Ο ρόλος της οκτρεοτίδης ως αντιϊνωτικού παράγοντα σε ασθενείς με χρόνια ηπατοπάθεια

Abstract

Liver fibrosis is a dynamic phenomenon, the progression of which depends upon the activation of hepatic stellate cells. The production of extracellular matrix protein is regulated by many cytokines while clinical evaluation of patients with chronic liver disease demands a regular evaluation of the fibrotic process. Until now liver biopsy remains the gold standard, but it is an invasive procedure with some degree of morbidity. Moreover, therapeutic substances might negatively influence the development of fibrosis with detrimental results. Octreotide, a synthetic somatostatin, is widely used for the control of variceal bleeding and the therapy of HCC. The effect of Octreotide in the process of fibrosis has not been studied. AIM: To study the effect of Octreotide on serum parameters related to fibrosis of patients with chronic liver disease. ΜETHODS: Serum proteins that have been shown to be associated with the fibrotic process were chosen. Four groups of proteins were studied: a) Leptin, Laminin, Collagen-IV and Hyaluronan were measured in the peripheral blood of patients with chronic liver disease as well as in the hepatic vein blood after catheterization of cirrhotic patients. Areas Under the Curve (AUC) were created to investigate the possibility of discrimination between patients with chronic viral hepatitis and viral cirrhosis, as well as the possibility of discrimination between patients with early PBC and advanced PBC. The effect of Octreotide on serum levels of these factors was also studied. Measurements were done with commercially available ELISAs. b) In the same patients, the group of TGFb proteins (TGFb1, TGFb2, TGFb3) and the effect of Octreotide in their levels were also biochemically studied (ELISA). Moreover, in this part we used histochemistry (methods of alkaline phosphatase and immunofluorescence) to localize these proteins in the hepatic tissue. Also, in a limited number of hepatic tissues the mRNA expression of the protein FoxP3, a protein characteristic of Treg cells was studied , since it could potentially be influenced by the TGFb isoform levels. c) In an other group of patients the protein Activin A (ELISA), which has also been associated with either fibrosis or with regeneration of hepatocytes was evaluated. The effect of Octreotide in the levels of Activin A was also studied. Since few information exist about the origin of Activin A, in this part we studied the localization of the protein in non-parenchymal cells of the rat liver. Kupffer cells and hepatic stellate cells from were isolated and the expression of Activin A and the effect of Octreotide were evaluated using a semiquantitative PCR. d) Finally, serum levels and the effect of Octreotide on metalloproteases (MMPs) and the metalloprotease inhibitor TIMP1 was also evaluated by ELISA. ................

Η ηπατική ίνωση είναι ένα δυναμικό φαινόμενο η πρόοδος του οποίου εξαρτάται από την ενεργοποίηση των αστεροειδών κυττάρων του ήπατος. Η παραγωγή θεμέλιας ουσίας υπόκειται στην επίδραση πολλών κυτταροκινών ενώ η κλινική παρακολούθηση ασθενών με χρόνια ηπατοπάθεια επιβάλλει την παρακολούθηση της εξέλιξης της ίνωσης. Μέχρι σήμερα χρυσός κανόνας παραμένει η βιοψία ήπατος, μία μέθοδος αιματηρή με βαθμό νοσηρότητας. Επιπλέον, παράγοντες πού χρησιμοποιούνται θεραπευτικά είναι δυνατόν να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη της ίνωσης με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Η Οκτρεοτίδη (συνθετική σωματοστατίνη) χρησιμοποιείται ευρέως για τον έλεγχο της κιρσορραγίας και τη θεραπεία του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Η επίδραση της στην διαδικασία της ίνωσης δεν έχει μελετηθεί. ΣΚΟΠΟΣ: Μελετήθηκε η επίδραση της Οκτρεοτίδης σε παραμέτρους του ορρού σχετιζόμενους με την ίνωση ασθενών με χρόνια ηπατοπάθεια. ΜΕΘΟΔΟΙ: Επιλέχθηκαν πρωτεΐνες του ορρού πού έχει αποδειχθεί ότι σχετίζονται με την ίνωση. Μελετήθηκαν 4 ομάδες πρωτεϊνών: α) Οι πρωτεΐνες λεπτίνη, λαμινίνη, κολλαγόνο-IV και το υαλουρονικό οξύ. Μετρήθηκαν στο περιφερικό αίμα ασθενών με χρόνιες ηπατοπάθειες όπως και στο αίμα των ηπατικών φλεβών κατόπιν καθετηριασμού κιρρωτικών ασθενών. Επιδιώχθηκε με την δημιουργία περιοχών κάτω από την καμπύλη (Area Under the Curve,AUC), να διερευνηθεί η δυνατότητα διαχωρισμού ασθενών με χρόνια ιογενή ηπατίτιδα από ασθενείς με κίρρωση, όπως και η δυνατότητα διαχωρισμού ασθενών με πρώιμα στάδια πρωτογενούς χολικής κιρρώσεως από το κιρρωτικό στάδιο της νόσου. Μελετήθηκε επίσης η επίδραση της Οκτρεοτίδης στους παράγοντες αυτούς. Οι μετρήσεις έγιναν με εμπορικά διαθέσιμες ELISA. β) Στους ίδιους ασθενείς μελετήθηκε βιοχημικά (ELISA), η ομάδα των πρωτεϊνών TGFβ, δηλαδή οι TGFβ1, TGFβ2, TGFβ3 και η επίδραση της Οκτρεοτίδης στα επίπεδά τους. Επί πλέον, στο μέρος αυτό μελετήθηκε ιστοχημικά (μέθοδοι αλκαλικής φωσφατάσης και ανοσοφθορισμού) η εντόπιση στον ηπατικό ιστό των πρωτεϊνών αυτών. Επίσης, μελετήθηκε σε περιορισμένο αριθμό ηπατικών ιστών η έκφραση του mRNA της πρωτεΐνης FoxP3 χαρακτηριστικής των Treg κυττάρων, δεδομένου ότι δυνητικά θα μπορούσε να επηρεάζεται από τα επίπεδα των ισομορφών του TGFβ. γ) Σε άλλη ομάδα ασθενών μελετήθηκε η πρωτεΐνη Ακτιβίνη Α (ELISA), πού επίσης σχετίζεται με την ίνωση αλλά και την αναγέννηση των ηπατοκυττάρων και η επίδραση της Οκτρεοτίδης στα επίπεδα της. Στο μέρος αυτό μελετήθηκε και η εντόπιση της πρωτεΐνης δεδομένου ότι υπάρχουν λίγες πληροφορίες σχετικά με αυτό. Απομονώθηκαν κύτταρα Kupffer και αστεροειδή κύτταρα ήπατος αρουραίου και μελετήθηκε η έκφραση της Ακτιβίνης Α και η επίδραση της Οκτρεοτίδης με ημιποσοτική PCR. δ) Τέλος μελετήθηκαν τα επίπεδα των μεταλλοπρωτεασών του ορρού και ο αναστολέας αυτών TIMP1 (ELISA), όπως και η επίδραση της Οκτρεοτίδης σε αυτούς. ..................