Οι επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης και της ενοποίησης του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού χώρου στη χρηματοδοτική συμπεριφορά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων: η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

The financing of small and medium sized enterprises (SMEs), has been an important subject in the international literature at a global level, during the last decades. The majority of the relevant studies have shown that the financing of SMEs, is largely affected by the unwillingness of banks to fund the investment plans of SMEs, because of the low quality of information and the opacity characterizing SMEs operation. Moreover, other factors related with the supply of bank financing like structural characteristics of the banking system, impose additional restrictions to SMEs’ access to bank loans.The present study examines the effect of the introduction of the euro to the financing behavior of Greek SMEs. Especially, it evaluates the impact of the Greek process towards monetary unification and the related restructuring of the Greek banking sector to the availability of banking finance to SMEs. For this purpose, we estimate an empirical model capturing the determinants of the use of short term, long term and total bank finance of Greek SMEs. In addition, we examine the possible change in lending behavior of banks to SMEs due to the participation of Greece to euro zone by estimating an empirical model of demand for and supply of bank credit for the Greek market. A panel data of 285 Greek SMEs for the 1992-2009 period (annual time series data), had been used for the implementation of research.The empirical results of the study have shown that the introduction of euro has caused major changes to the SMEs’ bank financing in Greece. More specifically, the relevant importance of this source of finance for SMEs has been increased, both for short term and long term bank loans. The estimation of the relevant empirical models revealed that the SMEs use of bank credit has been considerably upgraded since the introduction of euro. Moreover, the empirical analysis has also shown important change to the supply of bank loans, reflecting an increased willingness of Greek banks to finance SMEs.

Η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), αποτελεί ένα σημαντικό θέμα έρευνας που απασχολεί τη διεθνή βιβλιογραφία σε παγκόσμιο επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες. Η πλειοψηφία των σχετικών μελετών έχει δείξει ότι η χρηματοδότηση των ΜΜΕ επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την απροθυμία των τραπεζικών ιδρυμάτων να δανειοδοτήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια εξαιτίας της χαμηλής ποιότητας πληροφορίας και του μεγάλου βαθμό αδιαφάνειας που χαρακτηρίζει αυτές τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την προσφορά τραπεζικής χρηματοδότησης όπως τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του τραπεζικού συστήματος προκαλούν πρόσθετους περιορισμούς στη πρόσβαση των ΜΜΕ στη τραπεζική πίστωση. Η παρούσα διδακτορική διατριβή εξετάζει την επίδραση της εισόδου του ευρώ στη χρηματοοικονομική συμπεριφορά των Ελληνικών ΜΜΕ, όπως επίσης και την επίδραση της ευρωπαϊκής νομισματικής ενοποίησης στην αναδιάρθρωση του Ελληνικού τραπεζικού τομέα και κατ’ επέκταση στη προσφορά τραπεζικής πίστωσης προς τις Ελληνικές ΜΜΕ. Για το σκοπό αυτό, εξετάζονται εμπειρικά μοντέλα ζήτησης βραχυχρόνιας, μακροχρόνιας και συνολικής τραπεζικής χρηματοδότησης. Επίσης, εξετάζεται με τη χρήση ενός εμπειρικού μοντέλου ζήτησης και προσφοράς τραπεζικής πίστωσης η ενδεχόμενη αλλαγή της χρηματοδοτικής συμπεριφοράς των Ελληνικών τραπεζών προς τις ΜΜΕ εξαιτίας της συμμετοχής της Ελλάδος στην ευρωζώνη. Για την πραγματοποίηση της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ένα σύνολο δεδομένων από 285 ΜΜΕ για την περίοδο 1992-2009. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι, η είσοδος του ευρώ προκάλεσε σημαντικές αλλαγές στη τραπεζική χρηματοδότηση των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Ειδικότερα, η σχετική σπουδαιότητα αυτής της πηγής χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ αυξήθηκε, είτε αφορούσε βραχυχρόνιο, είτε μακροχρόνιο τραπεζικό δανεισμό. Η εκτίμηση των σχετικών εμπειρικών μοντέλων έδειξε ότι, η χρήση τραπεζικών δανείων από τις ΜΜΕ μετασχηματίστηκε σε μεγάλο βαθμό έπειτα από την εισαγωγή του ευρώ. Επιπλέον, η εμπειρική ανάλυση έδειξε μια σημαντική αλλαγή στη προσφορά δανείων από τη πλευρά των τραπεζικών ιδρυμάτων στην μετά ευρώ εποχή, υποδηλώνοντας με αυτό τον τρόπο την αυξανόμενη επιθυμία των ελληνικών τραπεζών να χορηγήσουν δάνεια στις ΜΜΕ.