Συσχέτιση της μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας με την αρτηριακή σκληρία σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο πριν και μετά υπολιπιδαιμική αγωγή

Abstract

At present there is no effective treatment for non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) or its advanced form, non-alcoholic steatohepatitis (NASH). The aim of the study was to investigate the effect of rosuvastatin monotherapy on NASH and pulse wave velocity (PWV). This prospective study included 20 biopsy proven patients with NASH, MetS and dyslipidaemia. Patients received lifestyle advice and were treated for 12 months with rosuvastatin (10 mg/day) monotherapy. A repeat biopsy, repeat ultrasonography of the liver and repeat PWV measurements were performed at the end of the study in all patients. Liver enzymes, fasting plasma glucose, serum uric acid , and lipid profile were assessed every 3 months. The primary endpoint was resolution of NASH and improvement in PWV values. The repeat liver biopsy and ultrasonography showed complete resolution of NASH in 19 patients in combination with concomitant reduction of PWV values, while the 20th, which had no improvement but no deterioration either, developed arterial hypertension and substantial rise in triglyceride levels during the study, probably due to changes in lifestyle including alcohol abuse. Serum alanine transaminase, aspartate transaminase, γ-glutamyltranspeptidase, and alkaline phosphatase activities were normalised by the 6th treatment month. Fasting plasma glucose and glycated haemoglobin were significantly reduced. Lipid values were normalised by the 3rd treatment month. No patient had MetS by the 9th treatment month. Body mass index and waist circumference remained unchanged during the study. Thus, changes in liver pathology and function should be attributed solely to rosuvastatin treatment. A limitation of the study is the absence of a control group. These findings suggest that rosuvastatin monotherapy could ameliorate biopsy proven NASH and resolve MetS within 12 months in combination with arterial stiffness improvement. These effects and the reduction of fasting plasma glucose and SUA levels may reduce the risk of vascular and liver morbidity and mortality in NASH patients. These findings need confirmation in larger studies.

Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία αποτελεσματική θεραπεία για τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (Non Alcoholic Fatty Liver disease, NAFLD) ή την προχωρημένη μορφή της τη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (Non Alcoholic Steatohepatitis, NASH), η οποία μπορεί να εξελίχθη σε κίρρωση του ήπατος και τελικά σε ηπάτωμα. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της ροσουβαστατίνης σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο (Metabolic Syndrome, MetS) και NASH. Καθώς και η πιθανή συσχέτιση των μεταβολών της NASH με τις μεταβολές της αρτηριακής σκληρίας μετά τη χορήγηση υπολιπιδαιμικής αγωγής. Η προοπτική αυτή μελέτη περιελάμβανε 20 ασθενείς με MetS, δυσλιπιδαιμία και αποδεδειγμένη με βιοψία NASH. Οι ασθενείς έλαβαν συμβουλές τρόπου ζωής και έλαβαν θεραπεία για 12 μήνες με ροσουβαστατίνη (10 mg/ημέρα) ως μονοθεραπεία. Επανάληψη βιοψίας και επανάληψη του υπερηχογραφήματος του ήπατος διεξήχθησαν στο τέλος της μελέτης σε όλους τους ασθενείς. Τα ηπατικά ένζυμα, η γλυκόζη πλάσματος νηστείας, τα επίπεδα του ουρικού οξέος, και το προφίλ των λιπιδίων αξιολογούνταν κάθε 3 μήνες. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν ο βαθμός υποστροφής της μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας σε συνδυασμό με την ελάττωση των τιμών της ταχύτητας του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV). Η επαναληπτική βιοψία ήπατος και το επαναληπτικό υπερηχογράφημα έδειξε πλήρη υποστροφής της NASH σε 19 ασθενείς καθώς και σημαντική βελτίωση των τιμών της PWV σε διαδοχικές ανά εξάμηνο μετρήσεις. Ο 20ος ασθενής, ο οποίος δεν είχε καμία βελτίωση, αλλά ούτε επιδείνωση, εμφάνισε αρτηριακή υπέρταση και αύξηση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων κατά τη διάρκεια της μελέτης, κατά πάσα πιθανότητα λόγω των αλλαγών στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της κατάχρησης αλκοόλ. Οι δραστηριότητες των ηπατικών ενζύμων του ορού αλανινική αμινοτρανσφεράση, ασπαρτική αμινοτρανσφεράση, γάμμα-γλουταμυλοτρανσπεπτιδάση και αλκαλική φωσφατάση ομαλοποιήθηκαν από τον 6ο μήνα της θεραπείας. Η γλυκόζη νηστείας του πλάσματος και η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης μειώθηκαν στατιστικά. Οι τιμές των λιπιδίων ομαλοποιήθηκαν από τον 3ο μήνα της θεραπείας. Κανένας ασθενής δεν είχε MetS από τον 9ο μήνα της θεραπείας. Ο δείκτης μάζας σώματος και η περίμετρος της μέσης παρέμειναν αμετάβλητες κατά τη διάρκεια της μελέτης. Έτσι, οι μεταβολές στην ηπατική παθολογία και λειτουργία θα πρέπει να αποδοθούν αποκλειστικά στη μονοθεραπεία με ροσουβαστατίνη. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η μονοθεραπεία με ροσουβαστατίνη θα μπορούσε να βελτιώσει την αποδεδειγμένη με βιοψία στεατοηπατίτιδα με παράλληλη ευνοϊκή επίδραση της αρτηριακής σκληρίας και να προκαλέσει σημαντική βελτίωση των παραμέτρων του MetS εντός 12 μηνών. Αυτές οι επιδράσεις αλλά και η μείωση της γλυκόζης νηστείας του πλάσματος και των επιπέδων ουρικού οξέος στον ορό μπορεί να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο της σχετιζόμενης με το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και με το ήπαρ, νοσηρότητας και θνησιμότητας σε ασθενείς με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα. Αυτά τα ευρήματα χρειάζονται επιβεβαίωση από μεγαλύτερες μελέτες.