Συχνότητα των ήπιων νευρολογικών σημείων σε ασθενείς με σχιζοφρενικού τύπου ψύχωση

Abstract

One straightforward, inexpensive method of investigating brain dysfunction in schizophrenia is thought the bedside assessment of neurological abnormalities with a standard neurological examination. Throughout the last four decades, studies have consistently shown that neurological soft signs (NSS) are more frequently present in patients with schizophrenia than in normal subjects and non-psychotic psychiatric patients. However, the functional relevance of NSS remains unclear and their specificity has often been challenged, even though there is indication for a relative specificity with regard to diagnosis, or symptomatology. Factors such as neuroleptic drug side-effects, sex, age or family history of schizophrenia, are said to influence the performance of neurological examination, whereas relative few studies have provided longitudinal follow-up data on neurological soft signs in a sufficient number of patients in order to address a possible deterioration of neurological functions. Present study tried to explore the prevalence and nature of NSS in schizophrenic patients and a group of healthy subjects. We aimed to assess differences in studied populations, and associations between specific clusters of neurological signs and clinical, sociodemographic and treatment features of patients at baseline and after a time period of twelve months. A total of 133 inpatients and outpatients were recruited). Diagnoses were defined on the basis of the Mini International Neuropsychiatric Interview, MINI Greek version 5.0.0. Additionally, 122 healthy controls were recruited and matched to patients for gender and age. All subjects underwent first a neurological examination focused on soft signs on the basis of the Neurological Evaluation Scale (NES). Extrapyramidal symptoms were assessed with both Simpson-Angus Rating Scale (SARS) and Extrapyramidal Symptoms Rating Scale (ESRS) instruments. Clinical symptoms observed in the study population were assessed using the Positive And Negative Syndrome Scale (PANSS), the Calgary Depression Scale for Schizophrenia (CDSS), the State-Trait Anxiety Inventory form Y (STAI-T and STAI-S) and the Young Mania Rating Scale (YMRS). Finally, the assessment of general functioning was made according to the guidelines of the American Psychiatric Association (GAF scale) and handedness was rated using Annett’s Hand Preference Questionnaire (AHPQ). For reasons of statistical analysis, the p-level chosen was suitable for multiple comparisons and defined as p<0.001. T-test for one sample, chi-square test, t-test for independent samples and Pearson Product Moment Correlation Coefficient were used for the analysis of data. Conclusions: Neurological soft signs are extremely common in patients with schizophrenia (90%), while rather rare in healthy controls (12%), a finding common in all subgroups they are classified. They have properties of a trait-like characteristic, with stability over time, and are independent of sociodemographic factors, clinical features of disease and treatment, although their presence may indicate a poorer disease outcome. They seem not to deteriorate over time, at least until the age of 65.

