulin resistance were determined. Results: Groups did not differ in age, sex, BMI, waist circumference, and HOMA-IR. Only patients with confirmed NASH had lower serum adiponectin levels in comparison to NAFLD patients with both abnormal (6.6±4.7 μg/ml vs 10.8±5.6 μg/ml, p=0.01) as well as normal liver enzymes (6.6±4.7 μg/ml vs 9.2±4.8 μg/ml, p=0.01). For the whole NAFLD group with elevated liver enzymes no correlation was found between serum adiponectin levels and the degree of liver steatosis or fibrosis stage. Also, no correlation was found between adiponectin levels and BMI, ALT, AST, γ-gt, or HOMA-IR Conclusions: Patients with established NASH have lower serum adiponectin levels than NAFLD patients with normal or abnormal liver enzymes. Adiponectin was not associated with the severity of steatosis and fibrosis.

Εισαγωγή: Η μη αλκοολική νόσος του ήπατος είναι η συχνότερη νόσος του ήπατος στο δυτικό πληθυσμό λόγω των αυξημένων ποσοστών παχυσαρκίας. Σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα διότι συνυπάρχει με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, και καρδιαγγειακές παθήσεις. Είναι ασυμπτωματική νόσος έχει ευρύ φάσμα ιστολογικών αλλοιώσεων που κυμαίνεται από την απλή στεάτωση, τη στεατοηπατίτιδα και μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση του ήπατος ή και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Ενώ η απλή στεάτωση είναι μια μη εξελικτική διαδικασία, η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση του ήπατος και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Υπολογίζεται πως το 20-30% του δυτικού πληθυσμού έχουν μη αλκοολική νόσο του ήπατος ενώ στεατοηπατίτιδα έχει το 2-3% με Σκοπός της μελέτης μας: Να ερευνήσουμε τα επίπεδα αντιπονεκτίνης σε ένα πληθυσμό ασθενών με μη αλκοολική νόσο του ήπατος, να δούμε εάν υπάρχουν διαφορές στα επίπεδα αντιπονεκτίνης σε ασθενείς με διαφορετικό τύπο μη αλκοολικής λιπώδους νόσου και να διερευνήσουμε τη συσχέτιση μεταξύ επιπέδων αντιπονεκτίνης και στεάτωσης, νεκροφλεγμονώδους δραστηριότητας και ίνωσης σε αυτούς τους ασθενείς. Υλικό και μέθοδος: 43 ασθενείς με αυξημένα ηπατικά ένζυμα και ιστολογικά μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος και 38 ασθενείς με φυσιολογικά ένζυμα και απεικονιστικά λιπώδες ήπαρ συμμετείχαν στη μελέτη μας. Οι ασθενείς με ιστολογικά μη αλκοολική λιπώδη νόσο χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: 25 ασθενείς με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα και 18 ασθενείς με απλή στεάτωση. Μετρήθηκαν τα επίπεδα αντιπονεκτίνης ορού με ELISA καθώς και ο δείκτης μάζας σώματος, τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας, ολική και HDL χοληστερόλη, τριγλυκερίδια και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Αποτελέσματα : Οι ομάδες δεν είχαν διαφορές όσον αφορά την ηλικία, τον δείκτη μάζας σώματος, την περιφέρεια μέσης, και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι ασθενείς με επιβεβαιωμένη ιστολογικά στεατοηπατίτιδα είχαν στατιστικά χαμηλότερα επίπεδα αντιπονεκτίνης ορού σε σχέση με ασθενείς με στεάτωση και παθολογικά ένζυμα (6.6±4.7 μg/ml vs 10.8±5.6 μg/ml, p=0.01) και σε σχέση με ασθενείς με φυσιολογική ηπατική βιοχημεία (6.6±4.7 μg/ml vs 9.2±4.8 μg/ml, p=0.01). Δε διαπιστώθηκε συσχέτιση των επιπέδων αντιπονεκτίνης με το βαθμό της ίνωσης και της στεάτωσης, καθώς και με το δείκτη μάζας σώματος, τα επίπεδα τρανσαμινασών και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Συμπέρασμα: Μόνο οι ασθενείς με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα έχουν χαμηλότερα επίπεδα αντιπονεκτίνης ορού σε σχέση με ασθενείς με απλή στεάτωση. Τα επίπεδα αντιπονεκτινης δε συσχετίστηκαν με το βαθμό της στεάτωσης και της ίνωσης.