Επίπτωση ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και συσχέτισή της με παθητικό κάπνισμα και ατμοσφαιρική ρύπανση

Abstract

Background: The majority of preschool children attend day care centers and in this group a high rate of viral infections is being recorded, due to intermingling with other children and non-observance of basic hygiene rules. Several studies record the effect of environmental factors on the development of wheezing in early childhood. Aim: To examine the possible detection of respiratory viruses among asymptomatic children attending day care centers and to assess the impact of environmental factors (climate, air pollution, passive exposure to tobacco smoke) in the development of wheezing. Methods: The study population consists of 233 preschool children: 120 living in a rural area with low air pollution (area of Viotia) and 113 in a residential area (Haidari). Nasopharyngeal samples were collected in four consecutive periods during the winter season. These samples were examined by RT-PCR for Adenovirus (ADV), Boca virus (hBoV), Coronavirus, Enteroviruses, Influenza viruses (A, B, C), Metapneumovirus virus, Parainfluenza viruses (1, 2, 3, 4), Rhinovirus (HRV) and Respiratory syncytial virus (RSV A, B). Children in the study were free of persistent symptoms. The cotinine levels were measured and the average value was regarded as a reliable indicator of exposure to passive smoking. Data on external atmospheric conditions were collected from local environmental stations in the two areas. Results: HBoV was the most prevalent virus in both groups, alone or in combination with other viruses (especially respiratory syncytial virus, rhinovirus and adenovirus). The presence of wheezing was associated with cotinine levels (p = 0.032) and the urban area of residence (p = 0.023). The sensitization to aeroallergens, parental education and isolation of viruses in asymptomatic children were not associated with the presence of wheezing. RSV was a predictor for the presence of influenza virus, and similarly, the influenza virus can predict the presence of RSV. Also, HRV was a predictor of the presence of ADV, and similarly, the ADV for the presence of HRV. Conclusion: Preschool children who live in urban areas and whose parents are smokers, are more prone to develop wheezing, compared to those living in rural areas not exposed to passive smoking. The hBoV was the most frequently isolated virus in both groups. Our results show that some viruses facilitate the colonization of the nasopharynx to other viruses. The pathophysiological role of these interactions is not clear as yet.

Εισαγωγή: Η πλειονότητα των παιδιών προσχολικής ηλικίας παρακολουθούν παιδικούς σταθμούς και στην ομάδα αυτή καταγράφεται υψηλό ποσοστό ιογενών λοιμώξεων, λόγω του συγχρωτισμού με άλλα παιδιά και της μη τήρησης των βασικών κανόνων υγιεινής. Αρκετές μελέτες καταγράφουν την επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων στην ανάπτυξη συριγμού στην πρώιμη παιδική ηλικία. Σκοπός: Να εξετασθεί η πιθανή παρουσία αναπνευστικών ιών σε ασυμπτωματικά παιδιά, που παρακολουθούν παιδικούς σταθμούς και να εκτιμηθεί η επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων –κλίματος, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, παθητικής έκθεσης στον καπνό- στην εκδήλωση συριγμού. Μέθοδοι: Πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 233 παιδιά προσχολικής ηλικίας, που παρακολουθούσαν Παιδικούς Σταθμούς. Τα 120 ήταν κάτοικοι αγροτικής περιοχής με χαμηλή ατμοσφαιρική ρύπανση (νομός Βοιωτίας) και τα 113 αστικής (Χαϊδάρι). Συλλέχθησαν ρινοφαρυγγικά δείγματα σε 4 διαδοχικές χρονικές περιόδους κατά την χειμερινή εποχή σε μεσοδιαστήματα περίπου 4-6 εβδομάδων. Εξετάστηκαν για την παρουσία των παρακάτω ιών: αδενοϊό (ADV), μπόκαϊο (hBoV), κοροναϊό, εντεροϊό, ιούς γρίππης (A, B, C), μεταπνευμονοϊό, ιούς παραγρίππης (1, 2, 3, 4), ρινοϊό (HRV) και αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV A, B) με τεχνική RT-PCR. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια της λήψης των δειγμάτων ήταν ασυμπτωματικά. Μετρήθηκαν τα επίπεδα κοτινίνης. Οι παράμετροι αναφορικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση στις υπό μελέτη περιοχές αναζητήθηκαν από τους τοπικούς σταθμούς. Αποτελέσματα: Ο hBoV ήταν ο επικρατέστερος και στις δυο ομάδες, μόνος του ή σε συνδυασμό με άλλους ιούς, κυρίως RSV, ΗRV και ADV. Η παρουσία συριγμού σχετίσθηκε με τα επίπεδα κοτινίνης (p=0.032) και την αστική περιοχή διαμονής (p=0.023). Η ευαισθητοποίηση σε αεροαλλεγιογόνα, η γονεϊκή εκπαίδευση και η απομόνωση ιών σε ασυμπτωματικά παιδιά δεν σχετίσθηκαν με τo ιστορικό επεισοδίων συριγμού. Ο RSV ήταν προγνωστικός δείκτης για την παρουσία ιού γρίπης, και ομοίως, ο ιός της γρίπης μπορούσε να προβλέψει την παρουσία RSV. Τέλος, ο ΗRV προέβλεπε την παρουσία του ADV, και ομοίως, ο ADV προέβλεπε την παρουσία του ΗRV. Συμπεράσματα: Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που διαβιούν σε αστικό περιβάλλον με γονείς καπνιστές είναι πιο επιρρεπή στην εκδήλωση συριγμού σε σύγκριση με αυτά που μένουν σε αγροτικές περιοχές και δεν εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα. Ο hBoV ήταν ο συχνότερα απομονωμένος ιός και στις 2 ομάδες. Από τα αποτελέσματα της μελέτης προκύπτει ότι ορισμένοι ιοί διευκολύνουν τον αποικισμό του ρινοφάρυγγα με άλλους. Ο παθοφυσιολογικός ρόλος των αλληλεπιδράσεων αυτών δεν είναι ακόμη σαφής.