Η παρά τη κλίνη εξέταση των νευρολογικών διαταραχών, μέσω μίας τυπικής νευρολογικής κλινικής εξέτασης θεωρείται ως μία άμεση και ανέξοδη μέθοδος για την αξιολόγηση της εγκεφαλικής δυσλειτουργίας στη σχιζοφρένεια. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων σαράντα ετών οι ερευνητικές εργασίες αναφέρουν συστηματικά την αυξημένη παρουσία των ήπιων νευρολογικών σημείων (ΗΝΣ) στους ασθενείς με σχιζοφρένεια, σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό ή τους μη-ψυχωτικούς ψυχιατρικούς ασθενείς. Ωστόσο, η λειτουργική τους συσχέτιση παραμένει ασαφής και η ειδικότητά τους έχει συχνά αμφισβητηθεί, αν και υπάρχουν ενδείξεις μίας σχετικής ειδικότητας ως προς τη διάγνωση ή τη συμπτωματολογία. Παράγοντες όπως οι ανεπιθύμητες ενέργειες των νευροληπτικών φαρμάκων, το φύλο, η ηλικία ή το οικογενειακό ψυχιατρικό ιστορικό, θεωρείται ότι επηρεάζουν τα αποτελέσματα της νευρολογικής εκτίμησης, ενώ μόνο ένας σχετικά μικρός αριθμός ερευνών αναφέρει δεδομένα μίας μακροχρόνιας παρακολούθησης των ΗΝΣ σε έναν επαρκή αριθμό ατόμων προκειμένου να αξιολογηθεί μία πιθανή έκπτωση των νευρολογικών λειτουργιών. Η παρούσα μελέτη προσπάθησε να διερευνήσει τη συχνότητα και τη φύση των ΗΝΣ σε ασθενείς με σχιζοφρένεια, καθώς και σε μία ομάδα υγιών μαρτύρων. Στοχεύσαμε στη διερεύνηση των διαφορών μεταξύ των μελετώμενων πληθυσμών και των συσχετίσεων μεταξύ συγκεκριμένων ομάδων νευρολογικών σημείων και κλινικών, κοινωνικοδημογραφικών και θεραπευτικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού των ασθενών, κατά την αρχική εκτίμηση, καθώς και μετά την πάροδο δώδεκα μηνών. Συνολικά εντάχθηκαν στη μελέτη 133 νοσηλευόμενοι και εξωτερικοί ασθενείς. Οι διαγνώσεις τέθηκαν βάση της ελληνικής έκδοσης 5.0.0. της σύντομης διεθνούς νευροψυχιατρικής συνέντευξης (Mini International Neuropsychiatric Interview, MINI Greek version 5.0.0.). Επιπλέον, 122 υγιείς μάρτυρες συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη και αντιστοιχήθηκαν ως προς το φύλο και την ηλικία με τον πληθυσμό των ασθενών. Όλοι οι ενταχθέντες στη μελέτη υποβλήθηκαν αρχικά σε νευρολογική εξέταση εστιασμένη στη διερεύνηση των ΗΝΣ, βάση της Neurological Evaluation Scale (NES) κλίμακας. Τα εξωπυραμιδικά συμπτώματα εκτιμήθηκαν με τις κλίμακες Simpson-Angus Rating Scale (SARS) και Extrapyramidal Symptoms Rating Scale (ESRS). Τα ανευρεθέντα κλινικά συμπτώματα του πληθυσμού της μελέτης αξιολογήθηκαν με τις κλίμακες Positive And Negative Syndrome Scale (PANSS), Calgary Depression Scale for Schizophrenia (CDSS), State-Trait Anxiety Inventory form Y (STAI-T and STAI-S) και Young Mania Rating Scale (YMRS). Τέλος, η εκτίμηση της γενικής λειτουργικότητας έγινε βάση των οδηγιών της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας (κλίμακα GAF), ενώ η προτίμηση χρήσης των χεριών εκτιμήθηκε με την κλίμακα Annett Hand Preference Questionnaire (AHPQ). Για λόγους στατιστικής ανάλυσης υιοθετήθηκε τιμή p τέτοια ώστε να είναι επαρκής για πολλαπλές συγκρίσεις και ορίστηκε σε επίπεδο p<0.001. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το t-test για ένα δείγμα, η δοκιμασία x2, η δοκιμασία t-test για ανεξάρτητα δείγματα και ο συντελεστής συσχέτισης Pearson, όπου αυτό απαιτείτο. Συμπεράσματα: Τα ήπια νευρολογικά σημεία είναι εξαιρετικά συχνά σε ασθενείς με σχιζοφρένεια (90%), ενώ μάλλον σπάνια σε υγιείς μάρτυρες (12%), εύρημα κοινό σε όλες τις υποομάδες στις οποίες κατηγοριοποιούνται. Η παρουσία τους έχει μορφή δομικών χαρακτηριστικών (trait-like), με σταθερότητα στο χρόνο, και είναι ανεξάρτητα από κοινωνικοδημογραφικούς παράγοντες, κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου και την υπάρχουσα φαρμακοθεραπεία, αν και η ύπαρξή τους ενδεχομένως υποδεικνύει νόσο με φτωχότερη έκβαση. Δε φαίνεται να επιδεινώνονται με το πέρασμα της ηλικίας, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 65 ετών.