Η τιμωρία στο σχολείο και η ορθόδοξη χριστιανική αγωγή: θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση

Abstract

School, as a pedagogical institution, is responsible for the processes of learning, education and socialization. It is commonly accepted, though, that the coexistence of students and teachers in the same area, is associated with conflicts. These arise due to students' behavior, that is assessed as 'undisciplined' and is dealt with various penalties by teachers. Punishment in school is an in temporal and universal matter, as it turns out by contemporary and earlier literature references. Based on psychological and pedagogical criteria, researchers and teachers are called to answer the question, whether the use of sentences is correct and necessary or not, and as a result appear the supporters from one side and the naysayers on the other. The purpose of this thesis is to present not to present the dimension of the pedagogical views on the issue of penalties, but their mutual points and their connection with the beliefs of the Orthodox Christian Education An additional purpose is to inform about the current situation today in secondary education regarding penalties, as they have been instituted since the establishment of the modern Greek state. In order to achieve a complete and full presentation a research has been conducted in 316 teachers and 726 pupils of secondary schools, so that their own opinions is also recorded. The main purpose of this thesis, however, is to present the role of the orthodox christian education and teachers' of theology on the issue of penalties, focusing mostly on prevention, as well as on crisis management in classroom that will be based on principles of the Orthodox Christian tradition. There are many contradictory views on parenting in contemporary literature. The result may be an impersonal upbringing, based on "rationality" leading to a sterile and meaningless education. Teachers should not depend on any theory which that indicates the right way. Avoiding physical abuse and approaching students emotionally, teachers will manage through daily effort and interest, to succeed their goal, that's a three -dimensional education: education-learning- moral cultivation. According to research, schools that have applied "good practices" had to face less juvenile delinquency cases. During the course of man towards perfection, we notice that it is impossible to avoid conflicts end errors in human relationships. So, it is inconceivable that there are no corresponding rules or methods that will control them. We saw that the Orthodox Christian education sets limits, accepts rules, imposes self- penances in some cases, always within the economy, through democratic processes and with the criterion of spiritual cultivation. Authoritarianism has no place, as the model in christian life is forgiveness.

Το σχολείο, ως παιδαγωγικός οργανισμός, είναι επιφορτισμένο με τις διαδικασίες της μάθησης, της αγωγής και της κοινωνικοποίησης. Είναι όμως γεγονός, ότι η συνύπαρξη στο ίδιο χώρο μαθητών και εκπαιδευτικών συνδέεται με συγκρούσεις. Αυτές προκύπτουν εξαιτίας συμπεριφορών εκ μέρους των μαθητών, οι οποίες αξιολογούνται ως «απείθαρχες» από την πλευρά των δασκάλων και αντιμετωπίζονται με διάφορες κυρώσεις. Οι τιμωρίες στο σχολείο είναι ένα θέμα διαχρονικό και παγκόσμιο, όπως αποδεικνύεται από σύγχρονες αλλά και παλαιότερες βιβλιογραφικές αναφορές. Ερευνητές και εκπαιδευτικοί καλούνται, σύμφωνα με ψυχοπαιδαγωγικά κυρίως κριτήρια, να απαντήσουν στο ερώτημα, αν η χρήση των ποινών είναι σωστή και απαραίτητη ή όχι, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται υποστηρικτές των ποινών από τη μια πλευρά και αρνητές τους από την άλλη. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η παρουσίαση όχι τόσο της διάστασης μεταξύ των παιδαγωγικών απόψεων, ως προς το θέμα των ποινών, αλλά των κοινών τους σημείων και της σύνδεσής τους με τις θέσεις της Ορθόδοξης χριστιανικής αγωγής. Επί μέρους στόχος είναι η ενημέρωση για την κρατούσα κατάσταση σήμερα στη Β/θμια εκπαίδευση όσον αφορά στις ποινές, καθώς είναι θεσμοθετημένες από την πολιτεία σχεδόν από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους. Για την πληρέστερη και αντικειμενικότερη παρουσίαση χρησιμοποιήθηκε επικουρικά έρευνα σε 316 εκπαιδευτικούς και 726 μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, ώστε να καταγραφούν και οι δικές τους απόψεις πάνω στο θέμα. Ο βασικότερος στόχος όμως της διατριβής είναι η επισήμανση του ρόλου της Ορθόδοξης χριστιανικής αγωγής και των θεολόγων-καθηγητών στο θέμα των ποινών, εστιάζοντας κυρίως στην πρόληψή τους, όπως επίσης έμμεσα στη διαχείριση κρίσεων στην τάξη και το σχολείο γενικότερα, η οποία θα στηριζεται πρωτίστως στις αρχές της Ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης. Στη σύγχρονη βιβλιογραφία υπάρχουν πολλές αντιφατικές απόψεις σχετικά με την ανατροφή των παιδιών. Το αποτέλεσμα κινδυνεύει να είναι μια απρόσωπη ανατροφή, η οποία στηρίζεται στον «ορθολογισμό» και οδηγεί σε μια αποστειρωμένη παιδαγωγική χωρίς νοηματοδότηση. Οι εκπαιδευτικοί δεν θα πρέπει να εξρτηθούν από οποιαδήποτε θεωρία η οποία θα υποδεικνύει ποιο είναι το σωστό Αν αποφύγουν τη σωματική κακοποίηση και προσεγγίσουν συναισθηματικά τους μαθητές τους, μέσα από την καθημερινή προσπάθεια και το ενδιαφέρον θα πετύχουν τους στόχο τους, δηλ. μια παιδεία με τρισυπόστατη διάσταση: εκπαίδευση-μόρφωση-καλλιέργεια ήθους.. Το σίγουρο είναι πως σύμφωνα με έρευνες, τα σχολεία που εφάρμοζαν διάφορες "καλές πρακτικές" είχαν να αντιμετωπίσουν λιγότερα περιστατικά παραβατικότητας. Κατά τη πορεία των ανθρώπων προς την τελείωση, βλέπουμε πως στις ανθρώπινες σχέσεις είναι αδύνατον να μην υπάρχουν προστριβές ή λάθη. Έτσι, λοιπόν, είναι αδιανόητο να μην υπάρχουν αντίστοιχα κανόνες και ποινές που θα τις περιορίζουν. Είδαμε πως η Ορθόδοξη χριστιανική αγωγή θέτει όρια, αποδέχεται κανόνες, επιβάλλει επιτίμια κατά περίπτωση, πάντα μέσα στα πλαίσια της οικονομίας, με δημοκρατικές διαδικασίες και με κριτήριο την πνευματική οικοδομή. Ο αυταρχισμός δεν έχει θέση σ΄αυτήν, αφού το πρότυπο της εν Χριστώ ζωής είναι η συγχώρηση.