Επίδραση της ελληνικής οικονομίας στις γεωργικές επενδύσεις σε περιόδους οικονομικής αστάθειας

Abstract

This thesis was focused on the effect of the Greek economy on agricultural investments in a turbulent economic period, which characterize the recent years. The main aim of the thesis was achieved by examining the adoption rate of innovations, undertaking investments in agriculture and also identifying those characteristics which cover the internal and external environment of the Greek agricultural economy sector. For this purpose, a survey research was performed in farm managers in the large area of Macedonia, as well as a qualitative research took place and more specifically a Delphi method was applied, in a group of experts who were selected according to Quadruple Helix model. In relation to the survey research, a qualitative research was initially conducted in a small sample of farmers, whereby the final questionnaire was structured and after that a qualitative research was carried out through 481 personal interviews. The data were collected and information were evaluated through descriptive statistics, multivariate statistical analyses and even some qualitative techniques. The results of Two-Step Cluster Analysis were used in combination with Categorical Regression and Logistic Regression in order to identify those factors that positively or negatively affect farmer’s investment decisions related to the adoption of innovations and agricultural investments, respectively. In particular, the results of multivariate statistical analyses and quantitative SWOT analysis proved the existence of many factors, mainly external, that negatively influence farmer’s investment behavior. Furthermore, results indicated that instability (economic) of the Greek economy, financing constraints and some structural problems of the state mechanism do have a negative effect on agricultural investments and innovation adoption. Finally, the results of quantitative SWOT analysis determined the internal (Strengths, Weaknesses) and the external (Opportunities, Threats) environment of the Greek agricultural economy sector and also lead to emerging policy suggestions so as to handle Weaknesses and Threats.

Η παρούσα διατριβή επικεντρώθηκε στη διερεύνηση της επίδρασης της ελληνικής οικονομίας στις γεωργικές επενδύσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών της οικονομικής αστάθειας. Συγκεκριμένα, ο κύριος στόχος της διατριβής επετεύχθη μέσα από τη μελέτη του βαθμού ανάληψης επενδύσεων και υιοθέτησης καινοτομιών καθώς και από την αναζήτηση εκείνων των στοιχείων που περικλείουν το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον της ελληνικής αγροτικής οικονομίας. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε δειγματοληπτική έρευνα σε κύριους διαχειριστές γεωργικών εκμεταλλεύσεων του Γεωγραφικού Διαμερίσματος της Μακεδονίας, καθώς και ποιοτική έρευνα, με τη μέθοδο των Δελφών, σε εμπειρογνώμονες/ειδικούς που επιλέχθηκαν ακολουθώντας το μοντέλο του Τετραπλού Έλικα. Όσον αφορά στη δειγματοληπτική έρευνα διενεργήθηκε αρχικά ποιοτική έρευνα, σε μικρό δείγμα γεωργών, βάσει της οποίας διαμορφώθηκε το τελικό ερωτηματολόγιο κι έπειτα, ποσοτική έρευνα με 481 προσωπικές συνεντεύξεις. Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν και οι λοιπές πληροφορίες αξιοποιήθηκαν ανάλογα από Απλές Περιγραφικές ή Πολυμεταβλητές Στατιστικές Αναλύσεις, αλλά και ορισμένες ακόμα ποιοτικές τεχνικές. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της Διβηματικής Ανάλυσης σε Συστάδες (TSCA) χρησιμοποιήθηκαν σε συνδυασμό με την Κατηγορική Παλινδρόμηση (CatReg) και τη Λογιστική Παλινδρόμηση (Logistic Regression) για τη διερεύνηση εκείνων των παραγόντων που επιδρούν είτε θετικά είτε αρνητικά στις επενδυτικές αποφάσεις των γεωργών για υιοθέτηση γεωργικών καινοτομιών και ανάληψη γεωργικών επενδύσεων, αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα της Πολυμεταβλητής Στατιστικής Ανάλυσης και της ποσοτικοποιημένης SWOT Ανάλυσης απέδειξαν την ύπαρξη αρκετών παραγόντων, κυρίως του εξωτερικού περιβάλλοντος, που επιδρούν αρνητικά στις επενδυτικές αποφάσεις των γεωργών. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι η οικονομική αστάθεια, η έλλειψη χρηματοδότησης και ορισμένες άλλες πτυχές του κρατικού μηχανισμού της ελληνικής οικονομίας, επιδρούν επίσης αρνητικά στις γεωργικές επενδύσεις και στην υιοθέτηση καινοτομιών. Τέλος, τα αποτελέσματα της ποσοτικοποιημένης SWOT Ανάλυσης (με τη μέθοδο των Δελφών) διαμόρφωσαν το εσωτερικό (Δυνατά σημεία και Αδυναμίες) και το εξωτερικό (Ευκαιρίες και Απειλές) περιβάλλον της ελληνικής αγροτικής οικονομίας και στη συνέχεια, συνέβαλαν στη δημιουργία ορισμένων προτάσεων πολιτικής προς την κατεύθυνση του ελέγχου των Αδυναμιών και των Απειλών.