Αναζητώντας τη γυναικεία ποίηση στα χρόνια του Μεσοπολέμου: μια καταγραφή της εργογραφίας αλλά και της κριτικής πρόσληψης των Ελληνίδων ποιητριών

Abstract

Detecting the poetry of women during the whole period of Midwar. Initially, represented, on one side a registration of their work and on the other hand, all the assessments criteria, concerning their recruitment. This Ph.D. is created for the suggestion of recording and the literature evaluation of the speech poetic, during their effort in the Midwar. The investigation, which has already done isn't accurate. Because the female presentation within the literary world, was degraded and was marginalized from the second decade until forth decade 20th century. In consequence this specific bibliography was tended to be deficient. Two arguments are rehearsing in this Ph.D.: firstly, the hypothesis of the existence poetry's female and secondly her recruitment. Along the line of developments, was held a language processing about several articles, refers to the press of the years of Midwar. With a view to announce some deed of women. As a result to unveil the disapprobation of critics. Prevail also an evaluation unbalanced because the articles which have been researched, refers to women poets. The criticism was held unjustly. In conclusion, the meditation of the poetic writing has the ambition to reveal the value of poetic female as well all the stereotypes cruel which collaborated this style of perusal.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή και η αποτίμηση του γυναικείου ποιητικού λόγου κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, προκειμένου να ανασυρθεί από τη λήθη του παρελθόντος το αποτύπωμα της γυναικείας ποιητικής γραφής σε ένα κρίσιμο ιστορικά μεταίχμιο, όπως είναι ο Μεσοπόλεμος. Η παρούσα διατριβή συνδυάζει την ιστορικοφιλολογική μελέτη της γυναικείας μεσοπολεμικής ποίησης με μια ερμηνευτική και κοινωνιολογική προσέγγιση, προκειμένου να επιλυθούν ερωτήματα που σχετίζονται με την αξία και τον ρόλο που διαδραμάτισε η γυναικεία ποίηση, σε μια περίοδο έντονων αλλαγών και ζυμώσεων όπως ήταν ο Μεσοπόλεμος.Τα χρονικά όρια της μελέτης εκτείνονται από το 1920 έως το 1940, χωρίς όμως να αποτελούν για την έρευνα απροσπέλαστες γραμμές. Το ερευνητικό πεδίο καλύπτει μια περίοδο ελάχιστα μελετημένη, αφού η παρουσία των γυναικών στον χώρο των γραμμάτων από τη δεύτερη έως και την τέταρτη δεκαετία του 20ου αιώνα, υποβαθμίστηκε και περιθωριοποιήθηκε, με αποτέλεσμα η σχετική βιβλιογραφία να είναι σήμερα ελλιπής. Η έρευνα εστιάζει στις γυναίκες που ασχολήθηκαν με την ποιητική τέχνη και αφού καλύψει το βιβλιογραφικό κενό, καταγράφοντας τα ποιητικά τους έργα, εξετάζει τους βασικούς άξονες της εργογραφίας τους αλλά και την κριτική πρόσληψή της. Δυο είναι λοιπόν τα βασικά ερωτήματα από τα οποία εκκινεί η παρούσα μελέτη: αφενός αν υπάρχει αξιόλογη γυναικεία ποίηση κατά τον Μεσοπόλεμο και αφετέρου ποια ήταν η κριτική που της ασκήθηκε. Προς αυτή την κατεύθυνση, αναζητήθηκαν τα σχετικά κριτικά άρθρα που δημοσιεύτηκαν εκείνη την περίοδο στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, προκειμένου να αναδειχθεί η υποδοχή που επιφύλαξαν οι κριτικοί στις ποιήτριες. Για την ερμηνεία των άρθρων και γενικότερα της αναγνωστικής υποδοχής των ποιητριών του Μεσοπολέμου, αξιοποιείται το μοντέλο της πρόσληψης και του ορίζοντα προσδοκιών, ώστε να φανεί ο διαμορφωμένος λογοτεχνικός κανόνας και ο υφιστάμενος ορίζοντας προσδοκιών των κριτικών. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται επιλεκτικά -ανάλογα κάθε φορά με τις ανάγκες της έρευνας- η φεμινιστική θεωρία και οι θεωρίες κατασκευής φύλου, για εκείνες τις κριτικές, οι οποίες βασίζονται σε κοινωνικά στερεότυπα γύρω από τη γυναικεία ταυτότητα και το γυναικείο φύλο. Η γυναικεία γραφή θέτει την προβληματική του φύλου και μεταθέτει το ζήτημα της γραφής στο έμφυλο υποκείμενό της. Αυτό οφείλεται όχι τόσο στις ίδιες τις γράφουσες όσο στην κριτική που τους ασκήθηκε, βασισμένη σε έναν ανδρικά κατασκευασμένο λόγο. Επομένως, με βασικό κορμό τα κριτικά άρθρα, ερευνάται η ασκούμενη κάθε φορά κριτική και οι επιδιωκόμενοι στόχοι της. Επιπλέον, αναζητούνται οι παράγοντες που επηρέασαν την κριτική, ιδίως λόγω της έμφυλης ταυτότητας των ποιητριών, με κεντρικό άξονα ότι τα κρινόμενα αντικείμενα είναι πάντοτε γυναίκες και τα κρινόμενα υποκείμενα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι άνδρες. Η μελέτη λοιπόν του ποιητικού και κριτικού λόγου φιλοδοξεί να φανερώσει τόσο την αξία της γυναικείας μεσοπολεμικής ποίησης όσο και τα κοινωνικά στερεότυπα που συνοδεύουν την ανάγνωσή της.